427
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم

مَن زارَ عالِماً فَكَأَنَّما زارَنى . ۱ هر كس به ديدار عالِمى برود، گويى مرا زيارت كرده است .
گفتنى است كه در آداب زيارت (ديد و بازديد) در اسلام ، بويژه در باره خويشاوندان ، افزون بر ديدار، به نيكى كردن و هديه دادن نيز تأكيد شده است . ۲

زيارت اموات (مردگان)

از نظر اسلام ، انسان، پس از مرگ نيز داراى حيات برزخى است . از اين رو ، زيارت اموات ، ديدار با بدن هاى پوسيده و بى جان نيست ؛ بلكه زيارت ارواحى است كه در عالم برزخ ، زندگى مى كنند و از ديدار با آنها ، شاد مى گردند و ارتباط با آنان ، عبرت آموز ، و در زندگى مادّى و معنوى انسان ، مؤثّر است . برترين شاگرد مكتب خاتم الأنبيا ، امام على عليه السلام ، در باره برخى از آثار و بركات زيارت اموات ، چنين مى فرمايد :
زوروا مَوتاكُم ؛ فَإِنَّهُم يَفرَحونَ بِزِيارَتِكُم ، وَ ليَطلُبِ الرَّجُلُ حاجَتَهُ عِندَ قَبرِ أبيهِ وَ اُمِّهِ بَعدَ ما يَدعو لَهُما . ۳ به زيارت مردگانتان برويد ، كه آنها با زيارت شما خوش حال مى شوند . انسان، در نزد قبر پدر و مادرش ، پس از آن كه برايشان دعا كرد ، حاجتش را بخواهد .
سيره پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ۴ نيز گواه اهمّيت زيارت اموات و تشويق بر اين كار مفيد و

1.الفردوس : ج ۵ ص ۴۸۵ ح ۸۸۳۹ .

2.ر . ك : ميزان الحكمة با ترجمه فارسى: ج ۴ ذيل «الرّحم (خويشاوندى )» .

3.الخصال: ص ۶۱۸ ح ۱۰، الكافى:ج ۳ ص ۲۳۰ ح ۱۰، بحار الأنوار: ج ۱۰ ص ۹۷ ح ۱.

4.رواياتى كه دلالت بر جواز و استحباب زيارت قبور دارند ، در منابع اهل سنّت ، فراوان اند. براى نمونه ، ر . ك : صحيح مسلم: ج ۲ص ۶۷۱ ح ۱۰۵ و ۱۰۶ و۱۰۷، سنن أبى داوود: ج ۳ ص۲۱۸ ح ۳۲۳۴و ۳۲۲۵، سنن ابن ماجة: ج ۱ ص ۵۰۰ ح ۱۵۷۰ و ص ۵۰۱ ح ۱۵۷۱، السنن الكبرى: ج ۴ ص ۱۳۱ ح ۷۲۰۷ . بر پايه اين روايات معتبر ، اهل سنّت ، مانند پيروان اهل بيت: معتقد به استحباب زيارت قبورند . تنها فرقه وهّابيت است كه با شبهه هاى واهى ، زيارت قبور را زير سؤال مى برد .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
426

مى شود كه معيار توصيه و تشويق آنان به زيارت ، ميزان تأثير و نقش آن در سازندگى فردى و اجتماعى است و بدين سان ، هر چه زيارت براى ساختن جامعه توحيدى سودمندتر باشد ، انجام دادن آن ، بيشتر مورد تأكيد است و بر اين اساس ، زيارتِ: خويشاوندان ، اهل ايمان ، دانشمندان ، اولياى الهى و بويژه خاندان خاتم انبيا صلى الله عليه و آله ، در زمان حياتشان و پس از آن ، توصيه شده است .

زيارت اَحيا (زندگان)

زيارت اهل ايمان ، به قدرى در سازندگى فردى و اجتماعى انسان ، مؤثّر است كه در برخى از روايات ، هم سنگ زيارت خداوند متعال و يا زيارت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شمرده شده است . در حديث نبوى آمده :
مَن زارَ أخاهُ المُؤمِنَ إلى مَنزِلِهِ لا لِحاجَةٍ مِنهُ إلَيهِ ، كُتِبَ مِن زُوّارِ اللّهِ ، وَ كانَ حَقيقا عَلَى اللّهِ أن يُكرِمَ زائِرَهُ . ۱
هر كس از برادر مؤمنش در خانه او ، بدون نياز بردن به نزد وى ، ديدار كند ، از زائران خدا شمرده مى شود و بر خداوند است كه زائرش را احترام كند .

و در حديثى ديگر از ايشان روايت شده كه فرمود :
مَن زارَ أخاهُ في بَيتِهِ قالَ اللّهُت لَهُ : أنتَ ضَيفى وَ زائِرى، عَلَىَّ قِراكَ ، وَ قَد أوجَبتُ لَكَ الجَنَّةَ بِحُبِّكَ إيّاهُ . ۲
هر كس براى ديدن برادر [مؤمن] خود به خانه او برود، خداوند عزّ و جلّ به او مى گويد : «تو ميهمان و زائر منى . پذيرايىِ تو ، به عهده من است و من به خاطر اين كه او را دوست دارى، بهشت را بر تو واجب كردم» .

و در روايت ديگرى از پيامبر صلى الله عليه و آله آمده است :

1.رسائل الشهيد الثانى : ص ۳۳۱،بحار الأنوار: ج ۷۷ ص ۱۹۲.

2.الكافى: ج ۲ ص ۱۷۷ ح ۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5817
صفحه از 514
پرینت  ارسال به