231
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم

۱ / ۱۲

عبد اللّه بن زبير اسدى ۱

۲۸۹۳.الإرشاد:عبد اللّه بن زبير اسدى ، در باره هانى بن عُروه و مسلم بن عقيل ، چنين سروده است:

اگر نمى دانى كه مُردن چيستبه هانى در بازار و مُسلم ، بنگر ؛
به رادمردى كه شمشير ، چهره اش را از هم دريدهو ديگرى كه از فراز بلندى ، [پرتاب و] كشته شده است .
گرفتارِ فرمان فرمان روا شدندو به داستان هايى براى هر راه گذرى تبديل گشتند
پيكرى را مى بينى كه مرگ ، چهره اش را دگرگون ساختهو خونى كه به هر نشيبى ، جارى شده است .
رادمردى است كه حيايش از دخترى جوان ، افزون تر استو [شمشيرش] از شمشير دودَمْ آب داده ، بُرّان تر.
آيا اسماء [بن خارجه] ، در نهايت ايمنى ، يا با چارپا رفت و آمد مى كندحال آن كه [قبيله] مَذحِج ، كينه توزانه در پىِ اويند؟
[قبيله] مراد ، همگى ، گرداگردش مى چرخند و همگى شاندر پىِ او هستند ؛ چه پرسشگر ، چه فرمانده و چه فرمان پذير .
اگر شما ، در پىِ خونخواهى برادرتان نباشيددر آن صورت ، بازماندگانى هستيد كه به اندك ، راضى مى شويد .

1.ابو سعد عبد اللّه بن زبير بن اَشيم (/اسلم) اسدى، از شاعران نامدار كوفه و از شمارشاعران دربار اموى به شمار مى رود. زادگاه و زيستگاه او كوفه بود؛ ولى به شام رفت و معاويه و يزيد و فرزند يزيد را ستود و به آنان تعصّب مى ورزيد . وى از هجوسرايانى به شمار مى رود كه مردم، همواره از زبانش مى هراسيدند. او در زمان خلافت عبد الملك بن مروان، حدود سال ۷۵ ق، در گذشت. يحيى جُبورى، اشعار او را در ديوانى مستقل، گرد آورده و در بغداد، منتشر كرده است.


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
230

۱ / ۱۲

عَبدُ اللّهِ بنُ الزُّبَيرِ الأَسَدِيُّ ۱

۲۸۹۳.الإرشاد : في مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ وَهانِىِ?بنِ عُروَةَ يَقولُ عَبدُ اللّهِ بنُ الزُّبَيرِ الأَسَدِيُّ :
فَإِن ۲ كُنتِ لا تَدرينَ مَا المَوتُ فَانظُريإلى هانِئٍ فِي السّوقِ وَابنِ عَقيلِ
إلى بَطَلٍ قَد هَشَّمَ السَّيفُ وَجهَهُوَآخَرَ يَهوي مِن طِمارِ قَتيلِ
أصابَهُما أمرُ الأَميرِ فَأَصبَحاأحاديثَ مَن يَسري بِكُلِّ سَبيلِ
تَرَي جَسَدا قَد غَيَّرَ المَوتُ وَجهَهُونَضحَ دَمٍ قَد سالَ كُلَّ مَسيلِ
فَتىً هُوَ أحيا مِن فَتاةٍ حَيِيَّةٍوأَقطَعُ مِن ذي شَفرَتَينِ صَقيلِ
أيَركَبُ أسماءُ الهَماليجَ ۳ آمِناوقَد طَلَبَتهُ مَذحِجٌ بِذُحولِ
تَطيفُ حَوالَيهِ مُرادٌ وكُلُّهُمُعَلى رِقبَةٍ مِن سائِلٍ ومَسولِ
فَإِن أنتُمُ لَم تَثأَروا بِأَخيكُمُفَكونوا بَغايا اُرضِيَت بِقَليلِ ۴

1.أبو سعد عبد اللّه بن الزبير بن الأشليم (الأسلم) الأسدي، شاعر معروف من أهل الكوفة، كان من شعراء الدولة الاُموية، قدم دمشق وامتدح معاوية وابنه يزيد وابن ابنه، ومن المتعصّبين لهم . كوفيّ المنشأ والمنزل. كان هجّاءً، يخاف الناس شرّه. مات في خلافة عبد الملك بن مروان حوالى سنة ۷۵ ه ، وجمع يحيى الجبوري ما وجد من شعره في ديوان ببغداد (راجع: إكمال الكمال: ج ۱ ص ۱۹۰ وتاريخ دمشق: ج ۲۸ ص ۲۵۸ والأعلام: ج ۴ ص ۸۷).

2.في المصدر : «إن» ، ولا يستقيم الوزن إلّا بما أثبتناه ، لأنّ الأبيات من البحر الطويل .

3.الهملاج من البراذين : واحد الهماليج ، فارسيٌّ معرّب (الصحاح : ج ۱ ص ۳۵۱ «هملج») . والمراد من أسماء هو أسماء ابن خارجة ، لأنّه هو الذي أقنع هانئا بالذهاب إلى عبيد اللّه وأعطاه الأمان .

4.الإرشاد : ج۲ ص۶۴ وراجع: هذه الموسوعة : ج ۴ ص ۳۴۶ (القسم السابع / الفصل الرابع / شهادة هاني بن عروة).

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5860
صفحه از 514
پرینت  ارسال به