فصل يازدهم : آداب وداع با شهيدان
۱۱ / ۱
ادب وداع با سيّد الشهدا عليه السلام
۳۲۵۸.كامل الزياراتـ به نقل از ابو حمزه ثُمالى ، از امام صادق عليه السلام ـ: هنگامى كه پس از فراغت از زيارت ها ، خواستى خداحافظى كنى ، تا مى توانى [ قبل از وداع ] بر آنها (زيارت ها) بيفزا ، و جايت را در نينوا يا غاضريّه ۱ ، قرار ده ، و هر گاه خواستى زيارت كنى ، غسل كن و [ هنگام وداع ، ابتدا ]زيارت وداع را به انجام رسان .
و چون زيارتت را به پايان بُردى ، رو به روى امام عليه السلام بِايست و قبر را بپاى و بگو :
سلام بر تو، اى ولىّ خدا ! سلام بر تو ، اى ابا عبد اللّه ! تو ، سپر عذاب منى و اكنون ، هنگام بازگشت من است ، نه از سرِ روى گرداندن ، و نه جاى گزين كردن كس ديگرى به جاى تو ، و نه مقدّم داشتن غير تو بر تو ، و نه بى رغبتى به نزديكى تو ، كه خود را در معرضِ پيشامدها نهادم و خانه و كاشانه را رها نمودم . مرا در روز نياز و فقر و بيچارگى ام در ياب ؛ روزى كه پدر و مادرم ، فرزندانم ، دوستان و خويشانم ، هيچ يك ، به كار من نمى آيند .
از خدايى كه اندازه كرد و آفريد ، مى خواهم كه به خاطرِ شما ، گِره از كارم بگشايد ، و از خدايى كه دورى از جايت را بر من مقدّر كرده ، مى خواهم كه اين را آخرين ديدار و بازگشت من ، قرار ندهد ، و از خدايى كه چشمم را بر تو گِريان ساخته ، مى خواهم آن را تكيه گاه من قرار دهد ، و از خدايى كه مرا از خانه و كاشانه ام به اين جا رسانده ، مى خواهم كه آن را اندوخته من قرار دهد ، و از خدايى كه مكان تو را به من نشان داد و مرا به تسليم شدن در برابر تو و زيارتت ره نمود ، مى خواهم كه مرا به حوض شما در آورد و همراهى با شما را در بهشت و كنار پدران صالحت ـ كه خدا بر همه آنان ، درود فرستد ـ ، روزى ام سازد .
سلام بر تو ، اى گزيده خدا ! سلام بر محمّد بن عبد اللّه ، حبيب خدا و برگزيده او ، امين و پيام آورش و سَرور پيام آوران ! سلام بر امير مؤمنان ، وصىّ فرستاده خداى جهانيان و پيشواى روسپيدان ! سلام بر امامان ره يافته در راه !
سلام بر هر كس از شما كه در حائر (كربلا) است ! سلام بر فرشتگانِ جاى گرفته و اقامت گُزيده [ در حرم حسين ]و تسبيحگوى خدا كه قيام كننده به فرمان خدا هستند ! سلام بر ما و بر بندگان صالح خدا ! و ستايش ، ويژه خداى جهانيان است» .
و مى گويى :
سلام خدا و سلام فرشتگان مقرّبش ، پيامبران مُرسَلش و بندگان صالحش ـ اى فرزند پيامبر خدا ـ ، بر تو ، و بر روح و پيكرت ، و بر فرزندان تو و هر كس از اوليايت كه در محضرت حاضر است ! تو را به خدا مى سپارم و خدا را به مراقبت از تو ، فرا مى خوانم و بر تو سلام مى كنم . به خدا ، پيامبرش و آنچه از نزد خدا آورده است ، ايمان آورديم . خدايا ! ما را جزو گواهان بنويس .
و مى گويى :
خدايا ! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست و آن را آخرين زيارت من از فرزند پيامبرت ، قرار مده و زيارت او را تا هميشه بودنم روزى ام كن .
خدايا ! مرا از محبّت ايشان ، بهره مند كن ، اى خداى جهانيان !
خدايا ! او را به جايگاه ستوده برسان كه تو بر هر كارى ، توانايى .
خدايا ! از تو مى خواهم بعد از اين سلام ها و درودها ، [ باز ] بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرستى و اين را آخرين زيارت او از جانب من قرار ندهى ؛ ولى اگر چنين كردى ـ اى پروردگار من ـ ، مرا با او ، پدران و دوستانش محشور بگردان و اگر مرا باقى گذاردى ـ اى خدا ـ ، بازگشت دوباره و دوباره به او را در سايه رحمتت ، روزى ام كن ، اى مهربان ترينِ مهربانان !
خدايا ! مرا نزد اوليايت ، نيك نام بدار و مرقدهايشان را محبوب من بگردان .
خدايا ! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست و مرا از ياد خود ، غافل مگردان و به افزون كردن دنيا و سرگرم شگفتى هاى شادى زاى آن و گرفتارِ جلوه هاى زيبايش شدن و يا تنگ گرفتن بر من ، آن گونه كه رنج تحصيلش ، به كردارم زيان برساند و دلم از انديشه آن ، پُر شود ، مشغول مساز و از دنيا ، آن اندازه به من عطا كن كه از مردم شرورت ، بى نياز شوم و مرا به رضايت تو برساند ، اى [ خداى ] رحمان ! سلام بر شما ، اى فرشتگان خدا ، زائران قبر ابا عبد اللّه !
پس گونه راستت را يك بار و گونه چپت را نيز يك بار بر قبر مى گذارى و در دعا و درخواست ، پافشارى مى كنى و هنگام بيرون رفتن ، از قبر روى نمى گردانى تا اين كه خارج شوى .