63
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم

۲۲۳۴.الثِّقات ، ابن حبّان :حسين بن على عليه السلام ، مويش را سياه رنگ مى كرد و در باره مكان قرار گرفتن سرش اختلاف است . برخى از آنان ، چنين ادّعا مى كنند كه سرش بر سر ستونى در مسجد جامع دمشق ، سمت راست قبله نصب شده است و من ، آن ستون را ديده ام . برخى از آنان ، ادّعا كرده اند كه سرش را در برج و باروى سوم ديوارهاى كنار دروازه فَراديس در دمشق ، قرار دادند . برخى نيز ادّعا كرده اند كه سر را در قبر معاويه نهادند ؛ زيرا يزيد ، سر را در قبر پدرش به خاك سپرد و گفت : «پس از مرگش ، از او نگهدارى مى كنم» ؛ امّا بدن حسين عليه السلام در كربلاست .

۴ / ۱۲ ـ ۴

مدينه

۲۲۳۵.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) :يزيد ، سر حسين عليه السلام را به سوى عمرو بن سعيد بن عاص فرستاد . او در آن زمان ، كارگزار وى در مدينه بود و گفت : دوست داشتم كه آن را براى من نمى فرستاد .
مروان گفت : ساكت شو !
سپس سر را گرفت و آن را جلوى خود نهاد و سرِ بينى اش را گرفت و گفت :
بَه! چه خوش است خُنَكاى تو در دستانمو سرخىِ [خونِ جارى شده بر]گونه هايت !
گويى [گونه هايت]در جامه زعفرانى غنوده اند .
به خدا سوگند ، گويى به روزگار عثمان مى نگرم و عمرو بن سعيد ، فرياد خانه هاى هاشميان را شنيد و گفت :
زنانِ قبيله بنى زياد ، ناله اى كردند ،به سانِ ناله زنان ما ، فرداى روز اَرنَب .
شعر ، از آنِ عمرو بن مَعدى كَرِب در جنگ ميان بنى زُبَيد و بنى حارث بن كعب [، معروف به جنگ اَرنَب]است [كه بنى زُبَيد بر بنى زياد ، پيروز شدند و انتقام شكست قبلى خود را گرفتند].
سپس عمرو بن سعيد ، بر منبر رفت و براى مردم ، خطبه خواند و سپس از حسين عليه السلام و كارش ياد كرد و گفت : به خدا سوگند ، دوست داشتم كه سرش در پيكرش و روحش در بدنش بود . به ما ناسزا مى گفت و ما او را مدح مى گفتيم . او از ما مى بُريد و ما به او مى پيوستيم ، همان گونه كه عادت ما و او ، اين بود .
ابن ابى حُبَيش (از قبيله بنى اسد بن عبد العُزّى بن قُصَى) برخاست و گفت : هان كه اگر فاطمه زنده بود ، آنچه مى ديد ، غمگينش مى كرد !
عمرو گفت : ساكت شو ، لال نشوى ! آيا فاطمه با من بستيزد ، در حالى كه من با دشمنش جنگيده ام و به خاكش افكنده ام؟ به خدا سوگند ، او (حسين) ، پسر ماست و مادرش ، دختر ما . آرى . به خدا سوگند ، اگر فاطمه زنده بود ، كشته شدن حسين ، او را غمگين مى كرد ؛ امّا آن را كه وى را به دفاع از خود كشته است ، سرزنش نمى كرد!
ابن ابى حُبَيش گفت : او پسر فاطمه است و فاطمه ، دختر خديجه دختر خُوَيلِد بن اسد بن عبد العزّى است .
آن گاه عمرو بن سعيد ، فرمان داد تا سر حسين عليه السلام را كفن كنند و در بقيع ، نزد قبر مادرش به خاك بسپارند .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم
62

۲۲۳۴.الثقات لابن حبّان :كانَ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ عليه السلام يَخضِبُ بِالسَّوادِ ؛ وَاختُلِفَ في مَوضِعِ رَأسِهِ ، فَمِنهُم مَن زَعَمَ أنَّ رَأسَهُ عَلى رَأسِ عَمودٍ في مَسجِدِ جامِعِ دِمَشقَ عَن يَمينِ القِبلَةِ ، وقَد رَأَيتُ ذلِكَ العَمودَ ، ومِنهُم مَن زَعَمَ أنَّ رَأسَهُ فِي البُرجِ الثّالِثِ مِنَ السُّوَرِ عَلى بابِ الفَراديسِ بِدِمَشقَ ، ومِنهُم مَن زَعَمَ أنَّ رَأسَهُ بِقَبرِ مُعاوِيَةَ ، وذلِكَ أنَّ يَزيدَ دَفَنَ رَأسَهُ في قَبرِ أبيهِ ، وقالَ : اُحصِنُهُ بَعدَ المَماتِ ، فَأَمّا جُثَّتُهُ فَبِكَربَلاءَ . ۱

