403
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۲۹۲.أنساب الأشراف :از فرزندان نَوفَل، عبد اللّه بن حارث بن نوفل بن حارث بن عبد المطّلب است كه نامش بَبّه است . او بَبّه ناميده شد ؛ چون مادرش هند، دختر ابو سفيان بن حرب بود و مادر هند، امّ عمرو، دختر ابو عمرو بن اُميّه بود . مادرش او را در كودكى مى رقصاند و اين شعر را مى خواند :
بَبّه را داماد مى كنمو زنى دُرُشت برايش مى گيرم؛
زنى كه مانند گنبد ، بزرگ باشدهنگامى كه در جمع مردمِ با اصل و نَسَب ، حاضر مى شود؛
زنى كه سرِ عروسكِ خود را شانه مى زندو در زيبايى ، سرآمدِ مردم مكّه است؛
زنى كه نَسَبى كريم دارد .
او از كسانى بود كه براى برقرارى صلح ميان حسن بن على عليه السلام و معاويه، سفر كرد و به همراه پدرش در بصره فرود آمد. او از معاويه خواست كه حكومت بصره را به وى بسپارد ؛ ولى معاويه گفت : لام و الف ـ يعنى نه ـ !
عبيد اللّه بن زياد ، كارِ توزيع ارزاق و مقرّرىِ مردم [از بيت المال] را به وى سپرد و [يك بار ]نيز او را زندانى كرد وسپس آزاد ساخت.

۱۲۹۳.اُسد الغابة :عبد اللّه بن حارث بن نَوفَل بن حارث بن عبد المطّلب بن هاشم قُرَشى هاشمى . او و پدرش صحابى پيامبر صلى الله عليه و آله بودند. گفته اند كه او پيامبر صلى الله عليه و آله را درك كرد ؛ ولى پدرش صحابى بود. مادرش هند ، دختر ابو سفيان بن حرب بن اُميّه بود .
او دو سال قبل از وفات پيامبر صلى الله عليه و آله به دنيا آمد . او را نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آوردند . پيامبر صلى الله عليه و آله چيزى به كام كودك گذاشت و برايش دعا كرد. كُنيه اش ابو محمّد است و برخى گفته اند : ابو اسحاق . لقب وى ، بَبّه است و لقب بَبَّه، از آن رو به وى داده شد كه مادرش در كودكى او را مى رقصاند و برايش مى خواند :
بَبّه را داماد مى كنمو زنى دُرُشت برايش مى گيرم؛
زنى بزرگوار و دوست داشتنىكه در زيبايى ، سرآمدِ اهل مكّه باشد .
او كسى است كه مردم بصره پس از مرگ يزيد بن معاويه، بر [حكمرانى] او [در بصره] اتّفاق كردند تا پيشوايى انتخاب كرده باشند . مردم بصره، چنين كردند ؛ زيرا پدرش از بنى هاشم و مادرش از بنى اميّه بود . گفتند : هر كس به حكومت رسد ، به حكومت وى [بر بصره ]رضايت مى دهد .
او در بصره ساكن شد و به سال ۸۴ [هجرى]، در عُمان در گذشت ؛ چون او آن هنگام كه حَجّاج را خلع كرد و با وى به جنگ پرداخت ، با ابن اشعث بود . وقتى ابن اشعث شكست خورد ، عبد اللّه به عُمان گريخت و در آن جا درگذشت .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
402

