پنج . محتواى اشعار منسوب به امام عليه السلام
در يك بررسى اجمالى مى توان موضوعات و مفاهيم اشعار منسوب به امام حسين عليه السلام را ـ كه در فصل هشتم آمده اند ـ چنين دسته بندى كرد:
الف ـ توحيد و خداشناسى
امام عليه السلام در برخى اشعار ، آدمى را به بى نيازى از مخلوق و نياز بردن به درگاه خالق و روزى خواستن از خداوند ، دعوت مى كند(۱۴) . ۱
ب ـ آخرت و زندگىِ پس از مرگ
در پنج قطعه از اشعار منسوب به امام حسين عليه السلام ، به مرگ و آخرت ، توجّه داده شده است و اين موضوعات در اين اشعار ، جلب توجّه مى كند: عبرت گرفتن از مرگ(۱)، عبرت گرفتن از قبرستان(۲)، فانى بودن دنيا(۱۲)، برترى مرگ بر زندگى ننگين(۱۱ و ۱۶).
ج ـ مناجات
يك قطعه از اشعار منسوب ، مناجات با پروردگار است(۲۸) و با تعبير: «يا ربّ ، يا ربّ ! أنت مولاه» آغاز مى شود.
د ـ توجّه به ارزش هاى اخلاقى
در دو قطعه از اشعار ، سفارش هاى كلّى اخلاقى است (۱۹ و ۲۰) و چند قطعه به نكوهش آزمندى (۱۶)، زراندوزى (۱۶) و دست نيازْ دراز كردن به سوى ديگران (۱۳) اختصاص دارد و در يك قطعه، از بخشش، ستايش شده است (۶).
ه ـ مدايح
امام عليه السلام در قطعه شعرى ، پدر بزرگوار خويش را مى ستايد(۴)، در يك قطعه ، افتخارات خاندان خود را بيان مى كند(۳) و در چند قطعه نيز رَباب و سَكينه(۵) و برادرش حسن عليه السلام (۹) و برادرش عبّاس عليه السلام (۸) و حُرّ بن يزيد رياحى(۷) را مى ستايد .