فصل چهارم : نمونه مرثيه هايى كه از قرن چهارم تا نهم، سروده شده اند ۱
۴ / ۱
كسايى مروزى(ق ۴ ق)
بيزارم از پياله ، وز ارغوان و لالهما و خروش و ناله ، كُنجى گرفته مأوا
هم نگذرم سوى تو، هم ننگرم سوى تودل ناورم سوى تو، اينك كنم تبرّا ۲
دست از جهان بشويم ، عزّ و شرف نجويممدح و غزل نگويم ، مقتل كنم تقاضا
ميراث مصطفى را ، فرزند مرتضى رامقتول كربلا را ، تازه كنم تولّا
آن مير سر بُريده ، در خاك و خون تپيدهاز آبْ ناچشيده ، گشته اسير غوغا
تخم جهان بى بَر ، اين است و زين فزون تركِهتر، عدوى مِهتر ! نادان ، عدوى دانا!
بر مقتل ـ اى كسايى ـ ، بُرهان همى نمايىگر هم بر اين بپايى ، بى خار گشت خرما
تا زنده اى چنين كن ، دل هاى ما حزين كنپيوسته آفرين كن ، بر اهل بيت زهرا. ۳
1.از اين فصل به بعد ، تا پايان اين بخش ، از آوردن مرثيه هاى عربى و برگردان نمودن آنها به فارسى ، صرف نظر شده و در عوض ، نمونه هايى از اشعار فارسى ارائه گرديده است .گفتنى است كه مرثيه اى كه قبل از قرن چهارم به فارسى سروده شده باشد، يافت نشد .
2.اشعار حكيم كسايى مروزى: ص ۲۹ ـ ۳۰.
3.گزيده اشعار كسايى : ص ۴۸ .