امّا در بيشتر اين دوره، عراق ، در اختيار عثمانى ها بود. در اين دوره، برخى از سلاطين عثمانى ، خود به تعمير حرم امامان مدفون در عراق ، از جمله حرم امام حسين عليه السلام مى پرداختند. شاه سليمان عثمانى (سلطنت از ۹۲۶ - ۹۷۴ ق) كه عراق را از چنگ صفويان در آورد ، در سال ۹۴۱ ق ، خود به زيارت امام حسين عليه السلام رفت. ۱
عثمانى ها ، به صورت طبيعى ، اجازه مداخله به دولت صفوى و ايرانيان براى بازسازى و تعمير دو حرم كربلا و حتّى اهداى نذورات و هدايا را نمى دادند و گاهى هم كه نذورات و هدايا را مى پذيرفتند ، در انبارها نهاده مى شد. در عوض ، براى نشان دادن علاقه خود به اهل بيت عليهم السلام ، در اين جهت ، تلاش هايى كردند .
بر پايه اشاراتى كه علّامه مجلسى در شرح صحن قديم امام حسين عليه السلام دارد، ۲ چنين به دست مى آيد كه در دوره صفوى و به طور خاص در روزگار شاه تهماسب، حرم امام حسين عليه السلام در سمت مخالف قبله ، توسعه يافت . تهماسب ، در سال ۹۳۶ ق ، بغداد را تصرّف كرد و در تلاش براى آبادى عتبات ، برخى نهرها را به سوى آنها كشانْد . ۳
مزار امام عليه السلام در قرن يازدهم هجرى
شاه عبّاس صفوى ، در سال ۱۰۳۲ ق ، به زيارت عتبات عراق رفت ۴ و در سال ۱۰۳۳ ق ، تلاش بسيارى براى تزيينات داخلى حرم امام حسين عليه السلام انجام داد . ۵ در سال ۱۰۴۰ ق ، نيز شاه صفى به زيارت عتبات رفت . ۶ به دستور او بود كه مسجد
1.شهر حسين: ص ۳۰۱.
2.بحار الأنوار: ج ۸۹ ص ۸۹.
3.ر. ك: شهر حسين: ص ۳۰۶، الحدائق الناضرة: ج ۱۱ ص ۴۶۴.
4.تاريخ عالم آراى عبّاسى: ج ۲ ص ۱۰۰۵ و ۱۰۰۷، روضة الصفا :ج ۸ (ملحقات) ص ۴۳۳.
5.تاريخ عالم آراى عبّاسى: ج ۲ ص ۱۰۱۱ ـ ۱۰۱۲، روضة الصفا : ج ۸ (ملحقات) ص ۴۳۳.
6.روضات الجنّات: ج ۲ ص ۶۶.
