119
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد ششم

۱۶۳۰.مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمىـ به نقل از عبد اللّه بن حسن ـ: حسين عليه السلام ، از ميان يارانش بيرون آمد و به سوى لشكر [كوفه ]رفت و از آنان خواست كه ساكت شوند ؛ امّا آنان ، ساكت نشدند . به آنان فرمود : «واى بر شما ! چه مى شود اگر ساكت شويد و به سخنان من ، گوش فرا دهيد ، كه من شما را به راه درست ، فرا مى خوانم . هر كس از من اطاعت كند ، از راه يافتگانْ خواهد بود و هر كس سرپيچى كند ، از هلاك شوندگان است و [ مى دانم ] همه شما از فرمان من ، سرپيچى كرده ، به سخنم گوش نخواهيد داد . [ آرى ! ] همه بخشش و پاداش هاى شما ، از حرام فراهم شده و شكم هايتان هم از حرام ، پُر شده است و خداوند ، بر دل هايتانْ مُهر زده است . واى بر شما ! آيا ساكت نمى شويد ؟ آيا گوش نمى دهيد ؟» .
ياران عمر بن سعد ، همديگر را سرزنش كرده ، گفتند : ساكت شويد !
آن گاه حسين عليه السلام چنين فرمود : «مرگ و اندوهتان باد ، اى جماعت! حيران و سرگردان ، ما را به فريادرسى خوانديد و ما به سرعت ، به فريادتان رسيديم ؛ [امّا] شما شمشيرى را كه بر دوش ما بود ، به روىِ خود ما بركشيديد و آتش فتنه اى را كه دشمن مشترك ما و شما افروخته است ، بر ضدّ خود ما افروختيد و همدست دشمنانتان ، عليه دوستانتان شديد ، بى آن كه عدالت را ميان شما بگسترنَد و اميدى به آنها داشته باشيد ، جز [ مال ] دنياى حرامى كه به شما داده اند و زندگى بى مقدارى كه در دنيا خواهيد داشت ، و بدون آن كه كارى از ما سر زده باشد يا انديشه ناصوابى داشته باشيم .
اى واى بر شما ! ما را خوش نداشته و وا نهاديد ، و [ براى نبرد ] آماده و مجهّز شديد ، در حالى كه شمشيرها ، هنوز در نيام و ابتداىِ كار است ، و رأى [به جنگ] ، هنوز پا بر جا نگشته ؛ امّا شما همچون مَلَخان ، به سوى ما شتافته ايد و همچون پرواز پشه ها [ به سوى زرداب زخم و چرك ] ، همديگر را به آن ، فرا خوانده ايد . زشتى ، از آنِتان باد ، طغيانگرانِ امّت و دسته هاى جدا شده از آن ، به كنار افكنانِ قرآن ، و وسوسه كنندگان شيطان ، و تحريفگران سخنان ، و دار و دسته گنهكاران ، و خاموش كنندگان سنّت ها[ ى جاويدان ] ، و قاتلان فرزندان پيامبران ، و هلاك كنندگان خاندان اوصيا ، و ملحق كنندگان پسران نامشروع به زِناكاران ، و آزاردهندگان مؤمنان ، و صداى سرانِ مسخره گران ؛ آنان كه قرآن را پشتِ سر انداختند !
شما به فرزند حرب (يزيد) و پيروانش تكيه كرده ، ما را وا مى نهيد ؟ ! آرى . به خدا سوگند ، خيانت ، ميان شما معروف است . ريشه هايتان ، به آن، در آميخته است و شاخ و برگ هايتان ، از آنْ ارث بُرده و دل هايتان ، بر آنْ روييده و سينه هايتان ، از آنْ پوشيده است . شما ، پليدترين ريشه براى نصب كننده و لقمه[ ى آماده] غاصب گشته ايد . لعنت خدا بر پيمان شكنان ؛ آنان كه سوگندهايشان را بعد از تأكيدهاى فروان مى شكنند ! شما ، همان پيمان شكنانى هستيد كه [ با شكستن پيمان ] خدا را عهده دار (كيفر دهنده) خودتان قرار داديد .
بدانيد كه بى نَسَب فرزند بى نَسَب ، مرا ميان دو چيز ، قرار داده است : مرگ و خوارى . برگزيدن خوارى از ما بسى دور است و خداوند و پيامبرش ، و نيز نياكان پاك و مادران پاكْ دامن ما ، و جان هاى غيرتمند ، به فرمان بُردارى از فرومايگان ، گردن نمى نهند و آن را بر مرگ كريمانه ، مقدّم نمى كنند .
بدانيد كه من ، جاى عذرى باقى نگذاشتم و هشدار دادم . بدانيد كه با همين خانواده و [ با وجود ]كمىِ نفرات و نبودِ ياران ، به سوى نبرد مى شتابم» .
سپس سرود :

