147
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم

ـ درخواست از مرثيه سرايان براى آميختن مرثيه هاى عاشورايى به فرهنگ حزن و اندوه براى هر چه بيشتر شدن اثرگذارى آن . ۱
امام صادق عليه السلام از خانواده خويش مى خواست تا در اين مجالس بنشينند و زارى كنند ۲ و به همگان توصيه مى فرمود كه بر مزار امام حسين عليه السلام ، حضور يابند و سرشك سوگ بيفشانند و به آنان كه چنين مى كردند ، دعا مى نمود . ۳
امام صادق عليه السلام ، بويژه در باره روز عاشورا نيز آموزه ها و ره نمودهايى دارد كه تأمّل برانگيز است.

روز عاشورا و آموزه هاى امام صادق عليه السلام

امام صادق عليه السلام تأكيد مى فرمود كه روز عاشورا بايد در يادها بماند و مصيبت اين روز ، بسى مهم تلقّى شود و در بزرگداشت آن ، كوشش شود . ۴ از اين رو ، توصيه مى فرمود كه : مؤمنان ، در روز عاشورا به عزا بنشينند و آنان كه برايشان ممكن است ، بر سرِ مزار آن شهيدِ شاهد ، حضور يابند ، ۵ لباس عزا به تن كنند ۶ و از لذّات و سرخوشى و

1.همان.

2.ر. ك : ج ۹ ص ۴۳۹ (فصل دوم / يادكردمصيبت هاى امام حسين عليه السلام در محضر امام صادق عليه السلام).

3.ر. ك : ج ۹ ص ۳۸۵ (فصل يكم / تشويق به سوگوارى براى امام حسين عليه السلام) .

4.ر. ك : ص ۷ (فصل سوم / بزرگى مصيبت عاشورا).

5.تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۵۱ ح ۱۲۰ ، المزار ، مفيد : ص ۵۱ ح ۱ ، مصباح المتهجّد : ص ۷۷۱ ـ ۷۷۲ ، الإقبال : ج ۳ ص ۶۴ ، بحار الأنوار :ج ۱۰۱ ص ۱۰۵ ح ۱۱ .

6.عبد اللّه بن سنان مى گويد : از امام صادق۷ شنيدم كه فرمود : «إنَّ أفضَلَ ما تَأتي بِهِ في هذَا اليَومِ أن تَعمِدَ إلى ثِيابٍ طاهِرَةٍ فَتَلبَسَها وتَتَسَلَّبَ ، قُلتُ : ومَا التَّسَلُّبُ؟ قالَ : تُحَلِّلُ أزرارَكَ ، وتَكشِفُ عَن ذِراعَيكَ كَهَيئَةِ أصحابِ المَصائِبِ؛ بهترين كار در اين روز (عاشورا) ، پوشيدن لباس پاك و لباس عزاست» . پرسيدم : لباس عزا چيست ؟ فرمود : «باز كردن دكمه هاى لباس و بالا زدن آستين هاى لباس و همانند مصيبت زده ظاهر شدن است ...» (ر. ك : ص ۱۷ ح ۲۷۶۲) .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
146

ساختار عزادارى ، شايان توجّه است. از سيره آن بزرگوار ، آنچه را كه به ما رسيده است ، مى توان بدين سان بيان كرد :
ـ توصيه به گريستن و نيز گرياندن ديگران بر امام حسين عليه السلام ، ۱
ـ توصيه به يادآورى مصائب ايشان ۲ در مواقع مختلف ،از جمله به هنگام نوشيدن آب ، ۳
ـ ترغيب به تشكيل مجالس عزادارى در فرصت ها و زمان هاى گوناگون ، ۴
ـ تشويق شاعران به بهره گيرى از هنر شعر در تبيين ابعاد حركت امام حسين عليه السلام . ۵
و فراخوانىِ مرثيه سرايان به خواندن سوگْ سروده هاى خود در حضور امام عليه السلام . ۶
بايد توجّه داشت كه هنر شعر ، در جاودانه سازى انديشه ها ، نقشى شگرف دارد و در آن روزگاران ، با توجّه به فرهنگ زمانه ، اين نقش ، بسى پُررنگ بود و توجّه امام باقر عليه السلام و امام صادق عليه السلام به اين نكته ، بسى مهم است .

1.كامل الزيارات : ص ۲۱۰ ح ۳۰۰ و ص ۲۱۱ ح ۳۰۳ . ر.ك : همين دانشنامه ج ۱۰ ص ۴۹ (فصل چهارم / ثواب شعرخوانى در مصيبت آنان) و ج ۹ ص ۴۳۹ (فصل دوم / يادكرد مصيبت هاى امام حسين در محضر امام صادق عليه السلام).

2.ر. ك : ج ۹ ص ۴۳۱ (فصل دوّم / تشويق به مصيبت خوانى براى امام حسين عليه السلام).

3.ر.ك : ج ۹ ص ۴۳۳ (فصل دوم / به ياد مصيبت امام حسين عليه السلام بودن در هنگام آشاميدن آب).

4.ر. ك : ج ۹ ص ۴۳۹ (فصل دوم / يادكرد مصيبت هاى امام حسين در محضر امام صادق عليه السلام).

5.ر. ك : ص ۴۹ (فصل چهارم / ثواب شعرخوانى در مصيبت آنان) و ج ۹ ص ۴۳۹ (فصل دوم / ياد كردن مصيبت هاى امام حسين در محضرامام صادق عليه السلام).

6.ر. ك : ص ۴۹ (فصل چهارم / ثواب شعرخوانى در مصيبت آنان) و ج ۹ ص ۴۳۹ (فصل دوم / يادكرد مصيبت هاى امام حسين عليه السلام در محضر امام صادق عليه السلام).

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5276
صفحه از 514
پرینت  ارسال به