303
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم

۲۹۲۹.أدبُ الطفّ:[ديكُ الجِن] در مرثيه اى كه در باره امام حسين عليه السلام سروده ، چنين گفته است:

در بستر بيمارى افتاده امبه گونه اى كه نسيم دل نواز را بادِ مسموم مى خوانم.
آبى است از اشك كه زمين را مى پوشاندو اگر از باران مى بود ، صداى [غرّشِ] دل خراشى داشت
و بلبلانى كه اگر خوردنى بودندبى ترديد ، از غِسلين و زقّوم ، كم نداشتند.
آرامشم را به هم مى زند سفرى شبانهكه اگر سايه سار هم بود ، آن سايه ، گرم و سياه بود.
خاطرات نوادگان هدايت ، از قلبم گذشتو من از درد آنها ، راحتى و خواب خوش را فراموش كردم.
نواده محمّد عليه السلام را در كربلا ديدمكه تنها و بى كس است و از اندوه درونش، شِكوه مى كند
و شمشيرهاى بنى اميّه ، پهلوهايش را نشانه مى گيرندو آنها را مى بينى كه تيغ هاى تيز را يكى پس از ديگرى ، به كار مى برند.
پيكر او پاره پاره ، در خاك افتادهو سرِ مقدّس او بر فراز نيزه ، كريمانه ، افراشته شده است.
نيز ، همو سروده است:

اى ديده! اينك، نه جاى شكيبايى است و نه جاى درنگكه گريه مصيبت هاى جانكاه ، با گريه از سرِ شوق، متفاوت است.
بذل نما و تمام كاسه چشمت را مالامال از سرشك كنو آن گاه كه اشك هايت جمع شدند، ببار.
اى ديده! در كربلا ، مرقدهايى است كهموجب شده اند قلبم ، مكان اندوه شود؛
مرقدهايى كه زير آنها منبرهايى است ازدانايى و بردبارى و شگفتى.
آنها فضيلت مدارانِ آل فاطمه اندو اربابانِ فضايل و سَروران نجيب اند.
چه بسيار شمشيرى كه از نوشيدن خون آنان، گلوگير شدو زمين ، از خون هاى ريزانِ آنها سيراب شد.
جانم فدايتان باد و نيز فداى ياران شما؛جان خودم مادرم و خانواده ام و پدرم!
اى خاندان پيامبر! با اين كه دور از دسترس شده ايداز دل ما بيرون نرفته ايد، هرچند روزگار ، هماره ، حادثه ساز است.
در باره شما و مصيبت جانكاهتان ، درنگ كردمو ديدم كه قلبم ، مالامال از شگفتى است.
شما در زندگى ، هماره دچار حادثه بوده ايدو گاه كشته و گاه اسير شده ايد.
[از جمله آنها] روزى است كه روشناى آن ، دچار ظلمت شدو خورشيد ، از تاريكىِ ديجور ، نقاب به چهره كشيد.
بانوان پاكِ پُر اعتمادِ آل هاشم[در كربلا] حيرت زده و آشفته موى شدند.
ديده ها بر ابو الحسن عليه السلامبه زبان و نُدبه لرزان اند .
انبوه غم ها ، ديده فرو مى بندندبا اشك و اندوه از فراخى و سترگ اين اندوه.
جان ، به مويه گرى مى نشيند و آسياب مرگآن گونه كه گرداگرد محور مى گردد، با اين اندوه ، حركت مى كند.


