71
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم

۲۲۴۰.شرح نهج البلاغة، ابن ابى الحديد :مروان بن حكم ، عقيده اش پليدتر و كفر و الحادش بيشتر بود . او به روزگار رسيدن سرِ امام حسين عليه السلام به مدينه ، فرماندار آن جا بود و همان روز ، خطبه خواند و سر را بر فراز دستانش برد و خواند :
بَه! چه خوش است خُنَكاى تو در دستانمو سرخى [خونِ جارى شده بر]گونه هايت !
گويى شب را در مسجد ، ۱ به سر برده اى!
سپس سر را به سوى قبر پيامبر صلى الله عليه و آله انداخت و گفت : اى محمّد ! روزى در برابر روز بدر .
اين سخن ، برگرفته از شعرى است كه يزيد بن معاويه ، در روز رسيدن سر به دست او ، به آن تمثّل جست و آن ، همان شعر ابن زِبَعراست ... .
من (ابن ابى الحديد) مى گويم : استاد ما ، ابو جعفر ، اين گونه گفته است و درست ، اين است كه مروان ، آن روزگار ، فرماندار مدينه نبوده است ؛ بلكه فرماندار مدينه ، عمرو بن سعيد بن عاص بوده است و سر به سوى او برده نشد ؛ بلكه عبيد اللّه بن زياد ، در نامه اى ، بشارت كشته شدن حسين عليه السلام را براى او (عمرو) فرستاد و او ، نامه را بر بالاى منبر خواند . نيز رجزِ ياد شده را خواند و با اشاره به قبر پيامبر صلى الله عليه و آله گفت : روزى در برابر روز بدر !
گروهى از انصار ، اين سخن را بر او زشت شمردند .

1. ظاهرا «مَسجِدَين» ـ كه در متن عربى آمده است ـ تصحيف «مِجسَدَين» است ، و اين كلمه، چنان كه در نقل هاى پيشينْ اشاره شد، به معناى جايى يا لباسى است كه به رنگى مانند زعفران ، آغشته شده باشد . بر اين اساس ، معناى اين مصرع ، چنين مى شود ؛ «گويى شب را در جامه هاى زعفرانى به سر بُرده اى!» .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم
70

۲۲۴۰.شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديدـ في ذكر الأحاديث الموضوعة في ذمّ عليّ عليه السلام ـ: وأمّا مَروانُ ابنُهُ [أيِ ابنُ الحَكَمِ] فَأَخبَثُ عَقيدَةً ، وأعظَمُ إلحادا وكُفرا ، وهُوَ الَّذي خَطَبَ يَومَ وَصَلَ إلَيهِ رَأسُ الحُسَينِ عليه السلام إلَى المَدينَةِ ، وهُوَ يَومَئِذٍ أميرُها ، وقَد حَمَلَ الرَّأسَ عَلى يَدَيهِ ، فَقالَ :
يا حَبَّذا بَردُكَ فِي اليَدَينِوحُمرَةً تَجري عَلَى الخَدَّينِ
كَأَنَّما بِتَّ بِمسجدينِ ۱
ثُمَّ رَمى بِالرَّأسِ نَحوَ قَبرِ النَّبِيِّ ، وقالَ : يا مُحَمَّدُ ، يَومٌ بِيَومِ بَدرٍ . وهذَا القَولُ مُشتَقٌّ مِنَ الشِّعرِ الَّذي تَمَثَّلَ بِهِ يَزيدُ بنُ مُعاوِيَةَ ، وهُوَ شِعرُ ابنِ الزِّبَعرى يَومَ وَصَلَ الرَّأسُ إلَيهِ ... .
قُلتُ : هكَذا قالَ شَيخُنا أبو جَعفَرٍ ، وَالصَّحيحُ أنَّ مَروانَ لَم يَكُن أميرَ المَدينَةِ يَومَئِذٍ ، بَل كانَ أميرَها عَمرُو بنُ سَعيدِ بنِ العاصِ ، ولَم يُحمَل إلَيهِ الرَّأسُ ، وإنَّما كَتَبَ إلَيهِ عُبَيدُ اللّه ِ بنُ زِيادٍ يُبَشِّرُهُ بِقَتلِ الحُسَينِ عليه السلام ، فَقَرَأَ كِتابَهُ عَلَى المِنبَرِ ، وأنشَدَ الرَّجَزَ المَذكورَ ، وأومَأَ إلَى القَبرِ قائِلاً : يَومٌ بِيَومِ بَدرٍ ، فَأَنكَرَ عَلَيهِ قَولَهُ قَومٌ مِنَ الأَنصارِ . ۲

1. الظاهر أنّ «مسجدين» تصحيف «مجسدين» كما في النقول التي مرّت في هذا الباب عن الطبقات الكبرى ومثير الأحزان وغيرهما .

2. شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد : ج ۴ ص ۷۱ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3749
صفحه از 436
پرینت  ارسال به