341
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد نهم

دارند ، ايجاب مى كند كه عزادارى براى ايشان ، دليلى بسيار فراتر از اظهار محبّت به اهل بيت عليهم السلام داشته باشد ؛ بلكه از نگاه سيّد بن طاووس ، اگر لزوم پيروى از فرمان قرآن و سنّت نيز نبود ، اظهار محبّت نسبت به اهل بيت عليهم السلام ايجاب مى كرد كه به دليل منزلت والايى كه امام حسين عليه السلام و يارانش به واسطه شهادتْ بِدان دست يافتند ، اظهار مسرّت و شادمانى كنيم . وى مى نويسد :
اگر نبود كه پوشيدن لباس سوگوارى و مصيبت ، به خاطر از ميان رفتن نشانه هاى هدايت و تأسيس پايه هاى گم راهى ، و تأسّف بر سعادتى كه از دست داديم و افسوس بر چنين شهادتى ، پيروى كردن از فرمان قرآن و سنّت است ، ما در برابر آن نعمت بزرگ ، لباس شادى و خوش حالى مى پوشيديم ، و چون در بى تابى و سوگوارى ، خشنودىِ صاحب روز معاد نيز هست و نيكان در آن ، غرضى دارند ، ما لباس عزا پوشيديم و همواره اشك ريختيم و به چشم هايمان گفتيم : «همواره بگِرييد» و به دل هايمان گفتيم : «همانند زنانِ جوانْ از دست داده ، ماتم بگيريد» . ۱
بنا بر اين ، بايد ديد حكمتِ آن همه تأكيد بر عزادارى و گريه براى ابا عبد اللّه عليه السلام چيست ؟
حكمت شهادت او، هر چه باشد ، حكمت عزادارى براى او نيز هست .

حكمت شهادت امام حسين عليه السلام

اصلى ترين علّت قيام و شهادت امام حسين عليه السلام ، مبارزه با نادانى است. بر پايه آنچه بسيارى از منابع معتبر ، در اين باره، از امام صادق عليه السلام گزارش كرده اند ، ايشان ، در دعايش به درگاه خداوند مى گويد :
وَ بَذَلَ مُهجَتَهُ فيكَ لِيَستَنقِذَ عِبادَكَ مِنَ الجَهالَةِ وَحَيرَةِ الضَّلالَةِ . ۲

1.الملهوف : ص ۸۳ .

2.ر . ك : ج ۱۲ ص ۹۲ ح ۳۴۷۳ .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد نهم
340

(۲)

حكمت عزادارى

شناخت دلايل عزادارى براى امام حسين عليه السلام ، نخستين گام در راه تأمين اهداف بلند اين سنّت مهم و سرنوشت سازِ پيروان اهل بيت عليهم السلام است ؛ زيرا عزادارى بدون معرفت، نه تنها ارزشى ندارد ؛ بلكه چه بسا به زيان اهداف اصلى اين حركت ارزشمند نيز باشد . بر پايه روايتى ، در ره نمودهاى امام على عليه السلام به كميل ، چنين آمده است :
ما مِن حَرَكَةٍ إلّا وَ أنتَ مُحتاجٌ فيها إلى مَعرِفَةٍ . ۱ هيچ [رفتار و] حركتى نيست ، مگر اين كه تو در آن ، به شناخت، نيازمندى.
ممكن است در پاسخ سؤال از علّت و چرايىِ عزادارى بر امام حسين عليه السلام و يارانش ، گفته شود كه مطابق نصّ صريح و روشن قرآن ، محبّت خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله ، واجب است . ۲ بنا بر اين ، مى توان گفت : حكمت گريه بر امام حسين عليه السلام و اقامه عزا براى مصائب ايشان ، اظهار ارادت به پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت آن بزرگوار است .
بى ترديد ، اظهار محبّت نسبت به خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله از طريق سوگوارى براى سالار شهيدان ، همان طور كه اشاره شده ، پسنديده و در جهت بزرگداشت شعائر الهى است ؛ ليكن تأمّل در رواياتى كه توصيه و تأكيد بر تداوم اقامه ماتم بر سيّد الشهدا عليه السلام

1.تحف العقول : ص ۱۷۱ . نيز ، ر . ك : دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۲ ص ۳۱۰ ح ۱۴۳۱ .

2.«قُل لَا أَسْـئلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَا الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبَى» (شورا :آيه ۲۳) .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد نهم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4610
صفحه از 457
پرینت  ارسال به