بازماندگان از غير بنى هاشم

۱ . مُرَقّع بن ثُمامه اسدى . ^۱ بر پايه گزارشى ، وى در كربلا مجروح شد و در كوفه از دنيا رفت . ^۲ طبق گزارشى ديگر ، وى پس از واقعه كربلا به زاره ^۳ و در گزارشى ديگر به رَبَذه ، تبعيد شد و تا هلاكت يزيد ، آن جا ماند و پس از گريختن ابن زياد به شام ، به كوفه رفت . ^۴
۲ . سوّار بن عُمَير جابرى . ^۵ وى در واقعه كربلا ، مجروح و اسير شد و شش ماه پس از آن ، بر اثر جراحت هايى كه برداشته بود ، به شهادت رسيد . ^۶ در «زيارت ناحيه مقدّسه» ، آمده است :
السَّلامُ عَلَى الجَريحِ المَأسورِ سَوّارِ بنِ أبي حِمَيرٍ الفَهمِيِّ الهَمدانِيِّ ^۷ . ^۸
درود بر زخمىِ اسير ، سوّار بن ابى حِميَر فَهْمى هَمْدانى !
۳ . عمرو بن عبد اللّه جُندَعى . ^۹ او از مجروحان واقعه كربلاست كه يك سال بعد از آن، به شهادت رسيد . ^۱۰ در «زيارت ناحيه مقدّسه» ، از وى چنين ياد شده است :
السَّلامُ عَلَى المُرتَثِّ مَعَهُ عَمرِو بنِ عَبدِ اللّه ِ الجَندَعِيِّ . ^۱۱
درود بر مجروحِ كم جان ، عمرو بن عبد اللّه جُندَعى !
۴ . عُقْبة بن سَمعان . وى ، غلام رَباب ، همسر امام حسين عليه السلام بوده است . ^۱۲ شيخ طوسى رحمه اللهاو را در زمره ياران امام عليه السلام آورده است . ^۱۳
او در تمام مسير ، همراه امام عليه السلام بوده و از راويان مشهور واقعه كربلاست . ^۱۴
پس از واقعه كربلا دستگير و بازجويى شد و وقتى گفت «من برده ام»، ^۱۵ او را رها كردند . در زيارت رجبيه آمده است :
السلام على عقبة بن سمعان . ^۱۶
سلام بر عقبة بن سمعان .
۵ . ضحّاك بن عبد اللّه مشرقى ^۱۷ . وى همراهىِ خود با امام عليه السلام را مشروط به مفيد بودن ، كرده بود و پس از آن كه مشخّص شد كه سرنوشت، چيزى جز شهادت نيست ، اين موضوع را با امام عليه السلام در ميان گذاشت . امام عليه السلام هم موافقت فرمود كه اگر مى تواند ، خود را از حلقه محاصره دشمن ، خارج كند . بدين سان ، وى فرار را بر همراهى با امام عليه السلام و شهادت برگزيد . ^۱۸
۶ . مسلم بن رباح . غلام على بن ابى طالب عليه السلام و منشى ايشان بود كه از آزادشدگان به دست امام عليه السلام بوده است . او همچنين ، غلامِ حسين عليه السلام نيز بوده است . ^۱۹ بر پايه برخى از گزارش ها ، وى در روز عاشورا ، در كنار امام عليه السلام بوده ؛ ولى احتمالاً به دليل برده بودن ، در امان مانده است . ^۲۰
۷ . غلام عبد الرحمان بن عبد ربّه انصارى . او ، روايتگر ماجراى تنويرِ ^۲۱ امام عليه السلام و برخى يارانش ، و نيز شوخى كردن ياران امام عليه السلام با يكديگر در صبح عاشوراست ^۲۲ و برخى از وقايع نبرد و سرنوشت خود را نيز چنين بيان مى دارد :
سپس ، حسين عليه السلام بر اسبش سوار شد و قرآنى خواست . آن را گرفت و در مقابل خود گذاشت . آن گاه يارانش در برابر او نبرد شديدى كردند . من نيز هنگامى كه ديدم آنها بر زمين افتاده اند ، خودم را رها ساختم و از آنها جدا شدم . ^۲۳