۲۱ / ۲ . السَّلامُ قَبلَ الكَلامِ

۳۷۰۰.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام عن آبائه عليهم السلام :قالَ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : مَن بَدَأ بِالكَلامِ قَبلَ السَّلامِ فلا تُجِيبُوهُ . وقالَ عليه السلام : لا تَدعُ إلى طَعامِكَ أحَدا حتّى يُسَلِّمَ . ^۱

۲۱ / ۳ . إفشاءُ السَّلامِ

۳۷۰۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :أفشِ السَّلامَ يَكثُر خَيرُ بَيتِكَ . ^۲

۳۷۰۲.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ السَّلامَ اسمٌ مِن أسماءِ اللّهِ تعالى ، فَأفشُوهُ بَينَكُم . ^۳

۲۱ / ۴ . الابتِداءُ بِالسَّلامِ

۳۷۰۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :أولَى النّاسِ بِاللّهِ وبرسولِهِ مَن بَدَأ بِالسَّلامِ . ^۴

۳۷۰۴.عنه صلى الله عليه و آله :البادِئُ بِالسَّلامِ بَرِيءٌ مِنَ الكِبرِ . ^۵

۲۱ / ۵ . وُجوبُ رَدِّ السَّلامِ

الكتاب

« وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَآ أَوْ رُدُّوهَآ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَىْ ءٍ حَسِيبًا » . ^۶

الحديث

۳۷۰۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :السَّلامُ تَطَوُّعٌ ، والرَّدُّ فَريضَةٌ . ^۷

۲۱ / ۲ . سلام كردن ، پيش از كلام

۳۷۰۰.امام صادق عليه السلامـ به نقل از پدرانش عليهم السلام ـ: پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : «هر كه پيش از سلام گفتن ، آغاز به سخن كرد ، پاسخش را ندهيد» و فرمود : «هيچ كس را به غذايت تعارف مكن ، تا وقتى كه سلام كند» .

۲۱ / ۳ . رواج دادن سلام

۳۷۰۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :به همه سلام ده ، تا خير [و بركتِ ]خانه ات افزون شود .

۳۷۰۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سلام ، يكى از نام هاى خداوند متعال است . پس آن را در ميان خود ، رواج دهيد .

۲۱ / ۴ . پيشْ دستى كردن در سلام

۳۷۰۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نزديك ترينِ مردم به خدا و فرستاده او ، كسى است كه آغازگرِ سلام باشد .

۳۷۰۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آغازگرِ سلام ، از تكبّر به دور است .

۲۱ / ۵ . واجب بودن پاسخ سلام

قرآن

«و چون به شما درود گفته شد، شما به [ صورتى ] بهتر از آن ، درود بگوييد، يا همان را [ در پاسخْ ] بر گردانيد . همانا خدا به هر چيزى ، حسابرس است» .

حديث

۳۷۰۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سلام كردن ، مستحبّ است و پاسخِ سلام ، واجب .

۲۰ / ۸ . النَّظرَةُ الاُولى خَطأٌ والثّانيةُ عَمدٌ

۳۶۹۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لعَليٍّ عليه السلام ـ: يا عليُّ، لكَ أوّلُ نَظرَةٍ ، والثّانِيَةُ علَيكَ ولا لَكَ . ^۱

۳۶۹۶.كنز العمّال عن جرير :سَألتُ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله عَن نَظرَةِ الفُجاءةِ ، فأمَرَني أن أصرِفَ بَصَري . ^۲

۲۰ / ۹ . مَن رأى امرأةً تُعجِبُهُ

۳۶۹۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :يا أيُّها النّاسُ ، إنّما النَّظرَةُ مِن الشَّيطانِ ، فمَن وَجَدَ مِن ذلكَ شيئا فلْيَأْتِ أهلَهُ . ^۳

الفصل الحادي والعشرون : السّلام

۲۱ / ۱ . تَحِيَّةُ المُسلِمينَ

الكتاب

« وَ أُدْخِلَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّــلِحَـتِ جَنَّـتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَـرُ خَــلِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَـمٌ » . ^۴

الحديث

۳۶۹۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إذا تَلاقَيتُم فَتَلاقَوا بِالتَّسليمِ والتّصافُحِ ، وإذا تَفَرَّقتُم فَتَفَرَّقُوا بِالاستِغفارِ . ^۵

۳۶۹۹.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ مِن مُوجِباتِ المَغفِرَةِ بَذلَ السَّلامِ وحُسنَ الكلامِ . ^۶

۲۰ / ۸ . نگاه اوّل ، ناخواسته است و نگاه دوم ، عمدى

۳۶۹۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به امام على عليه السلام ـ: اى على! نگاه اوّل [به نامَحرم] ، براى (به نفع) توست و نگاه دوم ، به زيان توست نه به سود تو.

۳۶۹۶.كنز العمّالـ به نقل از جَرير ـ: از پيامبر خدا ، درباره نگاهِ ناگهانى [به نامَحرم ]سؤال كردم. به من امر كرد كه [در چنين موردى ، زود ]چشمم را برگردانم .

۲۰ / ۹ . كسى كه از نگاه كردن به زن ، تحريك شود

۳۶۹۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى مردم! بدانيد كه نگاه [به نامحرم] ، از شيطان است. هر كه بر اثر نگاه، تحريك شد ، با همسرش هم بستر شود .

فصل بيست و يكم : سلام كردن

۲۱ / ۱ . درود مسلمانان

قرآن

«و كسانى كه ايمان آورده اند و كارهاى شايسته كرده اند ، به بهشت هايى در آورده مى شوند كه از زير [ درختان ] آن ، جويبارها روان است كه به اذن پروردگارشان ، در آن جا ، جاودانه به سر مى برند، و درودشان در آن جا ، سلام است» .

حديث

۳۶۹۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر گاه به هم بر خورديد، با سلام كردن و دست دادن برخورد كنيد و چون جدا شديد ، با آمرزش خواهى [براى يكديگر] ، از هم جدا شويد .

۳۶۹۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :يكى از موجبات آمرزش ، سلام كردن و سخن نيكو گفتن است .