پانوشت ، احتمالات مطرح در مورد قائل حديث را مى آوريم .
پنج . هر گاه در پانوشت ، بعد از منبع دوم يا منبع پس از آن ، نام قائل را ذكر كنيم ، اين ، بدان معناست كه حديث در اين منبع ، از هموست و نه از ديگرى كه در صدر حديث ، ياد شده است ؛ و هر گاه پس از نام قائل ياد شده ، عبارت «عنه صلى الله عليه و آله » يا «عنه عليه السلام » را بياوريم ، اين ، بدان معناست كه مروىٌّ عنه ، حديث را به كسى كه در صدر حديثْ نام برده شده ، اِسناد داده است.
۷ . چنان كه آمد ، در تدوين و نگارش اين مجموعه دانش نامه ها ، از روش موضوعى پيروى مى كنيم كه اين ، خود ، بُرش متون معيّنى از گزارش هاى مربوط به باب مورد نظر را اقتضا مى كند . اين نكته ، يكى از اصولى است كه براى پرهيز از تكرار ، نمى توان از آن صرف نظر كرد ، مخصوصا در متن هاى طولانى . ما همواره مى كوشيم تا آن بُرش نقل شده ، كامل ، تام و خالى از ابهام باشد ، ولو با آوردن توضيحات لازم در آغاز ، و البته با رعايت زيبايىِ سياق و وارد نيامدن خدشه اى به نظم متن .
بنا بر اين ، صدر حديث ـ كه نوشته ماست ـ ، در واقع ، مكمّل متن است ، به طورى كه بدون آن ، گاه فهم حديث ، ناممكن مى شود ، و گاهى اوقات هم اين صدر در فهم پاره اى شناسه ها و خصوصيات حديث ـ كه به خواننده در فهم فضاى حديث ، كمك مى كنند ـ ، مفيد است.
۸ . قبلاً گفتيم كه معيار انتخاب هر متن از ميان متون ، قوّت و فراگير بودن آن است ؛ امّا با اين حال ، گاه متن برگزيده ، داراى پاره اى اغلاط ناشى از تصحيف يا سهو راويان است. در اين گونه موارد ، سعى كرده ايم كه آن اغلاط را به اقتضاى نوع غلط ، از طريق مراجعه به چاپ هاى مختلف مأخذ يا مراجعه به كتاب هاى واسطه (مثل بحار الأنوار) ، رفع و تصحيح كنيم ، البته در صورتى كه اين كتاب ها از مأخذ ما نقل كرده باشند ؛ چرا كه در اين صورت ، به منزله نسخه اى از نسخه هاى مأخذ به شمار مى آيند ، و اگر منبع واسطه اى موجود نبود ، با مراجعه به منابع ديگر و تأييد گرفتن از آنها ، رفع و اصلاح ، انجام مى گيرد .
