263
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد پنجم

۱۴۹۴.أنساب الأشراف :حرّ بن يزيد ، با يارانش به سمت عُذَيب الهِجانات ـ كه محلّ چَراى شتران سفيد نعمان بن مُنذر بوده است ـ مى رفتند كه چهار نفر را ديدند كه سوار بر مركب هاى خويش از كوفه مى آمدند و «كامل» ، اسب نافع بن هلال را يدك مى كشيدند .
اين چهار نفر ، نافع بن هلال مرادى، عمرو بن خالد صَيداوى و غلامش سعد و مُجَمِّع بن عبد اللّه بن عائذى از قبيله مَذحِج بودند.
حر گفت: اينان ، از كسانى نيستند كه با شما آمدند . من آنها را حبس مى كنم ، يا بر مى گردانم.
حسين عليه السلام فرمود: «در اين صورت ، از آنان ، همانند خويش ، دفاع مى كنم . آنها ياران و پشتيبانان من اند و تو تعهّد كرده بودى كه متعرّض من نشوى تا نامه اى از ابن زياد به سوى تو بيايد» .
حُر از آنها دست برداشت . حسين عليه السلام از آنان در باره مردم پرسيد . گفتند: به بزرگان ، رشوه هاى كلان داده اند و جوال هايشان پُر شده است تا دوستى شان جلب شود و از خيرخواهى ، باز افتند . آنان بر ضدّ تو ، متّفق اند . آنان برايت نامه ننوشتند ، مگر براى آن كه شما را ابزار كسب و تجارت خويش قرار دهند . بقيّه ديگر مردمان نيز دل هايشان به تو مايل است و فردا شمشيرهايشان بر ضدّ تو بر كشيده مى شود.
طِرِمّاح بن عَدى ، راه نماى اين چهار نفر بود . وى ، آنان را از مسير غَريَّين و از راه بَيضه به عُذَيب الهِجانات رساند و در حال حركت ، چنين مى خواند:

اى شتر من! از اين كه مى رانمت ، بيم مكنو شتاب كن كه پيش از سحرگاهان ،
با بهترينِ سواران و بهترينِ مسافران ،به مرد والانسب برسى
كه خدا او را براى بهترين كار آورْدخداوند ، او را براى هميشه روزگار ، باقى بدارد!
طِرمّاح بن عَدى به حسين عليه السلام نزديك شد و گفت: به خدا سوگند، مى نگرم ؛ ولى جمعيت زيادى را با تو نمى بينم . اگر جز همين كسانى كه با حُر مراقب شمايند ، به جنگ با شما نيايند ، بس است . پس چگونه است كه يك روز پيش از آن كه از كوفه بيرون بيايم ، در بيرون كوفه ، مردان بسيارى را ديدم و چون در باره آنها پرسيدم ، گفتند: رژه مى روند تا به سوى حسين ، روانه شوند ؟ تو را به خدا، اگر مى توانى يك وجب جلو نروى، نرو.
آن گاه ، پيشنهاد كرد كه ايشان را به سرزمين اَجَأ و سَلْمى ۱ ، يكى از كوهستان هاى طى ، ببرد. حسين عليه السلام نيز برايش طلب خير كرد.
او آن گاه وداع كرد و نزد خويشانِ خود رفت و سپس به قصد يارى حسين عليه السلام حركت كرد كه خبر كشته شدن وى را دريافت كرد و باز گشت.

1.ر . ك : نقشه شماره ۳ در پايان همين جلد .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد پنجم
262

