۵ . نگارش «درآمد»ها و «تحليل»هاى مورد نياز

مرحله ديگر در تدوين دانش نامه ها در اين پژوهشكده ، تهيّه درآمدها و تحليل هاى مورد نياز است كه پس از تشكيل پرونده علمى در گروه سيره نگاري ، توسّط مؤلّف و يا با همكارى شمارى از محقّقان ، ^۱ انجام مى شود.
گفتنى است كه جمع بندى ها و تحليل ها نيز توسّط يك يا دو كارشناس ، نقد مى گردند و اگر نياز به اصلاحاتى داشته باشند ، انجام مى شود.

۶. تدوين نهايى

در تدوين نهايى، كار انتخاب و تدوين متن و تنظيم پاورقى ها ، طبق شيوه نامه پژوهشكده صورت مى گيرد كه به برخى از قواعد اين شيوه نامه ، اشاره مى گردد:

الف ـ انتخاب و چينش متون

مهم ترين نكاتى كه در نگارش متون لحاظ مى گردند ، از اين قرارند :
۱ . پس از ذكر آيات مربوط به هر موضوع ، احاديث منقول از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اهل بيت گرامى ايشان تا امام مهدى ـ عجل اللّه فرجه ـ به ترتيب مى آيند ، مگر احاديثى كه عهده دارِ تفسير آيات قرآن اند كه بر ديگر احاديث ، مقدّم مى گردند . البته ، گاه هماهنگى چند روايت در مضمون ، موجب مى شود كه اين ترتيب ، رعايت نشود. گفتنى است كه اين بند ، اختصاص به موضوعات حديثى اى مانند فضائل و زيارات و نيز حكمت نامه ها دارد .
۲ . در بخش احاديث ، اگر حديثى ، هم از پيامبر صلى الله عليه و آله و هم از يكى از اهل بيت عليهم السلام روايت شده باشد ، آنچه از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل شده ، در متن مى آيد و به روايت ديگر ، در پاورقى اشاره مى گردد.

پس از رفع نواقص ـ كه گاه چند ماه طول مى كشد ـ ، موضوعِ مورد تحقيق ، به اين جانب باز مى گردد و متناسب با يافته هاى جديد ، ساماندهى نهايى صورت مى پذيرد و تنظيم اوّليه ، گاه ، تقويت و تكميل مى گردد و گاه ، تغيير اصولى مى يابد.

۳. نقد

در صورتى كه پس از تنظيم ثانوى ، نقصى مشاهده شود ، مجدّدا پژوهشگرِ همكار ، براى رفع آن ، اقدام خواهد كرد . ^۱ در غير اين صورت ، حاصلِ كار ، براى نقد و ارزشيابى به يك يا دو كارشناس ، ارائه و متن، طبق آيين نامه خاصّى ، نقد مى گردد و پس از نقد متن ، اگر ضرورت داشته باشد ، اصلاحاتى انجام مى گيرد.

۴. مصدريابى (تخريج) و انتخاب متون

يكى از مراحل مهم تدوين دانش نامه ها در اين پژوهشكده ، تخريج يا مصدريابى (منبع يابى) متون آن است . در اين مرحله ، پژوهشگر ديگرى از طريق برنامه هاى نرم افزارى ، براى يافتن مصادر (منابع) ، جستجو مى كند . سپس ، جامع ترين ، استوارترين و كهن ترين مصدر را انتخاب مى نمايد و نشانى مصادر يافت شده را بر اساس ميزان اعتبار آنها ، تنظيم مى كند و اگر متن قوى ترى يافت شد ، جايگزين متن اصلى مى گردد و گزارش هاى مكرّر را ، جز در موارد ذيل ، حذف مى نمايد :
الف ـ وجود نكته مهمّى در متن جديد ؛
ب ـ تفاوت لفظى در متونى (نصوصى) كه از طريق شيعه و اهل سنّت ، نقل شده اند ؛
ج ـ تكرار در چند باب ، مشروط به اين كه نقل ، كوتاه باشد .
در غير اين موارد ، روايات مكرّر ، حذف مى شوند و نشانى آنها ، طبق آيين نامه ، در پانوشت، افزوده مى شود.