127
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم

۲۲۷۸.بلاغات النساءـ از امام صادق ، از پدرانش عليهم السلام ـ: هنگامى كه زنان را از كربلا آوردند و وارد كوفه كردند ، زين العابدين عليه السلام از بيمارى ، ناتوان شده بود . زنان كوفيان را ديدم كه بر حسين بن على عليه السلام گريبان چاك كردند . آن گاه [بود كه] زين العابدين عليه السلام سرش را بلند كرد و فرمود : «هان ! اين زنان مى گِريند ؟ پس ما را چه كسى كشته است ؟» .
همچنين اُمّ كلثوم را ديدم ـ و زن باحيايى سخنورتر از او نديده ام ـ ، و گويى از زبان و دهان امير مؤمنان عليه السلام سخن مى گفت . به مردم اشاره كرد كه : «ساكت شويد» .
هنگامى كه نَفَس ها آرام گرفتند و زنگ شتران از صدا افتادند ، گفت : «با ستايش خدا و درود و سلام بر پيامبرش ، سخنم را مى آغازم . امّا بعد ، ۱ اى مردم كوفه! اى مردم مكّار فريبكار ( / مردم خوار و بى مقدار) ! بگرييد كه هميشه ديده هاتان گريان و سينه هاتان بريان باد! زنى رشته باف را مى مانيد «كه آنچه را استوار بافته است ، از هم مى گُسلد (پنبه مى كند) . پيمان هاى شما دروغ است و چراغ ايمانتان ، بى فروغ» . مردمى هستيد لافزن و بلندپرواز! خودنما و حيلت ساز! دوست كُش و دشمن نواز! چون سبزه پارگين ، درون سو ، گَنده و برون سو ، سبز و رنگينيد ! نابه كاريد و چون سنگ گور ، نقره آگين !
چه زشتْ كارى كرديد! خشم خدا را خريديد و در آتش دوزخ جاويد ، خزيديد . مى گرييد؟! بگرييد ، كه سزاوار گريستنيد ، نه در خور شادمان زيستن . داغ ننگى بر خود نهاديد كه روزگاران بر آيد و آن ننگ نزدايد!
اين ننگ را چگونه مى شوييد؟ و پاسخ كشتن فرزند پيغمبر را چه مى گوييد؟ سيّد جوانان بهشت و چراغ راه شما مردم زشت كه در سختى ، يارتان بود و در بلاها غمخوارتان . نيست و نابود شويد ، اى مردم غدّار !
هر آينه ، باد در دست داريد و در معامله اى كه كرديد ، زيانكاريد و نيز به خشم خدا ، گرفتار . خوارى و مذلّت بر شما باد ! «كارى سخت زشت كرديد كه بيم مى رود آسمان ها شكافته شوند و زمين ، دهانْ باز كند و كوه ها از هم فرو پاشند» .
مى دانيد چگونه جگر پيامبر خدا را خستيد و حرمت او را شكستيد و چه خونى ريختيد و چه خاكى بر سر بيختيد؟! زشت و نابخردانه ، كارى كرديد كه زمين و آسمان از شرّ آن ، لبريز است ، و شگفت مداريد كه چشم فلك ، خونريز است . همانا عذاب آخرت ، سخت تر است و زيانكاران را نه يار و نه ياور است .
اين مهلت ، شما را فريفته نگرداند ، كه خدا ، گناهكاران را زودا زود به كيفر نمى رساند و سرانجام ، خون مظلوم را مى ستاند ؛ امّا مراقب ما و شماست و گناهكار را به دوزخ مى كشاند» .
سپس روى خود را از آنان برگرداند و همه را انگشت به دهان ، در حيرت نشاند .
مردى پير از بنى جُعفى كه ريش خود را از گريه ، تر ساخته بود ، گفت :
پسران آنان ، بهترين پسران اندو دودمان ايشان ، سربلندترين دودمان است .

1. ترجمه خطبه را از اين جا تا آخر حديث ، از ترجمه استاد سيّد جعفر شهيدى در كتاب زندگانى فاطمه زهرا عليهاالسلام(ص ۲۵۱) با اندكى ويرايش ، آورده ايم .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم
126

