437
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هفتم

چنين اجازه اى از ابن زياد ، بعيد به نظر مى رسد .
همچنين كفن شدن بدن امام عليه السلام توسط غلام زُهَير ـ كه در گزارش ديگر الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) ۱ آمده ـ ، خالى از استبعاد نيست .

دفن شهدا

دفن سيّد الشهدا و يارانش به دو صورت ، گزارش شده است :
اوّل ، اين كه ايشان به صورت خارق العاده توسط امام زين العابدين عليه السلام و با حضور پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، امام على عليه السلام ، امام حسن عليه السلام و فرشتگان الهى ۲ دفن شده است .
اين گزارش با رواياتى هماهنگ است كه دلالت دارند امور مربوط به تجهيز و دفن امامان اهل بيت عليهم السلام ، فقط توسّط امام بعدى انجام مى شود . ۳
دوم ، اين كه اهل غاضريه از طايفه بنى اسد ، اجساد مطهّر شهدا را دفن كرده اند . ۴
جمع ميان اين دو گزارش نيز بدين سان امكان پذير است كه با عنايت به خارق العاده بودن حضور امام زين العابدين عليه السلام ، بنى اسد ، متوجّه حضور ايشان نشده اند ، چنان كه حضور پيامبر صلى الله عليه و آله و فرشتگان نيز براى آنان مشخّص نبوده است ، و يا اين كه آنان ، امام زين العابدين عليه السلام را ديده اند ؛ ولى نشناخته اند .

روز دفن شهدا

منابع كهن ، دفن شهدا را يك روز پس از شهادت آنان ذكر كرده اند ؛ ۵ ليكن اگر

1.ر.ك : ص ۴۳۱ ح ۲۱۵۱ .

2.ر . ك : ص ۴۲۵ (به خاك سپارندگان امام عليه السلام و يارانش) .

3.مانند رواياتى كه مى گويند : «لا يَلِى الوَصِىَّ إلَا الوَصِىُّ؛ كفن و دفن نمى كند وصى را مگر وصى» (الكافى : ج ۸ ص ۲۰۶ ح ۲۵۰، الغيبة ، طوسى : ص ۵۷ ح ۵۲ ، بحار الأنوار : ج ۵۳ ص ۹۴ ح ۱۰۳ ) يا «إنَّ الإمامَ لا يَلِى أمرَهُ إلَا إمامٌ مِثلُهُ؛ كارهاى [دفن] امام را تنها امامى همانند او به عهده مى گيرد» (ر.ك : ص ۴۲۵ ح ۲۱۴۲) .

4.ر . ك : ص ۴۲۵ به بعد (به خاك سپارندگان امام عليه السلام و يارانش) .

5.ر . ك : ص ۴۲۵ به بعد (به خاك سپارندگان امام عليه السلام و يارانش) .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هفتم
436

سخنى در باره كفْن و دفن شهدا

از نظر فقهاى شيعه ، شهيد ، نه غسل دارد و نه كفن ؛ بلكه بايد با لباس خود دفن شود ، مگر اين كه برهنه باشد كه در اين صورت ، شمارى از فقها تصريح كرده اند كه كفن كردن وى ، واجب است . ۱

گزارشى از دفن امام عليه السلام

بر پايه گزارش هايى كه گذشت ، دشمن ، لباس هاى امام حسين عليه السلام را ربوده و بر بدن ايشان ، اسب تاخته بود . بنا بر اين ، كفن كردن امام حسين عليه السلام ، مفهوم خاصّ خود را خواهد داشت .
مؤلّف الطبقات الكبرى ، در گزارش زير آورده كه ابو خالد ، از ابن زياد ، اجازه گرفت و سر و بدن شهدا را كفن و دفن كرد :
ذَكوان (ابو خالد) ، به ابن زياد گفت: اجازه بده من اين سرها را دفن كنم . ابن زياد هم اجازه داد و ذَكوان ، آنها را كفن كرد و در گورستان به خاك سپرد و بعد به سراغ جنازه ها رفت و آنها را هم كفن كرد و به خاك سپرد. ۲
البتّه اين گزارش ، قابل قبول نيست ؛ زيرا علاوه بر تعارض با نقل مشهور ، ۳ صدور

1.ر . ك : جواهر الكلام : ج ۴ ص ۹۱ .

2.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) : ج ۱ ص ۴۸۴ .

3.مشهور است كه دفن جنازه ها ، توسط بنى اسد انجام شد . در اين باره ، ر . ك : ص ۴۲۹ ح ۲۱۴۴ به بعد (به خاك سپارندگان امام عليه السلام و يارانش) .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هفتم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3849
صفحه از 445
پرینت  ارسال به