جدا باشد . اين نظر كه فاصله داشتن از ضريح، ادب است، توهّمى بيش نيست .
چهارم . اين كه در حال زيارت ، رو به زيارت شونده و پشت به قبله بِايستد . سپس هنگام بازگشت از زيارت ، گونه راست خود را بر قبر بگذارد و با حالت تضرّع ، دعا كند و آن گاه ، گونه چپ خود را بر قبر بگذارد و از خداوند متعال ، به حقّ خودش و به حقّ صاحب آن قبر ، بخواهد كه او را شايسته بهره مندى از شفاعت ، قرار دهد ، و در دعا پافشارى و اصرار نمايد . سپس به طرف بالاى سر قبر بيايد و رو به قبله كند و دعا نمايد .
پنجم . زيارت كردن به روشى كه سفارش شده است (رعايت اَعمالِ وارد شده در احاديث و پرهيز از اِعمال سليقه) . سلام دادن و حضور پيدا كردن در حرم ، براى زيارت ، كافى است .
ششم . خواندن دو ركعت نماز ، پس از زيارت . اگر زائر قبر پيامبر صلى الله عليه و آله است ، در روضه نبوى نماز بخواند و اگر زائر يكى از امامان عليهم السلام است ، در بالاى سر بخواند . اگر دو ركعت نماز را در مسجد زيارتگاه هم بخواند، جايز است . ^۱
روايت شده كه زائر ، مى تواند هنگام نماز ، قبر را در برابرش رو به قبله قرار دهد . نيز مى تواند پشت به قبر هم بخواند ، هر چند اين كار ، شايسته نيست ، مگر اين كه از قبر ، فاصله داشته باشد . ^۲
هفتم . دعا كردن پس از نماز زيارت ، با دعاهاى سفارش شده ، و در غير اين صورت ، به هر يك از كارهاى دينى و دنيايى كه به ذهنش خطور مى كند ، دعا كند و

سخنى در باره آداب زيارت ^۱

اوّل . غسل كردن و طهارت داشتن پيش از ورود به حرم .
شيخ مفيد ، گفته است كه اگر غسل زيارت كننده ، باطل شد ، دوباره غسل كند . ^۲
دوم . ايستادن بر آستانه حرم و دعا كردن و اجازه ورود خواستن با استفاده از عباراتى كه در احاديث ، آمده است . اگر احساس خشوع و رقّت در دل زائر پيدا شد ، وارد شود ، و گر نه ، بهتر است كه درنگ كند و هر گاه چنين حالتى پيدا كرد ، وارد شود ؛ زيرا مهم ترين هدف ، حضور قلب است تا بتواند از رحمت نازل شده از سوى پروردگار ، برخوردار گردد .
ديگر اين كه هنگام وارد شدن ، پاى راستش را پيش بگذارد و هر گاه خواست خارج شود ، با پاى چپ بيرون بيايد.
سوم . ايستادن در كنار ضريح ، چه صورتش به ضريح چسبيده باشد ^۳ و چه از آن