«اگر دشمن را فرارى دهيم، كه از ديربازكار ما فرارى دادن دشمن بوده است .
و اگر هم به ظاهر مغلوب شويم[چون حق با ماست ، ] هيچ وقت ، شكست خورده نيستيم .
عادت و خوى ما ترس نيست ؛ ليكناَجَل هاى ما و طعمه (حكومت) ديگران ، رسيده است .
[سپس فرمود :] آگاه باشيد كه پس از اين ، جز به اندازه سوار شدن بر اسبى نمى گذرد تا اين كه آسياى شما [ اندكى ] بچرخد ! اين ، عهدى است كه پدرم از جدّم برايم نقل كرده است . «پس كار و شريكان خود را گِرد آوريد» . «و همگى با من ، نيرنگ كنيد. سپس ، مهلتم ندهيد كه من بر خداوند ، پروردگار من و شما ، توكّل كرده ام ؛ و هيچ جنبده اى نيست ، جز آن كه اختيارش به دست اوست . بى ترديد ، پروردگارم بر راهى راست است» .
خدايا ! بارش آسمان را از آنان ، باز دار و سال هاى [ قحطى ] مانند سال هاى يوسف عليه السلام را براى آنان ، پيش آور و غلام ثقيف را بر آنان ، مسلّط ساز تا جرعه هاى مرگ را بر آنان بچشانَد و هيچ كس از آنان را فرو نگذارد و براى هر كشته اى ، كشته اى [ بگيرد ] و براى هر ضربتى ، ضربتى [ بزند ] و براى من و دوستان و خاندان و پيروانم ، از آنان انتقام گيرد ، كه آنان ، ما را فريفتند و تكذيب كرده ، وا نهادند . تويى پروردگار ما . تنها بر تو توكّل مى كنيم و به سوى تو ، باز مى گرديم ، و بازگشت آخرين هم به سوى توست» .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد ششم
118

۱۶۳۰.مقتل الحسين عليه السلام للخوارزمي عن عبد اللّه بن الحسن :خَرَجَ الحُسَينُ عليه السلام مِن أصحابِهِ حَتّى أتَى النّاسَ ، فَاستَنصَتَهُم ، فَأَبَوا أن يُنصِتوا .
فَقالَ لَهُم : وَيلَكُم ! ما عَلَيكُم أن تُنصِتوا إلَيَّ ، فَتَسمَعوا قَولي ، وإنَّما أدعوكُم إلى سَبيلِ الرَّشادِ ، فَمَن أطاعَني كانَ مِنَ المُرشَدينَ ، ومَن عَصاني كانَ مِنَ المُهلَكينَ ، وكُلُّكُم عاصٍ لِأَمري ، غَيرُ مُستَمِعٍ لِقَولي ، قَدِ انخَزَلَت عَطِيّاتُكُم مِنَ الحَرامِ ، ومُلِئَت بُطونُكُم مِنَ الحَرامِ ، فَطَبَعَ اللّهُ عَلى قُلوبِكُم ، وَيلَكُم ألا تُنصِتونَ ؟ ألا تَسمَعونَ ؟
فَلاوَمَ أصحابُ عُمَرَ بنِ سَعدٍ ، وقالوا : أنصِتوا لَهُ .
فَقالَ الحُسَينُ عليه السلام : تَبّا لَكُم أيَّتُهَا الجَماعَةُ وتَرَحاً ! أفَحينَ استَصرَختُمونا وَلِهينَ مُتَحَيِّرينَ ، فَأَصرَخناكُم مُؤَدّينَ مُستَعِدّينَ ، سَلَلتُم عَلَينا سَيفا في رِقابِنا ، وحَشَشتُم عَلَينا نارَ الفِتَنِ الَّتي جَناها عَدُوُّكُم وعَدُوُّنا ، فَأَصبَحتُم إلبا عَلى أولِيائِكُم ، ويَدا عَلَيهِم لِأَعدائِكُم ، بِغَيرِ عَدلٍ أفشَوهُ فيكُم ، ولا أمَلٍ أصبَحَ لَكُم فيهِم ، إلَا الحَرامَ مِنَ الدُّنيا أنالوكُم ، وخَسيسَ عَيشٍ طَمِعتُم فيهِ ، مِن غَيرِ حَدَثٍ كانَ مِنّا ، ولا رَأيٍ تَفَيَّلَ لَنا .
فَهَلّا ـ لَكُمُ الوَيلاتُ ـ إذ كَرِهتُمونا تَرَكتُمونا ، فَتَجَهَّزتُموها وَالسَّيفُ لَم يُشهَر ، وَالجَأشُ طامِنٌ ، وَالرَّأيُ لَم يَستَحصِف ، ولكِن أسرَعتُم عَلَينا كَطَيرَةِ الدَّبا ، وتَداعَيتُم إلَيها كَتَداعِي الفَراشِ ، فَقُبحا لَكُم ، فَإِنَّما أنتُم مِن طواغيتِ الاُمَّةِ ، وشُذّاذِ الأَحزابِ ، ونَبَذَةِ الكِتابِ ، ونَفَثَةِ الشَّيطانِ ، وعَصَبَةِ الآثامِ ، ومُحَرِّفِي الكِتابِ ، ومُطفِئِي السُّنَنِ ، وقَتَلَةِ أولادِ الأَنبِياءِ ، ومُبيري عِترَةِ الأَوصِياءِ ، ومُلحِقِي العُهّارِ بِالنَّسَبِ ، ومُؤذِي المُؤمِنينَ ، وصُراخِ أئِمَّةِ المُستَهزِئينَ ، الَّذينَ جَعَلُوا القُرآنَ عِضينَ ، وأنتُمُ ابنَ حَربٍ وأشياعَهُ تَعتَمِدونَ ، وإيّانا تَخذُلونَ ؟!
أجَل وَاللّهِ ، الخَذلُ فيكُم مَعروفٌ ، وشَجَت عَلَيهِ عُروقُكُم ، وتَوارَثَتهُ اُصولُكُم وفُروعُكُم ، ونَبَتَت عَلَيهِ قُلوبُكُم ، وغُشِيَت بِهِ صُدورُكُم ، فَكُنتُم أخبَثَ شَيءٍ ، سِنخا ۱ لِلنّاصِبِ ، واُكلَةً لِلغاصِبِ ؛ ألا لَعنَةُ اللّهِ عَلَى النّاكِثينَ ، الَّذينَ يَنقُضونَ الأَيمانَ بَعدَ تَوكيدِها ، وقَد جَعَلتُمُ اللّهَ عَلَيكُم كَفيلاً ؛ فَأَنتُم ـ وَاللّهِ ـ هُم .
ألا إنَّ الدَّعِيَّ ابنَ الدَّعِيِّ قَد رَكَزَ بَينَ اثنَتَينِ ، بَينَ القَتلَةِ وَالذِّلَّةِ ، وهَيهاتَ مِنّا أخذُ الدَّنِيَّةِ ، أبَى اللّهُ ذلِكَ ورَسولُهُ ، وجُدودٌ طابَت ، وحُجورٌ طَهُرَت ، واُنوفٌ حَمِيَّةٌ ، ونُفوسٌ أبِيَّةٌ ، لا تُؤثِرُ طاعَةَ اللِّئامِ عَلى مَصارِعِ الكِرامِ .
ألا إنّي قَد أعذَرتُ وأنذَرتُ ، ألا إنّي زاحِفٌ بِهذِهِ الاُسرَةِ عَلى قِلَّةِ العَتادِ ، وخَذَلَةِ الأَصحابِ . ثُمَّ أنشَدَ :

