275
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد نهم

۶ / ۲۵

عثمان بن خالد بن اُسَير

عثمان بن خالد بن اُسَير دُهْمانى جُهَنى، از تيراندازان لشكر عمر بن سعد بود كه به همراه بِشر بن سَوْط با پرتاب تير ، به عبد الرحمان بن عقيل ، حمله كردند و او را كشتند و لباسش را به غارت بردند .
مختار ، در جريان قيامش دستور داد كه آن دو را دستگير كنند و پس از اين كه آن دو را كشتند، بدنشان را سوزاندند و پيش از سوزاندن، مانع دفنشان شد.
در برخى منابع ، او را به اسم هاى ديگرى نيز ناميده اند .

۲۶۵۲.مصباح الزائرـ در «زيارت ناحيه» ـ: سلام بر عبد الرحمان بن عقيل ! خدا ، كُشنده او و تيراندازنده به او، عمرو بن خالد بن اَسَد جُهَنى را لعنت كند !

۲۶۵۳.تاريخ ابن خلدون:اواخر سال ۶۶ [هجرى] بود ... . مختار، عثمان بن خالد جُهَنى و ابو اسماء بِشر بن سُمَيط قابِسى را ـ كه در كشتن عبد الرحمان عقيل و غارت او همدست بودند ـ ، احضار كرد و آنها را كُشت و بدنشان را سوزاند.

۲۶۵۴.تاريخ الطبرىـ به نقل از موسى بن عامر عَدَوى جُهَنى ـ: مختار ، عبد اللّه بن كامل را در
پىِ عثمان بن خالد بن اُسَير دُهْمانى از بنى جُهَينه و ابو اسماء بِشر بن سَوْطِ قابضى فرستاد . اين دو ، از كسانى بودند كه در كشتن حسين عليه السلام حضور داشتند و در ريختن خون عبد الرحمان بن عقيل بن ابى طالب و غارتش، همدست بودند.
عبد اللّه ، در چاشتگاهان ، مسجد بنى دُهْمان را محاصره كرد و آن گاه گفت: همانند گناهان بنى دُهْمان، از روزِ آفريده شدنشان تا روز حشرشان، بر گردن من باشد، اگر عثمان بن خالد بن اُسَير ، تحويل من نشود و من تا نفر آخر ، گردنتان را نزنم.
به او گفتيم: به ما مهلت بده تا پيدايش كنيم .
با سپاهى در پى اش رفتند و آن دو را در جَبّانه ، در حالى كه نشسته بودند و تصميم داشتند كه به جزيره بروند، پيدا كردند و نزد عبد اللّه بن كامل آوردند.
عبد اللّه گفت: ستايش ، از آنِ خدايى است كه كفايت كننده جنگ مؤمنان است. اگر اين و اين را پيدا نمى كردند، در پى اش به منزلش مى رفتيم. پس ستايش ، از آنِ خدايى است كه تو را در كمين انداخت تا دستگيرى ات آسان شد.
پس آن دو را به جايى در ناحيه چاه جَعْد برد و گردنشان را زد و سپس باز گشت و خبر آن دو را به مختار داد . مختار هم دستور داد كه به سوى آن دو برگردد و آنها را با آتش بسوزاند و دفنشان نكند تا بسوزند.


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد نهم
274

۶ / ۲۵

عُثمانُ بنُ خالِدِ بنِ اُسَيرٍ

كان عثمان بن خالد بن أسير الدهماني الجهني أحد رماة عسكر عمر بن سعد، حيث اشترك مع بشر بن سوط في قتل عبدالرحمن بن عقيل ۱ ، هجما عليه وقتلاه وسلبا ثيابه . أمر المختار أن يُلقى القبض عليهما ، وبعد أن قتلوهما أحرقوهما وحالوا دون دفن جسديهما قبل أن يحرقوهما . ۲
وجاء في بعض المصادر بأسماء أخرى .

