259
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۱۹۰.البداية و النهاية :عبيد اللّه بن زياد به همراه فرماندهان و بزرگان ، به هنگام نماز عشا از قصر بيرون آمد و نماز عشا را با مردم در مسجد جامع اقامه كرد . آن گاه براى مردم ، خطبه خواند و مسلم بن عقيل را از آنان خواست و بر جستجو براى يافتن مسلم ، تأكيد كرد و گفت: هر كس مسلم را نزد خود بيابد و خبر ندهد ، خونش هدر خواهد بود و هر كس او را بياورد ، به اندازه ديه اش [جايزه مى گيرد] .
او نگهبانان را نيز فرا خواند و آنان را بر جستجو براى يافتن مسلم ، تحريك و تهديد كرد

۴ / ۲۵

خبر دادن پسر طَوعه از مخفيگاه مسلم بن عقيل

۱۱۹۱.تاريخ الطبرىـ به نقل از عمّار دُهنى ، از امام باقر عليه السلام ـ: پسر طوعه ، از ياران محمّد بن اشعث بود و چون از وجود مسلم باخبر شد ، نزد محمّد آمد و به وى گزارش داد و محمّد هم به سرعت نزد عبيد اللّه رفت و به وى خبر داد.

۱۱۹۲.تاريخ الطبرىـ به نقل از مجالد بن سعيد ـ: چون صبح شد ، ابن زياد جلوس كرد و اجازه داد مردم بر او وارد شوند. آن گاه محمّد بن اشعث آمد . عبيد اللّه گفت: مرحبا به كسى كه دورويى ندارد و مورد اتّهام نيست ! و او را كنار خود نشاند.
پسر پيرزن ـ كه مادرش مسلم بن عقيل را پناه داده بود ـ [نامش] بلال بن اُسَيد بود . او صبحگاهان نزد عبد الرحمان بن محمّد بن اشعث رفت و به وى خبر داد كه مسلم بن عقيل ، نزد مادر اوست . عبد الرحمان به نزد پدرش ـ كه در مجلس ابن زياد بود ـ آمد و با او درِ گوشى صحبت كرد . ابن زياد پرسيد : چه گفت؟
محمّد بن اشعث گفت: به من خبر داد كه مسلم بن عقيل در يكى از خانه هاى ماست .
ابن زياد با چوبش به پهلوى محمّد زد و گفت : برخيز و هم اينك ، او را بياور.


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
258

۱۱۹۰.البداية والنهاية :أمّا عُبَيدُ اللّه ِ بنُ زِيادٍ ، فَإِنَّهُ نَزَلَ مِنَ القَصرِ بِمَن مَعَهُ مِنَ الاُمَراءِ وَالأَشرافِ ، بَعدَ العِشاءِ الآخِرَةِ ، فَصَلّى بِهِمُ العِشاءَ فِي المَسجِدِ الجامِعِ ، ثُمَّ خَطَبَهُم ، وطَلَبَ مِنهُم مُسلِمَ بنَ عَقيلٍ ، وحَثَّ عَلى طَلَبِهِ ، ومَن وَجَدَهُ عِندَهُ ولَم يُعلِم بِهِ فَدَمُهُ هَدرٌ ۱ ، ومَن جاءَ بِهِ فَلَهُ دِيَتُهُ . وطَلَبَ الشُّرَطَ وحَثَّهُم عَلى ذلِكَ ، وتَهَدَّدَهُم. ۲

۴ / ۲۵

إخبارُ ابنِ طَوعَةَ بِمَكانِ ابنِ عَقيلٍ

۱۱۹۱.تاريخ الطبري عن عمّار الدهني عن أبي جعفر [ الباقر ] عليه السلام :كانَ ابنُها [أيِ ابنُ طَوعَةَ ]مَولىً لِمُحَمَّدِ بنِ الأَشعَثِ ، فَلَمّا عَلِمَ بِهِ [أي بِمُسلِمٍ ]الغُلامُ ، اِنطَلَقَ إلى مُحَمَّدٍ فَأَخبَرَهُ ، فَانطَلَقَ مُحَمَّدٌ إلى عُبَيدِ اللّه ِ فَأَخبَرَهُ . ۳

۱۱۹۲.تاريخ الطبري عن المجالد بن سعيد :لَمّا أصبَحَ [ابنُ زِيادٍ] جَلَسَ مَجلِسَهُ ، وأذِنَ لِلنّاسِ فَدَخَلوا عَلَيهِ ، وأقبَلَ مُحَمَّدُ بنُ الأَشعَثِ فَقالَ : مَرحَبا بِمَن لا يُستَغَشُّ ولا يُتَّهَمُ ، ثُمَّ أقعَدَهُ إلى جَنبِهِ ، وأصبَحَ ابنُ تِلكَ العَجوزِ وهُوَ بِلالُ بنُ اُسَيدٍ ، الَّذي آوَت اُمُّهُ ابنَ عَقيلٍ ، فَغَدا إلى عَبدِ الرَّحمنِ بنِ مُحَمَّدِ بنِ الأَشعَثِ فَأَخبَرَهُ بِمَكانِ ابنِ عَقيلٍ عِندَ اُمِّهِ .
قالَ : فَأَقبَلَ عَبدُ الرَّحمنِ حَتّى أتى أباهُ وهُوَ عِندَ ابنِ زِيادٍ فَسارَّهُ ، فَقالَ لَهُ ابنُ زِيادٍ : ما قالَ لَكَ ؟ قالَ : أخبَرَني أنَّ ابنَ عَقيلٍ في دارٍ مِن دورِنا . فَنَخَسَ ۴ بِالقَضيبِ في جَنبِهِ ، ثُمَّ قالَ : قُم فَاْتِني بِهِ السّاعَةَ. ۵

1. ذَهَبَ دَمُهُ هَدْرا : أي باطلاً لا قَود فيه (المصباح المنير : ص ۶۳۵ «هَدَرَ») .

2. . البداية والنهاية : ج ۸ ص ۱۵۵ .

3. تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۳۵۰ ، تهذيب الكمال : ج ۶ ص ۴۲۶ ، تهذيب التهذيب : ج ۱ ص ۵۹۲ ، سير أعلام النبلاء : ج ۳ ص ۳۰۸ ، الإصابة : ج ۲ ص ۷۱ ، تذكرة الخواصّ : ص ۲۴۲ والثلاثة الأخيرة نحوه ؛ الأمالي للشجري : ج ۱ ص ۱۹۱ ، الحدائق الورديّة : ج ۱ ص ۱۱۶ عن الإمام زين العابدين عليه السلام وراجع : الثقات لابن حبّان : ج۲ ص ۳۰۸ والطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) : ج ۱ ص ۴۶۱ والملهوف : ص ۱۲۰ ومثير الأحزان : ص ۳۵ .

4. . نَخَسَ الدابّة وغيرها : غرز جنبَها أو مؤخّرها بعود أو نحوه (لسان العرب : ج ۶ ص ۲۲۸ «نخس»).

5. تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۳۷۳ ، الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۵۴۲ ، الأخبار الطوال : ص ۲۴۰ ، مقاتل الطالبيّين : ص ۱۰۵ ، البداية والنهاية : ج ۸ ص ۱۵۵ ؛ الإرشاد : ج ۲ ص ۵۷ ، روضة الواعظين : ص ۱۹۴ ، إعلام الورى : ج ۱ ص ۴۴۳ كلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۴ ص ۳۵۲ وراجع : مروج الذهب : ج ۳ ص ۶۸ والمناقب لابن شهرآشوب : ج ۴ ص ۹۳ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4236
صفحه از 454
پرینت  ارسال به