فَإِن نَهزِم فَهَزّامونَ قِدماوإن نُهزَم فَغَيرُ مُهَزَّمينا
وما إن طِبُّنا جُبنٌ ولكِنمَنايانا ودَولَةُ آخَرينا
أما إنَّهُ لا تَلبَثونَ بَعدَها إلّا كَرَيثِ ما يُركَبُ الفَرَسُ ، حَتّى تَدورَ بِكُم دَورَ الرَّحى ، عَهدٌ عَهِدَهُ إلَيَّ أبي عَن جَدّي «فَأَجْمِعُواْ أَمْرَكُمْ وَ شُرَكَاءَكُمْ» ۲ «فَكِيدُونِى جَمِيعًا ثُمَّ لَا تُنظِرُونِ إِنِّى تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّى وَ رَبِّكُم مَّا مِن دَابَّةٍ إِلَا هُوَ ءَاخِذ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّ رَبِّى عَلَى صِرَ طٍ مُّسْتَقِيمٍ» . ۳
اللّهُمَّ احبِس عَنهُم قَطرَ السَّماءِ ، وَابعَث عَلَيهِم سِنينَ كَسِنِي يوسُفَ ، وسَلِّط عَلَيهِم غُلامَ ثَقيفٍ يَسقيهِم ، كَأسا مُصَبَّرَةً ، فَلا يَدَعُ فيهِم أحَدا ، قَتلَةً بِقَتلَةٍ ، وضَربَةً بِضَربَةٍ ، يَنتَقِمُ لي ولِأَولِيائي وأهلِ بَيتي وأشياعي مِنهُم ، فَإِنَّهُم غَرّونا وكَذَّبونا وخَذَلونا ، وأنتَ رَبُّنا ، عَلَيكَ تَوَكَّلنا ، وإلَيكَ أنَبنا ، وإلَيكَ المَصيرُ . ۴

1.السِّنْخ بالكسر من كلّ شيء : أصله ، والجمع أسناخ مثل حمل أحمال (مجمع البحرين : ج ۲ ص ۴۳۵ «سنخ») .

2.يونس : ۷۱ .

3.هود : ۵۵ و ۵۶ .

4.مقتل الحسين عليه السلام للخوارزمي : ج ۲ ص ۶ ؛ بحار الأنوار : ج ۴۵ ص ۸ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3858
صفحه از 444
پرینت  ارسال به