445
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

۷۳۳.دلائل الإمامة :چون هنگام وفات امام حسن عليه السلام رسيد ، به برادرش حسين عليه السلام فرمود : «هنگامى كه من مُردم ، مرا غسل بده و به من حنوط بمال و كفنم كن و بر من نماز بگزار و مرا به سوى قبر جدّم ببر تا در كنارش جايم دهى ؛ امّا اگر مانع تو شدند ، به حقّ جدّت پيامبر خدا ، و پدرت امير مؤمنان و مادرت فاطمه و به حقّ خودم بر تو ، سوگندت مى دهم كه اگر كسى با تو در افتاد ، مرا به بقيع باز گردانى و در آن جا به خاكم بسپارى و به خاطر من ، به اندازه حجامتى نيز خون نريزى» .
هنگامى كه حسين عليه السلام از كارش فارغ شد و بر او نماز خواند ، جنازه اش را به سوى قبر پيامبر صلى الله عليه و آله حركت داد تا در كنار پيامبر صلى الله عليه و آله به خاك بسپارد . به مروان بن حكم ، رانده شده پيامبر خدا ، خبر رسيد و او به سرعت بر استرش سوار شد و خود را به عايشه رساند و به او گفت : اى مادر مؤمنان ! حسين مى خواهد برادرش حسن را نزد قبر جدّش به خاك بسپارد . به خدا سوگند ، اگر او را آن جا به خاك بسپارد ، افتخار پدرت [ ابو بكر] و همراهش عمر ، تا روز قيامت از ميان مى رود .
عايشه گفت : مروان ! چه كنم ؟
مروان گفت : خود را به او برسان و از ورودش مانع شو .
عايشه گفت : چگونه به او برسم ؟
مروان گفت : سوار اين استر من شو و خود را پيش از آن كه وارد شوند ، به آنان برسان .
مروان از استرش پياده شد و عايشه بر آن سوار شد و به شتاب ، به سوى آنان حركت كرد و او نخستين زنى بود كه بر زين سوار شد . او هنگامى به آنان رسيد كه به حريم قبر جدّشان پيامبر صلى الله عليه و آله رسيده بودند . عايشه خود را ميان قبر و آنان انداخت و گفت : به خدا سوگند ، حسن در اين جا دفن نمى شود ، مگر آن كه اين جا تراشيده شود . و با دستش ، [رُستنگاه مو ]پيشانى اش را [از نقاب] بيرون آورد .
مروان پس از آن كه استرش را به عايشه داد ، هر كس از امويان را كه حاضر بود ، گرد آورد و تحريك كرد و با هم به راه افتادند ، در حالى كه خودش مى خواند : بسى غوغا كه بهتر از آرامش است !
آيا عثمان در دوردست بقيع دفن شود و حسن ، كنار پيامبر خدا ؟ به خدا سوگند ، تا آن گاه كه من شمشير بر دوش دارم ، هرگز اين كار نخواهد شد .
نزديك بود فتنه اى برپا شود . عايشه مى گفت : به خدا سوگند ، كسى كه من ناخوش مى دارم ، [ هرگز] درون خانه ام نمى آيد!
حسين عليه السلام به او گفت : «اين ، خانه پيامبر خداست و تو يك زن از نُه همسرِ بر جاى مانده از پيامبر صلى الله عليه و آله هستى و [بر اساس قانون ارث] ، سهم تو از اين خانه ، [يك نُهم از يك هشتم ، يعنى به اندازه] جاى پاهاى توست» .
هاشميان نيز به سخن در آمدند و سلاح برداشتند . امام حسين عليه السلام فرمود : «خدا را ، خدا را! چنين نكنيد كه وصيّت برادرم را تباه مى كنيد» . و به عايشه فرمود : «به خدا سوگند ، اگر حسن عليه السلام وصيّت نكرده بود كه به خاطر او ، [حتى] به اندازه حجامتى خون نريزم ، او را بر خلاف ميل تو ، همين جا به خاك مى سپردم» و راه را به سوى بقيع ، كج كرد و او را در بقيع ، كنار غريبان به خاك سپرد .


دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
444

۷۳۳.دلائل الإمامة :لَمّا حَضَرَتهُ [أي الإِمامَ الحَسَنَ عليه السلام ] الوَفاةُ ، قالَ لِأَخيهِ الحُسَينِ عليه السلام : إذا مِتُّ فَغَسِّلني وحَنِّطني وكَفِّنّي ، وصَلِّ عَلَيَّ ، وَاحمِلني إلى قَبرِ جَدّي حَتّى تُلحِدَني إلى جانِبِهِ ، فَإِن مُنِعتَ مِن ذلِكَ فَبِحَقِّ جَدِّكَ رَسولِ اللّهِ وأبيكَ أميرِ المُؤمِنينَ واُمِّكَ فاطِمَةَ وبِحَقّي عَلَيكَ ، إن خاصَمَكَ أحَدٌ رُدَّني إلَى البَقيعِ ، فَادفِنّي فيهِ ولا تُهرِق فِيَّ مِحجَمَةَ دَمٍ .
فَلَمّا فرَغَ مِن أمرِهِ وصَلّى عَلَيهِ وسارَ بِنَعشِهِ يُريدُ قَبرَ جَدِّهِ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله لِيُلحِدَهُ مَعَهُ ، بَلَغَ ذلِكَ مَروانَ بنَ الحَكَمِ طَريدِ رَسولِ اللّهِ ، فَوافى مُسرِعا عَلى بَغلَةٍ حَتّى دَخَلَ عَلى عائِشَةَ ، فَقالَ لَها : يا اُمَّ المُؤمِنينَ ، إنَّ الحُسَينَ يُريدُ أن يَدفِنَ أخاهُ الحَسَنَ عِندَ قَبرِ جَدِّهِ ، ووَاللّهِ لَئِن دَفَنَهُ مَعَهُ لَيَذهَبَنَّ فَخرُ أبيكِ وصاحِبِهِ عُمَرَ إلى يَومِ القِيامَةِ .
فَقالَت لَهُ : فَما أصنَعُ يا مَروانُ ؟
قالَ : اِلحَقي بِهِ وَامنَعيهِ ۱ مِنَ الدُّخولِ إلَيهِ .
قالَت : فَكَيفَ ألحَقُهُ ؟
قالَ : هذا بَغلي فَاركَبيهِ وَالحَقِي القَومَ قَبلَ الدُّخولِ .
فَنَزَلَ لَها عَن بَغلِهِ ورَكِبَتهُ ، وأسرَعَت إلَى القَومِ ، وكانَت أوَّلَ امرَأَةٍ رَكِبَتِ السَّرجَ هِيَ ، فَلَحِقَتهُم وقَد صاروا إلى حَرَمِ قَبرِ جَدِّهِما رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، فَرَمَت بِنَفسِها بَينَ القَبرِ وَالقَومِ ، وقالَت : وَاللّهِ ، لا يُدفَنُ الحَسَنُ هاهُنا أو تُحلَقَ هذِهِ ، وأخرَجَت ناصِيَتَها ۲ بِيَدِها .
وكانَ مَروانُ لَمّا رَكِبَت بَغلَهُ جَمَعَ مَن كانَ مِن بَني اُمَيَّةَ وحَثَّهُم ، فَأَقبَلَ هُوَ وأصحابُهُ وهُوَ يَقولُ :
يا رُبَّ هَيجا هِيَ خَيرٌ مِن دَعَة
أيُدفَنُ عُثمانُ في أقصَى البَقيعِ ويُدفَنُ الحَسَنُ مَعَ رَسولُ اللّهِ ؟ ! وَاللّهِ ، لا يَكونُ ذلِكَ أبَدا وأنَا أحمِلُ السَّيفَ .
وكادَتِ الفِتنَةُ تَقَعُ ، وعائِشَةُ تَقولُ : وَاللّهِ ، لا يُدخَلُ داري مَن أكرَهُ !
فَقالَ لَهَا الحُسَينُ عليه السلام : هذِهِ دارُ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، وأنتِ حَشِيَّةٌ ۳ مِن تِسعِ حَشِيّاتٍ خَلَّفَهُنَّ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، وإنَّما نَصيبُكَ مِنَ الدّارِ مَوضِعُ قَدَمَيكِ .
فَأَرادَ بَنو هاشِمٍ الكَلامَ وحَمَلُوا السِّلاحَ ، فَقالَ الحُسَينُ عليه السلام : اللّهَ اللّهَ ! لا تَفعَلوا فَتُضَيِّعوا وَصِيَّةَ أخي . وقالَ لِعائِشَةَ : وَاللّهِ لَولا أنَّهُ أوصى إلَيَّ ألّا اُهرِقَ فيهِ مِحجَمَةَ دَمٍ ، لَدَفَنتُهُ هاهُنا ولَو رَغِمَ لِذلِكِ أنفُكِ .
وعَدَلَ بِهِ إلَى البَقيعِ فَدَفَنَهُ فيهِ مَعَ الغُرَباءِ . ۴

1.في الطبعة المعتمدة للمصدر : «تلحقي وتمنعي» ، والتصويب من طبعة دار الذخائر وبحار الأنوار .

2.. الناصية عند العرب : منبت الشعر في مقدّم الرأس ، لا الشعر الّذي تسمّيه العامة الناصية ، وسمّي الشعر ناصية لنباته من ذلك الموضع (لسان العرب : ج ۱۵ ص ۳۲۷ «نصو») .

3.الحَشِيّة : الفراش المحشوّ ، والجمع حَشايا . كَنى عن النساء ، والتعبير عنهنّ بالفراش شائع (بحار الأنوار : ج ۳۲ ص ۲۷۱) .

4.دلائل الإمامة : ص ۱۶۰ ، عيون المعجزات : ص ۶۶ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۴ ص ۱۴۱ ح ۷ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4687
صفحه از 469
پرینت  ارسال به