مقيم عتبات ، تقسيم مى شد.

مزار امام عليه السلام در قرن هشتم هجرى

آل جلاير كه از سال ۷۳۶ تا ۸۱۴ ق ، بر عراق ، مستولى بودند نيز اقداماتى در زمينه عمارت مزار امام حسين عليه السلام داشتند. تاريخ كتيبه اى در حرم امام حسين عليه السلام ، سال ۷۶۷ هجرى ، را سال بناى آن بخش ، نشان مى دهد . ^۱ بانى آبادىِ اين قسمت از حرم، مرجان امين الدين بن عبد اللّه ، حاكم عراق از سوى جلايريان بود. سلطان احمد جلايرى نيز در سال ۷۸۶ ق ، دو مناره براى حرم امام حسين عليه السلام بنا كرد. ^۲
تيمور گوركانى نيز ـ كه در سال ۷۹۵ ق ، بغداد را تصرّف كرد ـ ، به زيارت امام حسين عليه السلام رفت و هدايايى به علويان شهر داد. ^۳

مزار امام عليه السلام در قرن نهم هجرى

تركمانان قَرا قويونلو و آق قويونلو ، به امور عتبات مقدّس در عراق ، توجّه داشتند . مير اسپهبد ميرزا ، از اميران قرا قويونلو ـ كه گفته اند به خاطر پيروزى ابن فهد حِلّى در مناظره با علماى اهل سنّت ، شيعه شده بود ـ ، توجّه خاصّى نسبت به كربلا ، مبذول مى داشت. ^۴ وقف نامه اى هم براى درِ ضريح امام حسين عليه السلام از روزگارِدولت تركمانان يافت شده كه بر اساس آن ، مقدار قابل توجّهى از اراضى كربلا ، به وسيله آنان وقف حرم امام حسين عليه السلام شده است .
شگفت ، آن كه به نقل از برخى منابع ، ملّا على بن محمّد بن فلاح ، از اميران خاندان مُشَعشَعى خوزستان ، در سال ۸۵۸ ق ، وارد كربلا شد و بسيارى از اموال

مزار امام عليه السلام در قرن ششم هجرى

از نيمه دوم قرن پنجم تا نيمه نخست قرن هفتم، كثرت شيعيان در عراق ، از يك سو ، و حضور برخى از وزيران و اميران شيعى در مناطقى از عراق ، مانند آل مَزيَد در حِلّه ، از سوى ديگر سبب توجّه خاص به عتبات بود. در اين ميان، گاه مشكلاتى هم پديد مى آمد. براى نمونه ، گفته شده است كه مسترشد عبّاسى، در سال ۵۲۹ ق ، اموال خزانه حرم امام حسين عليه السلام را تصرّف كرد و گفت : «قبر ، گنجينه لازم ندارد» ! وى ، اين اموال را صرف سپاهيانش كرد كه عاقبت به خير هم نشد . ^۱

مزار امام عليه السلام در قرن هفتم هجرى

سقوط عبّاسيان، مانع عمده اى را از سرِ راه شيعيان برداشت. در دوره ايلخانان مغول (۶۵۶ - ۷۳۶ ق) ، بخصوص در روزگار غازان خان و سلطان محمّد خدابنده ، معروف به اُلجايْتو، به دليل تمايلات شيعى آنان، توجّه خاصّى به تمام مزارهاى اهل بيت عليهم السلام در عراق شد. حرم امام على عليه السلام و امام حسين عليه السلام دائما زيارت مى شد و به اصلاح و تعمير و گسترش آنها ، همّت گمارده مى شد ، ^۲ چنان كه براى آبادانى آن منطقه نيز اقداماتى صورت گرفت كه از آن جمله ، كَنْدن نهرى به نام «نهر غازانى» در اطراف حِلّه براى شيعيان بود . ^۳
غازان ، در سال ۶۹۴ ق ، ^۴ مسلمان شد و در سال ۶۹۶ ^۵ و ۶۹۸ ق ، ^۶ به زيارت مرقد امام حسين عليه السلام رفت . در اين سفرها ، به طور معمول ، اموالى هم ميان علويان