۲۶۵۲.مصباح الزائرـ في زِيارَةِ النّاحِيَةَ ـ: السَّلامُ عَلى عَبدِ الرَّحمنِ بنِ عَقيلٍ ، لَعَنَ اللّهُ قاتِلَهُ ورامِيَهُ عَمرَو بنَ خالِدِ بنِ أسَدٍ الجُهَنِيَّ . ۳

۲۶۵۳.تاريخ ابن خلدون :وكانَ آخِرُ سَنَةِ سِتٍّ وسِتّينَ : ... أحضَرَ المُختارُ عُثمانَ بنَ خالِدٍ الجُهَنِيَّ وأبا أسماءَ بِشرَ بنَ سُمَيطٍ القابِسِيَّ ، وكانا مُشتَرِكينَ في قَتلِ عَبدِ الرَّحمنِ بنِ عَقيلٍ وفي سَلبِهِ ، فَقَتَلَهُما وحَرَقَهُما بِالنّارِ . ۴

۲۶۵۴.تاريخ الطبري عن موسى بن عامر العدوي من جهينة :بَعَثَ المُختارُ عَبدَ اللّهِ بنَ كامِلٍ إلى عُثمانَ بنِ خالِدِ بنِ اُسَيرٍ الدُّهمانِيِّ مِن جُهَينَةَ ، وإلى أبي أسماءَ بِشرِ بنِ سَوطٍ القابِضِيِّ وكانا مِمَّن شَهِدا قَتلَ الحُسَينِ عليه السلام ، وكانَا اشتَرَكا في دَمِ عَبدِ الرَّحمنِ بنِ عَقيلِ بنِ أبي طالِبٍ وفي سَلَبِهِ ، فَأَحاطَ عَبدُ اللّهِ بنُ كامِلٍ عِندَ العَصرِ بِمَسجِدِ بَني دُهمانَ ، ثُمَّ قالَ : عَلَيَّ مِثلُ خَطايا بَني دُهمانَ مُنذُ يَومَ خُلِقوا إلى يَومِ يُبعَثونَ ، إن لَم اُوتَ بِعُثمانَ بنِ خالِدِ بنِ اُسَيرٍ ، إن لَم أضرِب أعناقَكُم مِن عِندِ آخِرِكُم .
فَقُلنا لَهُ : أمهِلنا نَطلُبُهُ ، فَخَرَجوا مَعَ الخَيلِ في طَلَبِهِ ، فَوَجَدوهُما جالِسَينِ فِي الجَبّانَةِ ـ وكانا يُريدانِ أن يَخرُجا إلَى الجَزيرَةِ ـ فَاُتِيَ بِهِما عَبدُ اللّهِ بنُ كامِلٍ .
فَقالَ : الحَمدُ للّهِِ الَّذي كَفَى المُؤمِنينَ القِتالَ ، لَو لَم يَجِدوا هذا مَعَ هذا عَنّانا إلى مَنزِلِهِ في طَلَبِهِ ، فَالحَمدُ للّهِِ الَّذي حَيَّنَكَ حَتّى أمكَنَ مِنكَ ، فَخَرَجَ بِهِما حَتّى إذا كانَ في مَوضِعِ بِئرِ الجَعدِ ضَرَبَ أعناقَهُما ، ثُمَّ رَجَعَ ، فَأَخبَرَ المُختارَ خَبَرَهُما ، فَأَمَرَهُ أن يَرجِعَ إلَيهِما ، فَيُحرِقَهُما بِالنّارِ ، وقالَ : لا يُدفَنانِ حَتّى يُحرَقا . ۵

1.راجع : ج ۷ ص ۱۷۰ (القسم الثامن / الفصل الثامن / عبدالرحمن بن عقيل) .

2.راجع : ح ۲۶۵۴ .

3.مصباح الزائر : ص ۲۸۱ ، المزار الكبير : ص ۴۹۱ وفيه «عمر بن أسد الجهنّي» ، الإقبال : ج ۳ ص ۷۶ وفيه «عمير بن خالد بن أسد الجهنّي» ، بحار الأنوار : ج ۴۵ ص ۶۸ وفيه «عثمان بن خالد بن أشيم الجهنّي» .

4.تاريخ ابن خلدون : ج ۳ ص ۳۳ وراجع : مقاتل الطالبيّين : ص ۹۶ .

5.تاريخ الطبري : ج ۶ ص ۵۹ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد نهم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4780
صفحه از 457
پرینت  ارسال به