1013
گزيده حكمت نامه پيامبر اعظم صلّي الله عليه و آله و سلّم

۳۴۷۷.سنن أبي داوود عن أبي الأحوَصِ عن أبيهِ :أتَيتُ النَّبيَّ صلى الله عليه و آله في ثَوبٍ دُونٍ ، فقالَ : ألكَ مالٌ ؟ قالَ : نَعَم . قالَ : مِن أيِّ المالِ ؟ قالَ : قد آتانيَ اللّهُ مِن الإبِلِ والغَنَمِ والخَيلِ والرَّقيقِ . قالَ : فإذا آتاكَ اللّهُ مالاً فليُرَ أثَرُ نِعمَةِ اللّهِ علَيكَ وكَرامَتُهُ . ۱

۲ / ۷ . تَمامُ النِّعمَةِ

۳۴۷۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن أمسى وأصبحَ وعِندَهُ ثَلاثٌ فقد تَمَّت علَيهِ النِّعمَةُ في الدُّنيا : مَن أصبَحَ وأمسى مُعافىً في بَدَنِهِ ، آمِنا في سَرْبِهِ ، عِندَهُ قُوتُ يَومِهِ ، فإن كانَت عِندَهُ الرّابِعَةُ فَقد تَمَّت علَيهِ النِّعمَةُ في الدُّنيا والآخِرَةِ ؛ وهُو الإيمانُ . ۲

۳۴۷۹.سنن الترمذي عن معاذ بن جبل عن رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لرجُلٍ يَدعو ويَسألُ اللّهَ تَمامَ النِّعمَةِ ـ: أيُّ شَيءٍ تَمامُ النِّعمَةِ ؟ قالَ : دَعوَةٌ دَعَوتُ بها أرجو بها الخَيرَ . قالَ : فإنَّ مِن تَمامِ النِّعمَةِ دُخولَ الجَنَّةِ والفَوزَ مِن النّارِ . ۳

الفصل الثّالث : الرّحمة

۳ / ۱ . تَعَهُّدُ اللّهِ بِالرَّحمَةِ

الكتاب

« وَإِذَا جَآءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِـئايَـتِنَا فَقُلْ سَلَـمٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنكُمْ سُوءَا بِجَهَــلَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ » . ۴

۳۴۷۷.سنن أبى داوودـ به نقل از ابو الأحوص ، از پدرش ـ: با جامه اى پست [و ارزان قيمت] ، خدمت پيامبر خدا رسيدم. فرمود : «آيا ثروتى دارى؟» .
گفت[م] : آرى.
فرمود : «چه مالى دارى؟» .
گفت[م] : خداوند ، شتر و گوسفند و گاو و بَرده به من داده است.
فرمود : «پس اگر خداوند به تو ثروتى داده است، بايد نشانه نعمت و كرامتى كه ارزانى ات داشته است ، در تو ديده شود» .

۲ / ۷ . نعمت تمام

۳۴۷۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه شب و روزِ خود را سپرى كند و از سه چيزْ برخوردار باشد ، نعمت دنيا بر او تمام شده است : كسى كه بامداد و شامگاهش را در تن درستى و آسودگى خاطر گذراند و خوراك روز خود را داشته باشد ، و اگر چهارمين نعمت را هم داشته باشد، نعمت دنيا و آخرت را به تمامى دارد و آن نعمت ، ايمان است.

۳۴۷۹.سنن الترمذىـ به نقل از مُعاذ بن جبل ـ: پيامبر خدا ، به مردى كه دعا مى كرد و از خداوند ، نعمت تمام را مى طلبيد ، فرمود : «نعمت تمام چيست؟» .
گفت : دعايى كه بِدان ، خدا را بخوانم و اميد خير از آن داشته باشم.
فرمود : «تماميّت نعمت، رفتن به بهشت و رَستن از آتش است» .