۲۲۷۸.بلاغات النساء عن جعفر بن محمد [الصادق] عن آبائه عليهم السلام :لَمّا اُدخِلَ بِالنِّسوَةِ مِن كَربَلاءَ إلَى الكوفَةِ ، كانَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ عليه السلام ضَئيلاً قَد نَهَكَتهُ العِلَّةُ ، ورَأَيتُ نِساءَ أهلِ الكوفَةِ مُشَقَّقاتِ الجُيوبِ عَلَى الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام ، فَرَفَعَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام رَأسَهُ فَقالَ : ألا إنَّ هؤُلاءِ يَبكينَ ، فَمَن قَتَلَنا ؟
ورَأَيتُ اُمَّ كُلثومٍ عليهاالسلام ولَم أرَ خَفِرَةً وَاللّه ِ أنطَقَ مِنها ، كَأَنَّما تَنطِقُ وتُفرِغُ عَلى لِسانِ أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام ، وقَد أومَأَت إلَى النّاسِ أنِ اسكُتوا . فَلَمّا سَكَنَتِ الأَنفاسُ ، وهَدَأَتِ الأَجراسُ ، قالَت :
أبدَأُ بِحَمدِ اللّه ِ وَالصَّلاةِ وَالسَّلامِ عَلى نَبِيِّهِ ، أمّا بَعدُ يا أهلَ الكوفَةِ ، يا أهلَ الخَترِ ۱
وَالخَذلِ ، ألا فَلا رَقَأَتِ العَبرَةُ ، ولا هَدَأَتِ الرَّنَّةُ ، إنَّما مثَلُكُم كَمَثَلِ «الَّتي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكَـثًا تَتَّخِذُونَ أَيْمَـنَكُمْ دَخَلَا بَيْنَكُمْ» . ۲
ألا وهَل فيكُم إلَا الصَّلَفُ وَالشَّنَفُ ، ومَلَقُ الإِماءِ ، وغَمَزُ الأَعداءِ ؟ وهَل أنتُم إلّا كَمَرعى عَلى دِمنَةٍ ، وكَفِضَّةٍ عَلى مَلحودَةٍ ، ألا ساءَ ما قَدَّمَت أنفُسُكُم أن سَخِطَ اللّه ُ عَلَيكُم ، وفِي العَذابِ أنتُم خالِدونَ .
أتَبكونَ ؟ إي وَاللّه ِ فَابكوا ! وإنَّكُم وَاللّه ِ أحرِياءُ بِالبُكاءِ ، فَابكوا كَثيرا وَاضحَكوا قَليلاً ، فَلَقَد فُزتُم بِعارِها وشَنارِها ، ولَن تَرحُضوها بِغَسلٍ بَعدَها أبَدا ، وأنّى تَرحُضونَ قَتلَ سَليلِ خاتَمِ النُّبُوَّةِ ومَعدِنِ الرِّسالَةِ ، وسَيِّدِ شُبّانِ أهلِ الجَنَّةِ ، ومَنارِ مَحَجَّتِكُم ، ومَدَرَةِ حُجَّتِكُم ، ومَفرَخِ نازِلَتِكُم ، فَتَعسا ونُكسا ، لَقَد خابَ السَّعيُ وخَسِرَتِ الصَّفقَةُ ، وبُؤتُم بِغَضَبٍ مِنَ اللّه ِ ، وضُرِبَت عَلَيكُمُ الذِّلَّةُ وَالمَسكَنَةُ «لَّقَدْ جِئْتُمْ شَيْـئا إِدًّا * تَكَادُ السَّمَـوَ تُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَ تَنشَقُّ الْأَرْضُ وَ تَخِرُّ الْجِبَالُ هَدًّا » . ۳
أتَدرونَ أيَّ كَبِدٍ لِرَسولِ اللّه ِ فَرَيتُم ؟ وأيَّ كَريمَةٍ لَهُ أبرَزتُم ؟ وأيَّ دَمٍ لَهُ سَفَكتُم ؟ لَقَد جِئتُم بِها شَوهاءَ خَرقاءَ ، شَرُّها طِلاعُ الأَرضِ وَالسَّماءِ ، أفَعَجِبتُم أن قَطَرَتِ السَّماءُ دَما ؟ ولَعَذابُ الآخِرَةِ أخزى وهُم لا يُنظَرونَ ، فَلا يَستَخِفَّنَّكُمُ المَهَلُ فَإِنَّهُ لا تَحفِزُهُ المُبادَرَةُ ، ولا يُخافُ عَلَيهِ فَوتُ الثَّأرِ ، كَلّا إنَّ رَبَّكَ لَنا ولَهُم لَبِالمِرصادِ . ثُمَّ وَلَّت عَنهُم .
قالَ : فَرَأَيتُ النّاسَ حَيارى وقَد رَدّوا أيدِيَهُم إلى أفواهِهِم ، ورَأَيتُ شَيخا كَبيرا مِن بَني جُعفِيٍّ ، وقَدِ اخضَلَّت لِحَيتُهُ مِن دُموعِ عَينَيهِ ، وهُوَ يَقولُ :
كُهولُهُم خَيرُ الكُهولِ ونَسلُهُمإذا عُدَّ نَسلٌ لا يَبورُ ولا يَخزى ۴

1. . الخَتْرُ : الغَدْرُ (الصحاح : ج ۲ ص ۶۴۲ «ختر») .

2. اقتباس من الآية ۹۲ من سورة النحل .

3. مريم : ۸۹ ـ ۹۰ .

4. بلاغات النساء : ص ۳۷ عن يحيى بن الحجّاج .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4115
صفحه از 436
پرینت  ارسال به