۱۴۹۴.أنساب الأشراف :تَنَحَّى [الحُرُّ بنُ يَزيدَ] بِأَصحابِهِ في ناحِيَةِ عُذَيبِ الهِجاناتِ ـ وهِيَ الَّتي كانَت هَجائِنُ النُّعمانِ بنِ المُنذِرِ تَرعى بِها ـ وإذا هُم بِأَربَعَةٍ نَفَرٍ مُقبِلينَ مِنَ الكوفَةِ عَلى رَواحِلِهِم ، يَجنُبونَ فَرَسا لِنافِعِ بنِ هِلالٍ ـ يُقالُ لَهُ الكامِلُ ـ وكانَ الأَربَعَةُ النَّفَرُ : نافِعُ بنُ هِلالٍ المُرادِيُّ ، وعَمرُو بنَ خالِدٍ الصَّيداوِيُّ وسَعدٌ مَولاهُ ، ومُجَمِّعُ بنُ عَبدِ اللّهِ بنِ العائِذِيِّ مِن مَذحِجٍ .
فَقالَ الحُرُّ : إنَّ هؤُلاءِ القَومَ لَيسوا مِمَّن أقبَلَ مَعَكَ ، فَأَنَا حابِسُهُم أو رادُّهُم .
فَقالَ الحُسَينُ عليه السلام : إذا أمنَعَهُم مِمّا أمنَعُ مِنهُ نَفسي ! إنَّما هؤُلاءِ أنصاري وأعواني ، وقَد جَعَلتَ لي ألّا تَعرِضَ لي حَتّى يَأتِيَكَ كتابُ ابنِ زِيادٍ . فَكَفَّ عَنهُم .
وسَأَلَهُمُ الحُسَينُ عليه السلام عَنِ النّاسِ ، فَقالوا : أمَّا الأَشرافُ فَقد اُعظِمَت رِشوَتُهُم ، ومُلِئَت غَرائِرُهُم لِيُستَمالَ وُدُّهُم ، وتُستَنزَلَ نَصائِحُهُم ، فَهُم عَلَيكَ إلبٌ واحِدٌ ، وما كَتَبوا إلَيكَ إلّا لِيَجعَلوكَ سوقا وكَسبا . وأمّا سائِرُ النّاسِ بَعدُ ، فَأَفئِدَتُهُم تَهوي إلَيكَ ، وسُيوفُهُم غَدا مَشهورَةٌ عَليكَ .
وكانَ الطِّرِمّاحُ بنُ عَدِيٍّ دَليلَ هؤُلاءِ النَّفَرِِ ، فَأَخَذَ بِهِم عَلَى الغَرِيَّينِ ، ثُمَّ ظَعَنَ بِهِم فِي الجَوفِ ، وخَرَجَ بِهِم عَلَى البَيضَةِ إلى عُذَيبِ الهِجاناتِ ، وكانَ يَقولُ وهُوَ يَسيرُ :

يا ناقَتي لا تَذعَري مِن زَجريوشَمِّري قَبلَ طُلوعِ الفَجرِ
بِخَيرِ رُكبانٍ وخَيرِ سَفرِحَتّى تَحُلّي بِكَريمِ النَجرِ
أتى بِهِ اللّهُ بِخَيرِ أمرِثَمَّتَ أبقاهُ بَقاءَ الدَّهرِ
فَدَنا الطِّرِمّاحُ بنُ عَدِيٍّ مِنَ الحُسَينِ عليه السلام فَقالَ لَهُ : وَاللّهِ إنّي لَأَنظُرُ فَما أرى مَعَكَ كَبيرَ أحَدٍ ، ولَو لَم يُقاتِلكَ غَيرُ هؤُلاءِ الَّذينَ أراهُم مُلازِمينَ لَكَ مَعَ الحُرِّ لَكانَ ذلِكَ بَلاءً ، فَكَيفَ وقَد رَأَيتُ ـ قَبلَ خُروجي مِنَ الكوفَةِ بِيَومٍ ـ ظَهرَ الكوفَةِ مَملوءا رِجالاً ، فَسَأَلتُ عَنهُم فَقيلَ : عُرِضوا لِيُوَجَّهوا إلَى الحُسَينِ ـ أو قالَ : لِيُسَرَّحوا ـ فَنَشَدتُكَ اللّهَ إن قَدَرتَ ألّا تَتَقَدَّمَ إلَيهِم شِبرا إلّا فَعَلتَ . وعَرَضَ عَلَيهِ أن يُنزِلَهُ أجَأً أو سَلمى ۱ أحَدَ جَبَلَي طَيِءٍ ، فَجَزّاهُ خَيرا ، ثُمَّ وَدَّعَهُ ومَضى إلى أهلِهِ ، ثُمَّ أقبَلَ يُريدُهُ فَبَلَغَهُ مَقتَلُهُ ، فَانصَرَفَ . ۲

1.راجع : الخريطة رقم ۳ في آخر هذا المجلد .

2.أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۳۸۲ وراجع : مثير الأحزان : ص ۴۳ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد پنجم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4221
صفحه از 450
پرینت  ارسال به