پيامبرش و مؤمنان و دامن هايى پاك و پاكيزه و جان هايى عزّتمند و نَفْس هايى خوددار كه اطاعت از فرومايگان را بر مرگى كريمانه ، مقدّم نمى دارند .
و نيز در پاسخ به كسانى كه به او گفتند : «تو را رها نخواهيم ساخت تا دست در دستِ عبيد اللّه بن زياد نگذارى» ، فرمود :
لا وَاللّهِ ، لا اُعطى بِيَدى إعطاءَ الذَّليلِ ، وَ لا أفِرُّ فِرارَ العَبيدِ . «إِنِّى عُذْتُ بِرَبِّى وَ رَبِّكُمْ أَن تَرْجُمُونِ ^۱ إِنِّى عُذْتُ بِرَبِّى وَ رَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسَابِ» ^۲ . ^۳ نه . به خدا سوگند كه نه به سان ذليلان، دستِ بيعت خواهم داد ، و نه به سانِ بردگان، خواهم گريخت. «من به پروردگار خويش و پروردگار شما ، پناه مى برم از اين كه مرا سنگ باران نماييد! من از شرارت هر حق ناپذير و متكبّرى كه به روز حساب ، ايمان نمى آورد ، به پروردگار خود و شما، پناه مى برم!» .
بنا بر اين ، هر گزارشى از تاريخ عاشورا كه حاكى از پذيرش ذلّت توسّط امام حسين عليه السلام باشد ، دروغ بوده و ساخته و پرداخته دشمنان اوست ؛ مانند اين گزارش كه امام عليه السلام فرموده :
إختاروا مِنّى خِصالاً ثَلاثا : إمّا أن أرجِعَ إلَى المَكانِ الَّذى أقبَلتُ مِنهُ ، وَ إمّا أن أضَعَ يَدى فى يَدِ يَزيدَ بنِ مُعاوِيَةَ ، فَيَرى فيما بَينى وَ بَينَهُ رَأيَهُ ، وَ إمّا أن تُسَيِّرونى إلى أىِّ ثَغرٍ مِن ثُغورِ المُسلِمينَ شِئتُم ، فَأَكونَ رَجُلاً مِن أهلِهِ ، لى ما لَهُم ، وَ عَلَىَّ ما عَلَيهِم . ^۴

عاشوراست و كسانى كه فاقد اين شرط اند، هر چه قدر هم كه با اخلاص باشند، شايستگى براى ذكر مصيبت اهل بيت عليهم السلام را ندارند .
ما در «درآمد» اين دانش نامه، در اين باره ، بحث كرده، به معرّفى اجمالىِ مهم ترين منابع معتبر وغير معتبر ، پرداخته ايم. محدّث نورى در لؤلؤ و مرجان، آورده است:
شخصى در كرمانشاه ، خدمت عالمِ كاملِ جامعِ فريد، آقا محمّدعلى ، صاحب مقامع و غيره قدس سرهرسيد و عرض كرد : در خواب مى بينم به دندان خود ، گوشت بدن مبارك حضرت سيّد الشهدا عليه السلام را مى كَنَم! آقا ، او را نمى شناخت . سر به زير انداخت و متفكّر شد . پس به او فرمود : شايد روضه خوانى مى كنى ؟! عرض كرد : بلى . فرمود : [اين كار را] ترك كن ، يا از كتب معتبره نقل كن . ^۱

۳ . گزارش هاى ذلّت بار

حسين بن على عليه السلام ، مظهر عزّت الهى و عاشورا ، جلوه گاه حماسه و عزّت حسينى ، و شعار دشمن شكن «هَيهاتَ مِنّا الذّلة!» ، ميراث گران بهاى اوست . در منابع معتبر ، گزارش شده كه امام حسين عليه السلام ، ضمن سخنرانى حماسى اى در روز عاشورا ، خطاب به سپاه دشمن فرمود :
ألا وإنَّ الدَّعِىَّ ابنَ الدَّعِىِّ قَد رَكَزَ بَينَ اثنَتَينِ ، بَينَ السَّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ ، وَ هَيهاتَ مِنّا الذِّلَّةُ ! يَأبَى اللّهُ لَنا ذلِكَ و رَسولُهُ وَ المُؤمِنونَ ، وَ حُجورٌ طابَت ، وَ حُجورٌ طَهُرَت ، وَ اُنوفٌ حَمِيَّةٌ وَ نُفوسٌ أبِيَّةٌ ، مِن أن تُؤثَرَ طاعَةُ اللِّئامِ عَلى مَصارِعِ الكِرامِ . ^۲ هان ! بى نَسَبِ پسر بى نَسَب، مرا ميان دو چيز ، قرار داده است : بين شمشير و خوارى . خوارى ، از ما دور است و خداوند ، آن را براى ما نمى پذيرد ، و نيز