71
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد ششم

بر پايه گزارش هايى كه گذشت ، مى توان چنين نتيجه گيرى كرد كه :
۱ . چينش و آرايش خيمه هاى همراهان امام عليه السلام ، به صورت هِلالى بوده است كه خيمه هاى اهل حرم ، در بخش ميانى آن قرار داشته و دو سوى آن ، تا ميدان نبرد ، كشيده شده بوده است . اين دو طرف ، احتمالاً خيمه هاى ياران بوده كه به دليل حضور ساكنان آن در ميدان نبرد ، غالبا خالى بوده است و از آنها به عنوان سنگر يا ديوار دفاعى ، استفاده مى شده است كه در نهايت ، به دستور عمر بن سعد ، به آتش كشيده شدند .
۲ . خيمه هاى ياران امام عليه السلام ، با ميدان نبرد ، فاصله چندانى نداشته اند . اين مطلب ، در گزارش هاى ديگر از صحنه نبرد نيز ديده مى شود ، چنان كه در گزارش مربوط به شهادت على اكبر عليه السلام ، آمده است :
او را از قتلگاهش آوردند و در برابر خيمه هايى كه در مقابلش مى جنگيدند ، گذاشتند . ۱
۳ . اهل بيتِ امام عليه السلام ، از نزديك ، شاهد جانبازى عزيزان خود ، و قساوت و بى رحمىِ دشمنان بوده اند . از اين رو ، مى توان حدس زد كه بر زنان و كودكانى كه ديده اند عزيزانشان در جلوى چشم آنها قطعه قطعه مى شوند ، چه گذشته است!

1.ر . ك : ج ۷ ص ۱۷ ح ۱۷۶۴ .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد ششم
70

شدّت مقاومت ياران امام حسين عليه السلام در نبرد رويارو ، موجب شد كه عمر بن سعد ، جمعى از سپاه خود را مأمور كرد كه خيمه هاى آنها را ويران كنند تا بتوانند آنها را محاصره نمايند . ۱
اين تدبير هم كارساز نبود ؛ چون ياران امام عليه السلام ، در گروه هاى سه يا چهار نفره ، در لا به لاى خيمه ها كمين مى كردند و دشمن را ـ كه مشغول ويران كردن خيمه ها بودند ـ ، از پا در مى آوردند .
ابن سعد ، چون از اين اقدام هم نتيجه اى نگرفت ، براى پيشگيرى از تلفات بيشتر سپاه خود ، ضمن دستور توقّف اين عمليات ، مجدّدا چنين دستور داد كه خيمه ها را آتش بزنند ؛ ولى داخل آنها نشوند و آنها را خراب نكنند . لذا آتش آوردند و خيمه ها را آتش زدند .
ياران امام عليه السلام مى خواستند مانع آتش زدن خيمه ها شوند ؛ ولى امام عليه السلام فرمود :
دَعوهُم فَليُحرِقوها . فَإِنَّهُم لَو قَد حَرَّقوها لَم يَستَطيعوا أن يَجوزوا إلَيكُم مِنها . ۲ رهايشان كنيد تا خيمه ها را بسوزانند ، كه اگر آنها را به آتش بكشند ، نخواهند توانست از آنها عبور كنند و به شما دست يابند .
بدين سان ، دشمن ، بخشى از خيمه هاى ياران امام عليه السلام را ـ كه مانع نفوذ آنها بود ـ ، آتش زد؛ امّا همان طور كه امام عليه السلام پيش بينى كرده بود ، باز هم نتوانستند به حلقه دفاعى ياران او نفوذ كنند و بدين ترتيب ، امام عليه السلام و ياران دلاور و باوفايش ، تا آخرين نفر و آخرين نفس ، در برابر سپاه كوفه كه همچون سيل به سوى آنان سرازير شده بودند ، مقاومت كردند .

1.ر. ك: ص ۱۵۳ ح ۱۶۵۶ .

2.ر . ك : ص ۱۵۳ ح ۱۶۵۶.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3733
صفحه از 444
پرینت  ارسال به