267
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۲۰۰.مروج الذهب :بر خانه مسلم، هجوم آوردند و مسلم با شمشير برخاست و سخت با آنان درگير شد و آنان را از خانه بيرون راند . آن گاه دوباره هجوم آوردند و مسلم بر آنان تاخت و آنان را بيرون راند .
سپاهيان ، چون اوضاع را چنين ديدند ، بر بام خانه رفتند و به طرفش سنگ پرتاب كردند و دسته هاى نِى را آتش مى زدند و آنها را به طرفش مى انداختند . مسلم، چون اوضاع را چنين ديد ، گفت: تمام اين لشكركشى، براى كشتن مسلم بن عقيل است؟ اى جان ! به سوى مرگ بشتاب كه گريزى از آن نيست .
آن گاه با شمشيرِ برهنه به كوچه آمد و با آنان به نبرد پرداخت . ميان مسلم و بُكَير بن حُمرانِ احمرى ، دو ضربه رد و بدل شد . بُكَير ، ضربتى بر دهان مسلم زد و شمشير ، لب بالاى او را قطع كرد و بر لب پايين نشست ، و مسلم ضربه اى بر سر او و ضربتى ديگر بر رگ گردنش زد كه نزديك بود به داخل رخنه كند و چنين رجز مى خواند:
سوگند ياد مى كنم كه جز با آزادگى، كشته نشوم،گرچه مرگ را تلخ مى بينم .
هر كسى روزى ، مرگ را ملاقات مى كند.مى ترسم كه به من دروغ گويند ، يا فريبم دهند .

۱۲۰۱.مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى :ابن زياد به جانشين خود ، عمرو بن حُرَيث مخزومى ، دستور داد كه سيصد مرد دلاور را از ياران خود ، به همراه محمّد بن اشعث بفرستد. محمّد بن اشعث ، سوار شد و به خانه اى كه مسلم در آن بود ، رسيد . مسلم ، صداى سُم اسبان و سر و صداى مردان را شنيد و دانست كه به سراغش آمده اند . با سرعت به سمت اسبش رفت و آن را زين كرد و زره پوشيد و عمامه بر سر نهاد و شمشير به كمر بست .
سپاهيان ، خانه را سنگباران مى كردند و با نى هاى آتش گرفته، آتش مى افكندند.
مسلم ، لبخندى زد و گفت: اى جان ! به سمت مرگ بشتاب كه از آن ، چاره و گريزى نيست. آن گاه به زن گفت: خدا ، تو را رحمت كند و به تو پاداش خير دهد ! بدان كه من از جانب پسرت ، گرفتار شدم. درِ خانه را بگشا.
زن ، در را گشود و مسلم مانند شير خشمگين در برابر سپاهيان ، قرار گرفت و با شمشير بر آنان حمله بُرد و گروهى را كُشت .
خبر به عبيد اللّه بن زياد رسيد . براى محمّد بن اشعث پيغام فرستاد: سبحان اللّه ! اى ابو عبد الرحمان ! ما تو را فرستاديم كه يك مرد را نزد ما بياورى و اينك ، گروهى از يارانت كشته شده اند؟!
محمّد بن اشعث برايش چنين پاسخ فرستاد: اى امير ! گمان مى كنى مرا به سوى يكى از بقّال هاى كوفه يا كفشدوزى از كفشدوزان حيره فرستاده اى؟ آيا نمى دانى كه مرا به سوى شيرى خطرناك و قهرمانى بزرگ فرستاده اى كه در دست ، شمشيرى بُرنده دارد كه از آن ، مرگ مى چكد؟!
ابن زياد برايش پيغام فرستاد كه : به وى امان بده ؛ زيرا نمى توانى بر او دست يابى ، مگر با دادن امانى كه با قسم هاى سنگين، همراه باشد.


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
266

۱۲۰۰.مروج الذهب :اِقتَحَموا عَلى مُسلِمٍ الدّارَ ، فَثارَ عَلَيهِم بِسَيفِهِ وشَدَّ عَلَيهِم فَأَخرَجَهُم مِنَ الدّارِ ، ثُمَّ حَمَلوا عَلَيهِ الثّانِيَةَ فَشَدَّ عَلَيهِم وأخرَجَهُم أيضا ، فَلَمّا رَأَوا ذلِكَ عَلَوا ظَهرَ البُيوتِ فَرَمَوهُ بِالحِجارَةِ .
وجَعَلوا يُلهِبونَ النّارَ بِأَطرافِ القَصَبِ ، ثُمَّ يُلقونَها عَلَيهِ مِن فَوقِ البُيوتِ ، فَلَمّا رَأى ذلِكَ قالَ : أكُلُّ ما أرى مِنَ الإِحلابِ ۱ لِقَتلِ مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ ؟ يا نَفسُ اخرُجي إلَى المَوتِ الَّذي لَيسَ عَنهُ مَحيصٌ .
فَخَرَجَ إلَيهِم مُصلِتا سَيفَهُ إلَى السِّكَّةِ فَقاتَلَهُم ، وَاختَلَفَ هُوَ وبُكَيرُ بنُ حُمرانَ الأَحمَرِيُّ ضَربَتَينِ : فَضَرَبَ بُكَيرٌ فَمَ مُسلِمٍ فَقَطَعَ السَّيفُ شَفَتَهُ العُليا وشَرَعَ فِي السُّفلى ، وضَرَبَهُ مُسلِمٌ ضَربَةً مُنكَرَةً في رَأسِهِ ، ثُمَّ ضَرَبَهُ اُخرى عَلى حَبلِ العاتِقِ فَكادَ يَصِلُ إلى جَوفِهِ ، وهُوَ يَرتَجِزُ ويَقولُ :
اُقسِمُ لا اُقتَلُ إلّا حُرّاوإنَ رَأَيتُ المَوتَ شَيئا مُرّا
كُلُّ امرِئٍ يَوما مُلاقٍ شَرّاأخافُ أن اُكذَبَ أو اُغَرّا ۲

