آخر الزمان ، سامان داده است .
ابن كثير با اتّكا به كتاب هاى سيره و تاريخ (مانند : سيرة النبى ابن اسحاق ، دلائل النبوّة ى ابو نعيم اصفهانى و بيهقى ، تاريخ الطبرى ، تاريخ بغداد و آثار ذهبى ، مِزّى و ابن عساكر و اُسْدُ الغابَة و الكامل ابن اثير) و نيز كتب حديث مانند : مَعاجم طَبَرانى و ابو نعيم اصفهانى ، يكى از مفصّل ترين كتاب هاى تاريخ اسلام را عرضه كرد .
البداية و النهاية ، در بخش گزارش زندگى امام حسين عليه السلام ، بيشتر بر تاريخ الطبرى و از طريق او به مقتل أبى مخنف متّكى است ؛ ۱ امّا به دليل گرايش هاى ضدّ شيعى اش ، گاه به انكار برخى حقايق تاريخى دست زده و گاه با حذف برخى گزارش ها (مانند خطبه هاى امام حسين عليه السلام در روز عاشورا) و يا جا به جايى برخى نقل ها مى كوشد تا از سياهى كارنامه امويان بكاهد . ۲ او گاه برخى گزارش ها را بدون اتّكا و استناد به منابع متعدّد و معتبر ، نقل مى كند كه ماجراى حضور امام حسين عليه السلام در جنگ سال پنجاه و يكم هجرى در قُسطنطنيه با روميان، ۳ از آن جمله است .
ب ـ منابع غير قابل استناد
حادثه عاشورا، از پيشامدهاى شگفت تاريخ است كه در آن ، قهرمانانى اندك شمار در برابر لشكرى بزرگ از جنگجويان سفّاك و بى رحم ، تا واپسين لحظه حيات و آخرين قطره خون ، مقاومت كردند و از همه چيز خود ، در راه محبوب خويش گذشتند. اين مقاومت شجاعانه و فداكارى قهرمانانه، از آغازين لحظه هاى پيدايش ، در درازناى تاريخ تا كنون، چشم ها را خيره كرده و زبان ها و قلم ها را به سوى خود
1.. ابن كثير ، از برخى مقاتل مانند : مقتل ابن حنبل ، مقتل ابن ابى الدنيا و مقتل بَغَوى نيز سود جسته است .
2.. ر. ك : معرّفى و نقد منابع عاشورا : ص ۱۳۱ ـ ۱۳۶ . نيز ، ر . ك : تاريخ در آينه پژوهش : ش ۱۵ ص ۸۵ .
3.. گفتنى است اين جنگ، از فتوحات روم است كه پس از شهادت امام حسن عليه السلام و در حكومت معاويه صورت گرفته است.
