259
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم

فصل دوم : نمونه مرثيه هايى كه در قرن دوم ، سروده شده اند

۲ / ۱

جعفر بن عَفّان طايى ۱

۲۹۰۹.مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى :جعفر بن عَفّان طايى ، در رثاى حسين عليه السلام ، چنين سروده است:

هر كه هواى گريستن دارد، بر اسلام ، ناله سر دهدزيرا احكام آن ، تباه شد و حرامش حلالْ گرديد.
حسين عليه السلام ، هدف نيزه ها قرار گرفتو شمشيرها ، پى در پى ، از خونش آشاميدند و سرانجام ، كُند شدند .
در دل صحرا ، پيكرى پاره پاره ، رها شدو دسته هاى پرندگان ، در كنارش مأوا گزيدند و ماندند.
امّتِ بد، آن گاه كه او فريادخواهى كرد ، به فريادش نرسيدند.عقل ها ، در كارِ اين امّت ، درمانده و متحيّرند.
آرى! آنها نور وجودشان را با دست هاى خود ، از بين بردند.بنا بر اين ، آن دست ها، سالم مباد و چُلاق باد!
خويشاوندى با پيامبر صلى الله عليه و آله را پاس نداشتندو با اين كار ، گام هايشان ، لغزيد و منحرف شد.
امّتِ نياىِ او ، سوزِ مرگ را به وى چشانيدندو بدين ترتيب ، در سرزمين كربلا ، پايشان [از صراط حق] لغزيد.
[خداوندِ] رحمان ، روان هاى آن مردم را مقدّس و گرامى نداردهر چند براى خداوند ، به نماز ايستاده و روزه گرفته باشند؛
چرا كه با اين كار خود ، دختر پيامبر صلى الله عليه و آله را داغدار كردند،اگر چه [شهيدانْ] همگى ، مردانِ رزم و كارزار بودند !
آنها شادمان بودند؛ ولى مصيبت زده شدند،و حقّا كه آن مصيبت ها ، بس بزرگ و سِتُرگ اند .

1.جعفر بن عَفّانِ طايى، سراينده مرثيه براى امام حسين عليه السلام است. ابن نديم، در يادكردشعراى شيعه گفته است: «مجموعه سروده هايش، دويست ورق مى شود» . مرزبانى نيز او را در شمارِ شاعران شيعه دانسته و گفته است: «او از شعراى كوفه بوده و اشعار فراوانى در موضوعات مختلف دارد». او در حدود سال ۱۵۰ ق، در گذشته است.


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
258

الفصل الثاني : نماذج من المراثي التي اُنشدت في القرن الثّاني

۲ / ۱

جَعفَرُ بنُ عَفّانَ الطّائِيُّ ۱

۲۹۰۹.مقتل الحسين عليه السلام للخوارزمي :قالَ جَعفَرُ بنُ عَفّانَ الطّائِيُّ يَرثِي الإِمامَ الحُسَينَ عليه السلام :

لِيَبكِ عَلَى الإِسلامِ مَن كانَ باكِياًفَقَد ضُيِّعَت أحكامُهُ واستُحِلَّتِ
غَداةَ حُسَينٌ لِلرِّماحِ دَرِيَّةًوقَد نَهَلَت مِنهُ السُّيوفُ وعَلَّتِ
وغودِرَ فِي الصَّحراءِ لَحما مُبَدَّداعَلَيهِ عِناقُ الطَّيرِ باتَت وظَلَّتِ
فَما نَصَرَتهُ اُمَّةُ السَّوءِ إذ دَعالَقَد طاشَتِ الأَحلامُ مِنها وضَلَّتِ
بَلى قَد مَحَوا أنوارَهُم بِأَكُفِّهِمفَلا سَلِمَت تِلكَ الأَكُفُّ وشُلَّتِ
فَما حَفِظوا قُربَ الرَّسولِ ولا رَعَواوزَلَّت بِهِم أقدامُهُم وَاستُزِلَّتِ
أذاقَتهُ حَرَّ القَتلِ اُمَّةُ جَدِّهِهَفَت نَعلُها فِي كَربَلاءَ وزَلَّتِ
فَلا قَدَّسَ الرَّحمنُ مِنها نُفوسَهاوإِن هِيَ صامَت لِلإِلهِ وصَلَّتِ
كَما أفجَعَت بِنتَ الرَّسولِ بِنَسلِهاوكانوا حُماةَ الحَربِ حَيثُ استَقَلَّتِ
وكانوا سُرورا ثُمَّ عادوا رَزِيَّةًلَقَد عَظُمَت تِلكَ الرَّزايا وجَلَّتِ ۲

1.جعفر بن عفّان الطائي صاحب المراثي في الحسين عليه السلام . قال ابن النديم في شعراء الشيعة: «شعره مئتا ورقة»، وعدّه المرزباني في شعراء الشيعة وقال: «كان من شعراء الكوفة، وله أشعار كثيرة في معانٍ مختلفة» انتهى. توفي حدود ۱۵۰ ه. (راجع : أعيان الشيعة: ج ۱ ص ۱۷۰).

2.مقتل الحسين عليه السلام للخوارزمي:ج ۲ ص ۱۴۴؛ بحار الأنوار: ج ۴۵ ص ۲۸۶.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5592
صفحه از 514
پرینت  ارسال به