۴ / ۱۲ ـ ۴

المَدينَةُ

۲۲۳۵.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) :بَعَثَ يَزيدُ بِرَأسِ الحُسَينِ عليه السلام إلى عَمرِو بنِ سَعيدِ بنِ العاصِ ، و هُوَ عامِلٌ لَهُ يَومَئِذٍ عَلَى المَدينَةِ ، فَقالَ عَمرٌو : وَدِدتُ أنَّهُ لَم يَبعَث بِهِ إلَيَّ ، فَقالَ مَروانُ : اُسكُت ، ثُمَّ تَناوَلَ الرَّأسَ ، فَوَضَعَهُ بَينَ يَدَيهِ ، وأخَذَ بِأَرنَبَتِهِ ۲ فَقالَ :
يا حَبَّذا بَردُكَ فِي اليَدَينِولَونُكَ الأَحمَرُ فِي الخَدَّينِ
كَأَنَّما باتا بِمُجْسَدَينِ ۳
وَاللّه ِ ، لَكَأَنّي أنظُرُ إلى أيّامِ عُثمانَ . وسَمِعَ عَمرُو بنُ سَعيدٍ الصَّيحَةَ مِن دورِ بَني هاشِمٍ ، فَقالً :
عَجَّت نِساءُ بَني زِيادٍ عَجَّةًكَعَجيجِ نِسوَتِنا غَداةَ الأَرنَبِ ۴
وَالشِّعرُ لِعمَرِو بنِ مَعدي كَرَبَ في وَقعَةٍ كانَت بَينَ بَني زُبَيدٍ وبَينَ بَنِي الحارِثِ بنِ كَعبٍ .
ثُمَّ خَرَجَ عَمرُو بنُ سَعيدٍ إلَى المِنبَرِ ، فَخَطَبَ النّاسَ ، ثُمَّ ذَكَرَ حُسَيناً وما كانَ مِن أمرِهِ ، وقالَ : وَاللّه ِ ، لَوَدِدتُ أنَّ رَأسَهُ في جَسَدِهِ وروحَهُ في بَدَنِهِ يَسُبُّنا ونَمدَحُهُ ، ويَقطَعُنا ونَصِلُهُ كَعادَتِنا وعادَتِهِ !
فَقامَ ابنُ أبي حُبَيشٍ ـ أحَدُ بَني أسَدِ بنِ عَبدِ العُزَّى بنِ قُصَيٍّ ـ فَقالَ : أما لَو كانَت فاطِمَةُ عليهاالسلامحَيَّةً لَأَحزَنَها ما تَرى !
فَقال عَمرٌو : اُسكُت لا سَكَتَّ ، أتُنازِعُني فاطِمَةُ وأنَا مَن عَفَّرَ ظِبابَها ، ۵ وَاللّه ِ ، إنَّهُ لَابنُنا ، وإنَّ اُمَّهُ لَابنَتُنا، أجَل وَاللّه ِ ، لَو كانَت فاطِمَةُ حَيَّةً لَأَحزَنَها قَتلُهُ ، ثُمَّ لَم تَلُم مَن قَتَلَهُ يَدفَعُ عَن نَفسِهِ ! فَقالَ ابنُ أبي حُبَيشٍ : إنَّهُ ابنُ فاطِمَةَ عليهاالسلام ، وفاطِمَةُ بِنتُ خَديجَةَ بَنتِ خُوَيلِدِ بنِ أسَدِ بنِ عَبدِ العُزّى .
ثُمَّ أمَرَ عَمرُو بنُ سَعيدٍ بِرَأسِ الحُسَينِ عليه السلام ، فَكُفِّنَ ودُفِنَ بِالبَقيعِ عِندَ قَبرِ اُمِّهِ . ۶

1. الثقات لابن حبّان : ج ۳ ص ۶۹ .

2. الأرنَبَةُ : طرف الأنف (الصحاح : ج ۱ ص ۱۴۰ «رنب») .

3. ثَوبٌ مُجسَد ومُجَسَّد : مصبوغٌ بالزعفران (القاموس المحيط : ج ۱ ص ۲۸۳ «جسد») .

4. الأرنب : وقعة كانت لبني زبيد على بني زياد من بني الحارث بن كعب ، وهذا البيت لعمرو بن معديكرب (تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۴۶۶ ، الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۵۷۹) . وسيأتي في بعض النقول : «الأزيب» و«الأذيب» بدل «الأرنب» ، والظاهر أنّه تصحيف .

5. عفّر ظبابها : أي سلّ سيفه وضرب به عدوّه حتّى مرّغه ودسّه في التراب . (راجع : لسان العرب : ج ۴ ص ۵۸۳ «عفر» و ج ۱ ص ۵۶۸ «ظبب») .

6. الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) : ج ۱ ص ۴۹۰ ، المنتظم : ج ۵ ص ۳۴۴ ، سير أعلام النبلاء : ج ۳ ص ۳۱۵ ، تاريخ الإسلام للذهبي : ج ۵ ص ۲۰ كلاهما نحوه .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3756
صفحه از 436
پرینت  ارسال به