۱۲۹۲.أنساب الأشراف :ومِن وُلدِ نَوفَلٍ ، عَبدُ اللّه ِ بنُ الحارِثِ بنِ نَوفَلِ بنِ الحارِثِ بنِ عَبدِ المُطَّلِبِ وهُوَ بَبَّةُ ، وإنَّما سُمِّيَ بَبَّةَ ؛ لِأَنَّ اُمَّهُ هِندُ بِنتُ أبي سُفيانَ بنِ حَربٍ ، واُمُّها اُمُّ عَمرٍو اِبنَةُ أبي عَمرِو بنِ اُمَيَّةَ ، وكانَت تُزَفِّنُهُ صَغيرا ـ أي تُرَقِّصُهُ ـ فَتَقولُ :
لَاُنكِحَنَّ بَبَّهجارِيةً خِدَبَّه ۱
عَظيمَةً كَالقُبَّهإذا بَدَت في نقبَه
تَمشُطُ رَأسَ لُعبَهتَجُبُّ ۲ أهلَ الكَعبَه
كَريمَةً فِي النَّسبَه
وكانَ مِمَّن سَفَرَ بَينَ الحَسَنِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام وبَينَ مُعاوِيَةَ فِي الصُّلحِ ، ونَزَلَ مَعَ أبيهِ بِالبَصرَةِ ، وكانَ سَأَلَ مُعاوِيَةَ تَولِيَتَهُ ، فَقالَ : لامٌ ألِفٌ ، يَعني : لا ، ووَلّاهُ عُبَيدُ اللّه ِ بنُ زِيادٍ أمرَ مَدينَةِ الرِّزقِ ، وإعطاءِ النّاسِ ، وحَبَسَهُ ابنُ زِيادٍ ثُمَّ خَلّى سَبيلَهُ . ۳

۱۲۹۳.اُسد الغابة :عَبدُ اللّه ِ بنُ الحارِثِ بنِ نَوفَلِ بنِ الحارِثِ بنِ عَبدِ المُطَّلِبِ بنِ هاشِمٍ القُرَشِيُّ الهاشِمِيُّ ، لَهُ وَلِأَبيهِ صُحبَةٌ ، وقيلَ : إنَّ لَهُ إدراكا ولِأَبيهِ صُحبَةً ، واُمُّهُ هِندُ بنتُ أبي سُفيانَ بنِ حَربِ بنِ اُمَيَّةَ .
وُلِدَ قَبلَ وَفاةِ النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله بِسَنَتَينِ ، واُتِيَ بِهِ رَسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله فَحَنَّكَهُ ودَعا لَهُ . يُكنى أبا مُحَمَّدٍ ، وقيلَ : أبا إسحاقَ ، ويُلَقَّبُ بَبَّةَ ، وإنَّما لُقِّبَ بَبَّةَ لِأَنَّ اُمَّهُ كانَت تُرَقِّصُهُ وهُوَ طِفلٌ وتَقولُ :
لَاُنكِحَنَّ بَبَّهجارِيَةً خِدَبَّه
مُكرَمةً مُحَبَّهتَجُبُّ أهلَ الكَعبَه
وهُوَ الَّذِي اتَّفَقَ عَلَيهِ أهلُ البَصرَةِ عِندَ مَوتِ يَزيدَ بنِ مُعاوِيَةَ ، حَتّى يَتَّفِقَ النّاسُ عَلى إمامٍ ، وإنَّما فَعَلوا ذلِكَ لِأَنَّ أباهُ مِن بَني هاشِمٍ ، واُمَّهُ مِن بَني اُمَيَّةَ ، فَقالوا : مَن وَلِيَ الأَمرَ رضِيَ بِهِ .
وسَكَنَ البَصرَةَ ، وماتَ بِعُمانَ سَنَةَ أربَعٍ وثَمانينَ ، لِأَنَّهُ كانَ مَعَ ابنِ الأَشعَثِ لَمّا خَلَعَ الحَجّاجَ وقاتَلَهُ ، فَلَمَّا انهَزَمَ ابنُ الأَشعَثِ ، هَرَبَ عَبدُ اللّه ِ إلى عُمانَ فَماتَ بِها. ۴

1. رجلٌ خِدَبٌّ ، أي ضخم ، وجارية خِدَبّة (لسان العرب : ج ۱ ص ۳۴۶ «خدب») .

2. الجَبُّ : القطع (النهاية : ج ۱ ص ۲۳۳ «جبب») .

3. أنساب الأشراف : ج ۴ ص ۴۰۲ وراجع : الطبقات الكبرى : ج ۴ ص ۵۶ و تاريخ دمشق : ج ۲۷ ص ۳۱۸ .

4. اُسد الغابة : ج ۳ ص ۲۰۸ ، الاستيعاب : ج ۳ ص ۲۱ ، تاريخ دمشق : ج ۲۷ ص ۳۲۳ كلاهما نحوه .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4713
صفحه از 454
پرینت  ارسال به