۳ / ۵
وصيّت معاويه به يزيد ، هنگام مرگ
۷۸۹.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) :معاويه به هنگام احتضار ، پسرش يزيد را فرا خواند و به او چنين وصيّت كرد : مراقب حسين بن على ، پسر دختر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله باش ، كه او محبوب ترينِ افراد نزد مردم است . پس پيوند خويشى ات را با او نگاه دار و با او مدارا كن تا كارت سامان بگيرد ، و اگر كارى [و شورشى] از او پديدار شد ، من اميد مى برم كه خداوند ، كار تو را با او به وسيله كسانى كفايت كند كه پدرش را كُشتند و برادرش را وا نهادند .
۷۹۰.تاريخ الطبرىـ در يادكرد وقايع سال شصتم ـ: در اين سال ، معاويه از گروهى كه با عبيد اللّه بن زياد نزد او آمده بودند ، براى يزيد بيعت گرفت و هنگامى كه بيمار شد ، به پسرش يزيد ، وصيّت كرد و در آن سفارش ، چگونگى برخورد با كسانى هم بود كه به هنگام گرفتن بيعت براى يزيد ، از بيعت خوددارى كرده بودند . هشام بن محمّد ، متن وصيّت را از ابو مِخنَف ، چنين گزارش كرده است :
عبد الملك بن نَوفَل بن مُساحِق بن عبد اللّه بن مَخرَمه برايم گفت : چون معاويه به بيمارىِ منجر به هلاكتش مبتلا شد ، پسرش يزيد را فرا خواند و گفت : پسر عزيزم! من كار تو را آسان كردم و رنج رفت و آمد را از دوشَت برداشتم و همه چيز را برايت آماده ساختم و دشمنانت را برايت رام نموده ، گردنكشان عرب را برايت سر به زير ساختم و همه را زير يگانه پرچم تو در آورده ام . تنها از چهار نفر از قريش ، براى اين حكومتى كه برايت فراهم كرده ام ، بيم دارم : حسين بن على ، عبد اللّه بن عمر ، عبد اللّه بن زبير و عبد الرحمان بن ابى بكر .
امّا عبد اللّه بن عمر ، مردى است كه عبادت ، او را از پاى در آورده است و اگر تنها بماند ، با تو بيعت مى كند .
امّا حسين بن على ، عراقيان او را رها نخواهند كرد تا او را به شورش در آورند ، و اگر شوريد و بر او چيره شدى ، از او درگذر كه خويشاوندِ نزديك است و حقّى بزرگ دارد .
امّا پسر ابو بكر ، مردى است كه دنباله رو خواستِ هوادارانش است و جز به زن و خوش گذرانى نمى انديشد .
و امّا آن كه چون شير در كمين تو نشسته است و چون روباه با تو حيله مى كند و چون فرصتى به دست آورد ، بر تو يورش مى آورد ، ابن زبير است كه اگر چنين كرد و بر او قدرت يافتى ، او را تكّه تكّه كن .
