87
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

۷۸۵.اُسْد الغابة :گفته شده كه چون معاويه خواست براى پسرش يزيد ، بيعت بگيرد ، براى شاميان سخن راند و گفت : اى شاميان! سنّ من زياد و مرگم نزديك شده است و مى خواهم براى مردى عقد خلافت ببندم كه مايه انسجام شما باشد و من هم ، مانند يكى از شمايم (نظر خود را تحميل نمى كنم) .
مردم بر عبد الرحمان بن خالد بن وليد ، اتّفاق كردند . اين بر معاويه گران آمد ؛ امّا آن را در درون خود پنهان داشت . سپس، هنگامى كه عبد الرحمان بيمار شد ، ابن اُثال نصرانى نزد او آمد و به وى سم نوشاند و او مُرد . گفته شده كه معاويه براى اين كار ، به ابن اُثال فرمان داد .

۷۸۶.تاريخ الطبرىـ به نقل از مَسلَمة بن مُحارب ـ: عبد الرحمان بن خالد بن وليد ، در شام ، عظيم الشأن بود و شاميان به او گرايش داشتند ؛ هم به سبب كارهاى پدرش خالد بن وليد و هم براى قدرت و شجاعت خودش كه مسلمانان را در برابر روم ، آسوده مى داشت ، تا آن جا كه معاويه از او ترسيد و به سبب گرايش مردم به او ، از وى بر خود، بيمناك شد . پس به ابن اُثال فرمان داد كه براى كشتن او ، چاره اى بينديشد وبرايش ضمانت كرد كه اگر چنين كند ، ماليات او را تا آخر عمرش عفو كند و گردآورى ماليات حِمْص ۱ را نيز به وى بسپارد .
هنگامى كه عبد الرحمان بن خالد ، در راه بازگشت از سرزمين هاى روم ، به حِمْص رسيد ، ابن اُثال با يكى از بندگانش دسيسه كرد و شربت مسمومى را به ابن خالد نوشاند و او پس از نوشيدنش ، در حمص در گذشت . معاويه نيز به تعهّد خود ، عمل كرد و گردآورى ماليات حَمْص را به ابن اُثال سپرد و ماليات خود او را نيز از دوشش برداشت .

1.شهرى بزرگ وكهن در سوريه كنونى،كه ميان دمشق و حلب واقع است(ر.ك: نقشه شماره۵ در پايان جلد۸).


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
86

۷۸۵.اُسد الغابة :قيل : لَمّا أرادَ مُعاوِيَةُ البَيعَةَ لِيَزيدَ ابنِهِ ، خَطَبَ أهلَ الشّامِ فَقالَ : يا أهلَ الشّامِ ! كَبِرَت سِنّي وقَرُبَ أجَلي ، وقَد أرَدتُ أن أعقِدَ لِرَجُلٍ يَكونُ نِظاما لَكُم ، وإنَّما أنَا رَجُلٌ مِنكُم . فَأَصفَقوا ۱ عَلَى الرِّضا بِعَبدِ الرَّحمنِ بنِ خالِدِ بنِ الوَليدِ ، فَشَقَّ ذلِكَ عَلى مُعاوِيَةَ ، وأسَرَّها في نَفسِهِ . ثُمَّ إنَّ عَبدَ الرَّحمنِ مَرِضَ ، فَدَخَلَ عَلَيهِ ابنُ اُثالَ النَّصرانِيُّ ، فَسَقاهُ سَمّا فَماتَ ، فَقيلَ : إنَّ مُعاوِيَةَ أمَرَهُ بِذلِكَ . ۲

۷۸۶.تاريخ الطبري عن مسلمة بن محارب :إنَّ عَبدَ الرَّحمنِ بنَ خالِدِ بنِ الوَليدِ كانَ قَد عَظُمَ شَأنُهُ بِالشّامِ ، ومالَ إلَيهِ أهلُها ، لِما كانَ عِندَهُم مِن آثارِ أبيهِ خالِدِ بنِ الوَليدِ ، ولِغَنائِهِ عَنِ المُسلِمينَ في أرضِ الرّومِ ، وبَأسِهِ ، حَتّى خافَهُ مُعاوِيَةُ وخَشِيَ عَلى نَفسِهِ مِنهُ ؛ لِمَيلِ النّاسِ إلَيهِ ، فَأَمَرَ ابنَ اُثالَ أن يَحتالَ في قَتلِهِ ، وضَمِنَ لَهُ إن هُوَ فَعَلَ ذلِكَ أن يَضَعَ عَنهُ خَراجَهُ ما عاشَ ، وأن يُوَلِّيَهُ جِبايَةَ خَراجِ حِمصَ ۳ ، فَلَمّا قَدِمَ عَبدُ الرَّحمنِ بنُ خالِدٍ حِمصَ مُنصَرِفا مِن بِلادِ الرّومِ ، دَسَّ إلَيهِ ابنُ اُثالَ شَربَةً مَسمومَةً مَعَ بَعضِ مَماليكِهِ ، فَشَرِبَها فَماتَ بِحِمصَ ، فَوفى لَهُ مُعاوِيَةُ بِما ضَمِنَ لَهُ ، ووَلّاهُ خَراجَ حِمصَ ووَضَعَ عَنهُ خَراجَهُ . ۴

1.أصْفَقَت : أي اجتمعت (النهاية : ج ۳ ص ۳۹ «صفق») .

2.اُسد الغابة : ج ۳ ص ۴۳۶ ، الاستيعاب : ج ۲ ص ۳۷۳ ، الأغاني : ج ۱۶ ص ۲۰۹ وراجع : تاريخ اليعقوبي : ج ۲ ص ۲۲۳ .

3.حِمص : بلد مشهور قديم مسوّر ... وهي بين دمشق وحلب ، بناه رجل يقال له حمص (معجم البلدان : ج ۲ ص ۳۰۲ «حمص») وراجع : الخريطة رقم ۵ في آخر مجلّد ۸ .

4.تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۲۲۷ ، الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۴۷۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4419
صفحه از 456
پرینت  ارسال به