۱۲۳۶.الأمالى ، شجرىـ به نقل از سعيد بن خالد ـ: مسلم بن عقيل به عبيد اللّه بن زياد گفت: اجازه بده وصيّت كنم.
ابن زياد گفت: وصيّت كن.
مسلم ، عمر بن سعد را به خاطر خويشاوندى اى كه ميان او (عمر بن سعد) و حسين عليه السلام بود ، خواست و به وى گفت: به راستى كه حسين با شمشيرها و زره ها و جمعى از فرزندان و خاندانش به سمت كوفه مى آيد. كسى را به سويش بفرست تا او را بترساند و بر حذر دارد، تا باز گردد ؛ چرا كه بى وفايى كوفيان را به عيان ديدم.
عبيد اللّه به عمر بن سعد گفت: چه گفت ؟
عمر گفت: وصيّتش ، اين بود. و به وى گزارش داد.
عبيد اللّه گفت: به راستى كه امين ، خيانت نمى كند ؛ ولى گاهى خيانتكار ، امين به حساب مى آيد
۴ / ۳۴
شهادت مسلم بن عقيل
مسلم بن عقيل عليه السلام ، يكى از درخشان ترين چهره هاى نهضت حسينى بود كه براى ارزيابى زمينه قيام ، به وسيله امام حسين عليه السلام به كوفه اعزام شد . ۱ كنيه مسلم ، ابو داوود و لقبش ، محدّث بوده است . وى به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شباهت داشت و شجاع ترين فرزند عقيل بن ابى طالب ، شمرده مى شد . ۲
مادر مسلم عليه السلام ، كنيزى ۳ به نام حُلَيَّه، ۴ از اسيران شام بوده است كه پدرش عقيل ، او را خريده بود . بر پايه گزارش طبرى ، مسلم عليه السلام در كوفه متولّد شده است . اين گزارش ، در كنار گزارش هاى ديگر ـ كه وى را از ياران امام على عليه السلام و در جنگ صِفّين ، از فرماندهان جناح راست پياده نظام لشكر ايشان شمرده اند ـ ، حاكى از آن است كه عقيل ، سال ها قبل از آمدن امام على عليه السلام به كوفه ، در اين شهر، زندگى مى كرده است و شايد يكى از عللى كه امام حسين عليه السلام ، مسلم را به نمايندگى از جانب خود به كوفه اعزام كرد ، آشنايى او با مردم آن شهر باشد .
مسلم ، داماد امير مؤمنان عليه السلام بود و نام همسرش در برخى منابع ، رُقَيّه ۵ و در برخى ديگر، امّ كلثوم ، گزارش شده است كه احتمالاً كنيه رقيّه باشد . وى ، دو فرزند به نام هاى عبد اللّه و على داشت كه عبد اللّه ، در كربلا به شهادت رسيد . ۶ فرزندان ديگرى نيز از وى ، گزارش شده است . ۷ به هر حال ، تصريح شده كه نسلى از وى ، باقى نمانده است.
چند تن از برادران مسلم عليه السلام در كربلا حضور داشته اند و به شهادت رسيده اند . ۸
1. ر. ك: ص ۲۹ (فصل سوم / فرستاده شدن نماينده ويژه امام عليه السلام به همراه نامه به كوفه) و ص ۶۱ (فصل چهارم / گزارش هايى در باره رُخدادها در مسير كوفه).
2. در أنساب الأشراف آمده است: «وى، كامل ترين و شجاع ترين فرزند عقيل بود».
3. در المعارف ابن قتيبه ، اين افزوده آمده است: «برخى، مادر وى را نبطيّه از آل فرزندا مى دانند».
4. در برخى منابع، اين نام به گونه هايى ديگر آمده: «حلبة، حبلة، جبلة».
5. در المُحَبَّر و المجدى، «رُقيّه صُغرا» آمده است. و در برخى منابع ديگر، اين افزوده آمده است كه مادرش : «اُمّ ولد (كنيزِ آزاد شده پس از بچه دار شدن از ارباب) بوده است».
6. ر . ك : ج ۷ ص ۱۵۹ (بخش هشتم / فصل هشتم / عبد اللّه بن مسلم بن عقيل).
7. مانند: مسلم بن مسلم و عبد العزيز بن مسلم. در بعضى نقل ها ، سه فرزند براى مسلم ذكر كرده اند: عبد اللّه ، چهارده ساله، محمّد ، دوازده ساله و عاتكه كه در كربلا ، هفت ساله بود.
8. ر . ك: ج ۷ ص ۱۵۹ (بخش هشتم / فصل هشتم : كشته شدن فرزندان عقيل).
