۲ . عموميت يافتن شعر عاشورايى در ميان اهل سنّت

در اين دوره ، شاعرانى از اهل سنّت ، همكيشان خود را در مصيبت عاشورا ، شريك مى دانند. قاضى سيّد هبة اللّه بن جعفر سناء المُلك ، معروف به ابن سناء المُلك (۵۵۰ ـ ۶۰۸ق) ، چنين سروده است :

در روز عاشورا آن را به نظم كشيدماز سر اندوه و غم؛
روزى كه سرخوردگى [و اندوهِ] كشندگانِ اوهمانند سرخوردگى و اندوه من است؛
روزى كه در آن و به خاطر اوهر شيعه و سنّى، غمگين است. ^۱
و ابن ابى الحديد معتزلى (۵۸۶ ـ ۶۵۵ق) ، سروده است :

براى كشته شدن خاندان محمّد در كربلا، گريستمتا جايى كه يكايك اعضايم اشك ريخت.
به خدا سوگند، حسين و بدن او راكه در زير نيزه ها برهنه افتاده بود، از ياد نمى برم. ^۲

۳. اميد به ثواب و پاداش اُخروى در سرودن شعر عاشورايى

انگيزه ثواب بردن و كسب پاداش اُخروى براى سرودن شعر عاشورايى ، در

و حافظ رجب بُرْسى حِلّى .
شعر اين دوره ، بجز رثاى شهيدان و بازگو كردن مصيبت هاى كربلا ، داراى اين ويژگى هاست :

۱. تحوّل در ناسزاگويى به بنى اميّه و بنى عبّاس

با تحوّلاتى كه در دوره پيشين از آنها ياد شد، ادبيات انتقام جويى از عاملان و قاتلان امام حسين عليه السلام ، اندك اندك به سمت قيام امام مهدى عليه السلام و گرفتن انتقام خون شهيدان كربلا توسّط ايشان يا انتقام اُخروى، تغيير يافت. چنان كه ناسزاگويى بر عاملان و قاتلان امام عليه السلام نيز به عقوبت خواهى اُخروى براى آنان ، تنزّل يافت .
حافظ رجب بُرسى (۷۴۳ ـ ۸۱۳ ق) ، سروده است :

اندوه ها را جز نسيمى برطرف نمى كند؛نسيمى كه با آن، مردگان زنده مى شوند؛
نسيمى نبوى و علوى و مهدوىكه با تنفّسش بيمارِ آسيب ديده، شفا مى يابد. ^۱
ابن عَرَندَس (م ۸۴۰ ق) نيز مى گويد:

براى انتقام گيرى[اش] جز رهبرىكه عدالتش شكست دين را جبران كند، نيست.
ملائكه از هر سو او را احاطه مى كنند
و اقبال و عزّت و پيروزى، پيش روى اوست. ^۲