۱۲۰۱.مقتل الحسين عليه السلام للخوارزمي :أمَرَ ابنُ زِيادٍ خَليفَتَهُ عَمرَو بنَ حُرَيثٍ المَخزوِميَّ أن يَبعَثَ مَعَ مُحَمَّدِ بنِ الأَشعَثِ ثَلاثَمِئَةِ رَجُلٍ مِن صَناديدِ أصحابِهِ ، فَرَكِبَ مُحَمَّدُ بنُ الأَشعَثِ حَتّى وافَى الدّارَ الّتي فيها مُسلِمُ بنُ عَقيلٍ ، فَسَمِعَ مُسلِمٌ وَقعَ حَوافِرِ الخَيلِ وأصواتَ الرِّجالِ ، فَعَلِمَ أنَّهُ قَد اُتِيَ ، فَبادَرَ مُسرِعا إلى فَرَسِهِ ، فَأَسرَجَهُ وألجَمَهُ وصَبَّ عَلَيهِ دِرعَهُ ، وَاعتَجَرَ بِعِمامَتِهِ وتَقَلَّدَ سَيفَهُ ، وَالقَومُ يَرمونَ الدّارَ بِالحِجارَةِ ، ويُلهِبونَ النّارَ في هوارِي القَصَبِ ، فَتَبَسَّمَ مُسلِمٌ ثُمَّ قالَ : يا نَفسِي ! اخرُجي إلَى المَوتِ الَّذي لَيسَ مِنهُ مَحيصٌ ولا مَحيدٌ .
ثُمَّ قالَ لِلمَرأَةِ : رَحِمَكِ اللّه ُ وجَزاكِ خَيرا ، اِعلَمي إنّي ابتُليتُ مِن قِبَلِ ابنِكِ ، فَافتَحِي البابَ ، فَفَتَحَتهُ ، وخَرَجَ مُسلِمٌ في وُجوهِ القَومِ كَالأَسَدِ المُغضَبِ ، فَجَعَلَ يُضارِبُهُم بِسَيفِهِ حَتّى قَتَلَ جَماعَةً ، وبَلَغَ ذلِكَ ابنَ زِيادٍ ، فَأَرسَلَ إلى مُحَمَّدِ بنِ الأَشعَثِ : سُبحانَ اللّه ِ أبا عَبدِ الرَّحمنِ ، بَعَثناكَ إلى رَجُلٍ واحِدٍ لِتَأتِيَنا بِهِ ، فَثَلَمَ مِن أصحابِكَ ثُلمَةً عَظيمَةً!!
فَأَرسَلَ إلَيهِ مُحَمَّدُ بنُ الأَشعَثِ : أيُّهَا الأَميرُ ، أتَظُنُّ أنَّكَ بَعَثتَني إلى بَقّالٍ مِن بَقاقيلِ الكوفَةِ ، أو جُرمُقانِيٍّ مِن جَرامِقَةِ الحيرَةِ ؟ أفَلا تَعلَمُ أيُّهَا الأَميرُ ، أنَّكَ بَعَثتَني إلى أسَدٍ ضِرغامٍ ۳ ، وبَطَلٍ هُمامٍ ؛ في كَفِّهِ سَيفٌ حُسامٌ ۴ ، يَقطُرُ مِنهُ المَوتُ الزُّؤامُ ۵ !
فَأَرسَلَ إلَيهِ ابنُ زِيادٍ : أن أعطِهِ الأَمانَ ؛ فَإِنَّكَ لَن تَقدِرَ عَلَيهِ إلّا بِالأَمانِ المُؤَكَّدِ بِالأَيمانِ. ۶

1. أحلَبَ القومُ : اجتمعوا للنصرة والإعانة (النهاية : ج ۱ ص ۴۲۳ «حلب») .

2. مروج الذهب : ج ۳ ص ۶۸ .

3. الضِرْغام : وهو الضاري الشديد المقدام من الأُسود (النهاية : ج ۳ ص ۸۶ «ضرغم») .

4. الحُسامُ : السيف القاطع (الصحاح : ج ۵ ص ۱۸۹۹ «حسم») .

5. موت زؤام : أي موت كريه ، أو عاجل ، أو سريع مُجهِزْ (تاج العروس : ج ۱۶ ص ۳۱۲ «زأم») .

6. مقتل الحسين عليه السلام للخوارزمي : ج ۱ ص ۲۰۸ ، الفتوح : ج ۵ ص ۵۳ نحوه ؛ بحار الأنوار : ج ۴۴ ص ۳۵۴ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4690
صفحه از 454
پرینت  ارسال به