فصل سوم : رحمت

۳ / ۱ . خداوند ، رحمت را تعهّد كرده است

قرآن

«و چون كسانى كه به آيات ما ايمان دارند، نزد تو بيايند، بگو: «درود بر شما! پروردگارتان ، رحمت را بر خود مقرّر كرده كه هر كس از شما به نادانى كارِ بدى كند و آن گاه به توبه و صلاح آيد، پس وى ، آمرزنده مهربان است»» .

1.سنن أبي داوود : ج ۴ ص ۵۱ ح ۴۰۶۳ .

2.تحف العقول : ص ۳۶ .

3.سنن الترمذي : ج ۵ ص ۵۴۱ ح ۳۵۲۷ .

4.الأنعام : ۵۴.


گزيده حكمت نامه پيامبر اعظم صلّي الله عليه و آله و سلّم
1012

۲ / ۴ . الغَفلَةُ عنِ النِّعَمِ

۳۴۷۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :نِعمَتانِ مَفتونٌ فيهِما كَثيرٌ مِن النّاسِ : الفَراغُ والصِّحَّةُ . ۱

۳۴۷۳.عنه صلى الله عليه و آله :الصِّحَّةُ والفَراغُ نِعمَتانِ مَكفُورَتانِ . ۲

۳۴۷۴.عنه صلى الله عليه و آله :نِعمَتانِ مَكفورَتانِ : الأمنُ والعافِيَةُ . ۳

۲ / ۵ . ما يُوجِبُ بَقاءَ النِّعَمِ

۳۴۷۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنّ للّهِ عِبادا اختَصَّهُم بالنِّعَمِ،يُقِرُّها فيهِم ما بَذَلوها للنّاسِ ، فإذا مَنَعوها حَوَّلَها مِنهُم إلى غَيرِهِم . ۴

۲ / ۶ . التَّحدُّثُ بِنعمَةِ اللّهِ

الكتاب

« وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ » . ۵

الحديث

۳۴۷۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ يُحِبُّ أن يَرى أثَرَ نِعمَتِهِ على عَبدِهِ . ۶

۲ / ۴ . غفلت از نعمت ها

۳۴۷۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دو نعمت است كه بسيارى از مردم ، در آنها آزموده مى شوند [يا به سبب آنها به گم راهى و فساد مى افتند] : فراغت و تن درستى .

۳۴۷۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :تن درستى و فراغت ، دو نعمتى هستند كه ناسپاسى مى شوند (كسى قدر آنها را نمى داند).

۳۴۷۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دو نعمت است كه ناديده گرفته مى شوند : امنيّت و سلامت.

۲ / ۵ . عوامل پايندگى نعمت ها

۳۴۷۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند ، بندگانى دارد كه نعمت ها را در اختيار آنان ، نهاده است . تا زمانى كه اين نعمت ها را به مردم بذل و بخشش كنند، آنها را در ميانشان نگه مى دارد و هر گاه دريغ ورزند ، نعمت ها را از آنان ، به ديگران منتقل مى كند .

۲ / ۶ . بازگو كردن نعمت هاى خدا

قرآن

«و از نعمت پروردگار خويش [ با مردم ] ، سخن بگوى» .

حديث

۳۴۷۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند ، دوست دارد كه اثر نعمت خود را در بنده اش ببيند.

1.الخصال : ص ۳۵ ح ۷.

2.كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۴ ص ۳۸۱ ح ۵۸۲۹ .

3.الخصال : ص ۳۴ ح ۵.

4.عوالي اللآلي : ج ۱ ص ۳۷۲ ح ۸۲ .

5.الضحى : ۱۱.

6.سنن الترمذي : ج ۵ ص ۱۲۴ ح ۲۸۱۹.

  • نام منبع :
    گزيده حكمت نامه پيامبر اعظم صلّي الله عليه و آله و سلّم
    سایر پدیدآورندگان :
    مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14544
صفحه از 1124
پرینت  ارسال به