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
302

۲۹۲۹.أدب الطفّ :و قالَ مِن مَرثِيَّةٍ فِي الحُسَينِ عليه السلام :

أصبَحتُ مُلقىً فِي الفِراشِ سَقيماأجِدُ النَّسيمَ مِنَ السَّقامِ سُموما
ماءٌ مِنَ العَبَراتِ حَرّى أرضُهُلَو كانَ مِن مَطَرٍ لَكانَ هَزيما ۱
وبَلابِلٌ لَو أنّهُنَّ مآكِلٌلَم تُخطِئِ الغِسلينَ وَالزَّقوما
وكَرىً يُرَوِّعُني سُرىً لَو أنَّهُظِلٌّ لَكانَ الحَرَّ وَاليَحموما
مَرَّت بِقَلبي ذِكرَياتُ بَنِي الهُدىفَنَسيتُ مِنهَا الرَّوحَ وَالتَّهويما
ونَظَرتُ سِبطَ مُحَمَّدٍ في كَربَلافَردا يُعاني حُزنَهُ المَكظوما
تَنحو أضالِعَهُ سُيوفُ اُمَيَّةٍفَتَراهُمُ الصَّمصومَ فَالصَّمصوما
فَالجِسمُ أضحى فِي الصَّعيدِ مُوَزَّعاوَالرَّأسُ أمسى فِي الصِّعادِ كَريما ۲
و قالَ أيضاً :

يا عَينُ لا لِلغَضا ولَا الكُتُبِبُكا الرَّزايا سِوى بُكَا الطَّرَبِ
جودي وجُدِّي بِمِل ءِ جَفنِكِ ثُـمَّ احتَفِلي بِالدُّموعِ وَانسَكِبي
يا عَينُ في كَربَلا مَقابِرُ قَدتَرَكنَ قَلبي مَقابِرَ الكُرَبِ
مَقابرٌ تَحتَها مَنابِرُ مِنعِلمٍ وحِلمٍ ومَنظَرٍ عَجَبِ
مِنَ البَهاليلِ آلِ فاطِمَةٍأهلِ المَعالي [وَ] ۳ السّادَةِ النُّجُبِ
كَم شَرَقَت مِنهُمُ السُّيوفُ وكَمرُوِّيَتِ الأَرضُ مِن دَمٍ سَرِبِ
نَفسي فداءٌ لَكُم ومَن لَكُمُنَفسي واُمّي واُسرَتي وأَبي
لا تَبعُدوا يا بَنِي النَّبِيِّ عَلىأن قَد بَعُدتُم وَالدَّهرُ ذو نُوَبِ
فَكَّرتُ فيكُم وفِي المُصابِفَما انفَكَّ فُؤادي يَعومُ في عَجَبِ
ما زِلتُمُ فِي الحَياةِ بَينَهُمُبَينَ قَتيلٍ وبَينَ مُستَلَبِ
يَومٌ أصابَ الضُّحى بِظُلمَتِهِوقَنَّعَ الشَّمسَ مِن دُجَى الغَهَبِ ۴
وغادَرَ المُعوِلاتِ مِن هاشِمِ الخَيرِ حَيارى مَهتوكَةَ الحُجُبِ
تُمري عُيونا عَلى أبي حَسَنٍمَخفوقَةً بِالكَلامِ وَالنُّدَبِ
تَغمُرُ رَبعَ الهُمومِ أعيُنُهابِالدَّمعِ حُزنا لِرَبعِها الخَرِبِ
تَئِنُّ وَالنَّفسُ تَستَديرُ بِهارَحىً مِنَ المَوتِ مُرَّةُ القُطُبِ ۵

1.الهزيم : الرعد الذي له صوت شبيه بالتكسُّر (لسان العرب : ج ۱۲ ص ۶۰۹ «هزم») .

2.أدب الطفّ : ج۱ ص ۲۸۶ .

3.ما بين المعقوفين ليس في المصدر ، وهو إضافة يقتضيها الوزن .

4.ليل غيهب : شديد السواد (لسان العرب : ج ۱ ص ۶۵۳ «غهب») .

5.أدب الطفّ : ج ۱ ص ۲۸۴ عن ديوانه المطبوع في بيروت سنه ۱۳۸۳ ، أعيان الشيعة : ج ۸ ص ۱۴ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5932
صفحه از 514
پرینت  ارسال به