71
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

۷۷۵.أنساب الأشراف :هنگامى كه حسن بن على عليه السلام در گذشت ، شيعيان در خانه سليمان بن صُرَد [خُزاعى] ، گرد آمدند و پسران جعده ـ كه مادرش امّ هانى دختر ابو طالب ، و پدرش هُبَيرة بن ابى وَهْب مَخزومى بود ـ نيز با آنان بودند . آنان به حسين عليه السلام نامه تسليتى نوشتند و در آن گفتند : خداوند برايت بزرگ تر از آن كه رفت ، جانشين سازد! ما شيعيانت ، خود را مانند تو مصيبت زده مى دانيم و به اندوهت ، اندوهناكيم و به شادى ات شاديم و فرمانت را چشم به راهيم .
پسران جَعده نيز در نامه اى ، حُسن نظر كوفيان به حسين عليه السلام و علاقه شان به آمدن وى و انتظار كشيدن آنها را به او خبر دادند و نوشتند كه از ياران و برادران [دينىِ] او ، كسانى را ديده اند كه رفتارشان پسنديده ، سخنشان قابل اعتماد و شجاعت و دلاورى شان شناخته شده است ، و اين كه آنان كينه اى را كه از پسر ابو سفيان به دل دارند و بيزارى خود را از او ، براى آنان (پسران جعده) فاش كرده اند . آنان از حسين عليه السلام خواستند كه نظرش را براى ايشان بنويسد .
حسين عليه السلام به آنان نوشت : «من اميد مى برم كه رأى برادرم ـ كه خدايش رحمت كند ـ در صلح ، و رأى من در جهاد با ستمگران ، درست و استوار باشد . ۱ پس ، تا زمانى كه پسر هند زنده است ، حركتى نكنيد ، خود را پنهان و قصدتان را پوشيده بداريد و خود را از شكّ جاسوسان بپاييد . پس اگر حادثه اى براى او پيش آمد و من زنده بودم ، نظرم به شما مى رسد ، إن شاء اللّه » .

1.گمان نرود كه امام حسن و امام حسين عليهماالسلام، با هم اختلاف نظر داشته اند ؛ بلكه تصميم هر دو امام ، بر اساس مقتضيات زمان بود . در گزارش هاى متعدّدى كه پيش از اين نقل كرديم ، آمده است كه امام حسين عليه السلام نيز در روزگار معاويه ، قيام را صلاح نمى دانست . امام حسين عليه السلام در اين نامه ، بر اين نكته پا مى فشرد كه هر دو امام ، مظهر آرزو و استوارى ميان اين امّت هستند و تفاوت عملكرد آنها ، تابع شرايط مختلف در زمان هاى متفاوت است .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
70

۷۷۵.أنساب الأشراف :لَمّا تُوُفِّيَ الحَسَنُ بنُ عَلِيٍّ عليه السلام اجتَمَعَتِ الشّيعَةُ ومَعَهُم بَنو جَعدَةَ بنِ هُبَيرَةَ بنِ أبي وَهبٍ المَخزومِيِّ ـ واُمُّ جَعدَةَ اُمُّ هانِئٍ بِنتُ أبي طالِبٍ ـ في دارِ سُلَيمانَ بنِ صُرَدٍ ، فَكَتَبوا إلَى الحُسَينِ عليه السلام كِتابا بِالتَّعزِيَةِ ، وقالوا في كِتابِهِم : إنَّ اللّهَ قَد جَعَلَ فيكَ أعظَمَ الخَلَفِ مِمَّن مَضى ، ونَحنُ شيعَتُكَ المُصابَةُ بِمُصيبَتِكَ ، المَحزونَةُ بِحُزنِكَ ، المَسرورَةُ بِسُرورِكَ ، المُنتَظِرَةُ لِأَمرِكَ .
وكَتَبَ إلَيهِ بَنو جَعدَةَ يُخبِرونَهُ بِحُسنِ رَأيِ أهلِ الكوفَةِ فيهِ وحُبِّهِم لِقُدومِهِ وتَطَلُّعِهِم إلَيهِ ، وأن قَد لَقوا مِن أنصارِهِ وإخوانِهِ مَن يُرضى هَديُهُ ، ويُطمَأَنُّ إلى قَولِهِ ، ويُعرَفُ نَجدَتُهُ وبَأسُهُ ، فَأَفضَوا إلَيهِم بِما هُم عَلَيهِ مِن شَنَآنِ ابنِ أبي سُفيانَ ، وَالبَراءَةِ مِنهُ ، ويَسأَلونَهُ الكِتابَ إلَيهِم بِرَأيِهِ .
فَكَتَبَ [الحُسَينُ عليه السلام ] إلَيهِم : إنّي لَأَرجو أن يَكونَ رَأيُ أخي رَحِمَهُ اللّهُ فِي المُوادَعَةِ ۱ ، ورَأيي في جِهادِ الظَّلَمَةِ رُشدا وسَدادا ، فَالصَقوا بِالأَرضِ وأخفُوا الشَّخصَ ، وَاكتُمُوا الهَوى ، وَاحتَرِسوا مِنَ الأَظِنّاءِ ما دامَ ابنُ هِندٍ حَيّا ، فَإِن يَحدُث بِهِ حَدَثٌ وأنَا حَيٌّ يَأتِكُم رَأيي إن شاءَ اللّهُ ۲ . ۳

1.الموادعة : المصالحة (الصحاح : ج ۳ ص ۱۲۹۶ «ودع») .

2.إنّ هذا النقل لايثبت اختلاف الإمامين عليهماالسلام . وقوله : «ورأيي في جهاد الظلمة» يتعلّق بالوضع بعد معاوية؛ وإنّ الإمام الحسين عليه السلام لم يكن يرتئي الثورة في عهد معاوية، وقد ورد التصريح به في هذه الرواية وفي غيرها . ويطرح الإمام رأيه ورأي الإمام الحسن عليه السلام بشكل سواء على أنّهما يمثّلان الأمل والسداد في هذه الاُمّة ممّا يدلّ على عدم الاختلاف والتعارض بينهما، بل يشير ذلك إلى دورين في زمانين مختلفين .

3.أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۳۶۶ وراجع : تاريخ اليعقوبي : ج ۲ ص ۲۲۸ والثاقب في المناقب : ص ۳۲۲ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4709
صفحه از 456
پرینت  ارسال به