۳۳۲۰.المزار الكبير :زيارت امام صادق عليه السلام در «روز عرفه» [ چنين بود ] : «و هر كس ، امكان حضور در مَوقف حج را نيافت ، مى تواند به نزد قبر حسين عليه السلام در آيد و در آن جا حضور يابد كه فضيلت بزرگى دارد .
و سزاوار است كه اگر ممكن شد ، از فرات ، غسل كنى ؛ و گر نه ، از هر جا كه توانستى ، و با آرامش و وَقار ، راه بروى و چون به درِ بارگاه قبر رسيدى ، خداى متعال را بزرگ بدار ( «اللّه أكبر» بگو) و بگو :
خداوند ، بسى بزرگ است . ستايش فراوان ، ويژه اوست . خدا را در صبح و عصر ، منزّه مى دارم . « ستايش ، ويژه خدايى است كه ما را به اين ، ره نمود كه اگر هدايت خدا نبود ، ما ره نمون نمى شديم . فرستادگان پروردگار ما ، به حق آمده اند » .
سپس بر پيامبر صلى الله عليه و آله و امير مؤمنان و امامان بعد از او ، سلام مى دهى و مى گويى : ۱ سلام بر تو ، اى ابا عبد اللّه ! بنده تو ، فرزند بنده و كنيز تو ، دوستدار ولىّ تو و دشمنِ دشمن تو ، به مرقدت پناهنده گشته و با اين قصد ، نزديكى به تو را مى جويد . ستايش ، ويژه خداى يكتاى يگانه ، تنها و بى نياز است ؛ كسى كه مرا به ولايت تو ، ره نمود و مرا به زيارتت ، مخصوص كرد و قصد تو كردن را بر من ، آسان نمود .
سپس به درگاه گنبد مى آيى و در كنار سر مى ايستى و مى گويى :
سلام بر تو ، اى وارث آدم ، برگزيده خدا ! سلام بر تو ، اى وارث نوح ، پيامبر خدا ! سلام بر تو ، اى وارث ابراهيم ، خليل خدا ! سلام بر تو ، اى وارث موسى ، هم سخن خدا ! سلام بر تو ، اى وارث عيسى ، روح خدا ! سلام بر تو ، اى وارث محمّد ، حبيب خدا ! سلام بر تو ، اى وارث اميرمؤمنان ، ولىّ خدا ! سلام بر تو ، اى فرزند محمّد مصطفى ! سلام بر تو ، اى فرزند علىّ مرتضى ! سلام بر تو ، اى فرزند فاطمه زهرا ! سلام بر تو ، اى فرزند خديجه كبرا !
سلام بر تو ، اى خون خدا و فرزند خون خدا و اى خون بى تاوان مانده ! گواهى مى دهم كه تو ، نماز بر پا داشتى و زكات پرداختى و امر به معروف و نهى از منكر كردى و از خدا ، اطاعت كردى تا اَجَلت در رسيد . خداوند ، لعنت كند كسانى را كه تو را كشتند ! و خداوند ، لعنت كند كسانى را كه به تو ستم كردند ! و خداوند ، لعنت كند كسانى را كه آن را شنيدند و بدان ، راضى شدند !
اى مولاى من ، اى ابا عبداللّه ! خدا و فرشتگانش و پيامبران و فرستادگانش را گواه مى گيرم كه من ، به شما ايمان دارم و به بازگشت شما باور دارم ، با همه اعتقادم و تا فرجامِ كارم . درودهاى خدا و رحمت و بركات او بر شما ، بر روح ها و پيكرهايتان ، بر حاضر و غايب ، و بر آشكار و نهانتان باد!. ۲
سپس ، خود را بر روى قبر بينداز و آن را ببوس و بگو :
پدر و مادرم فدايت ، اى ابا عبد اللّه ! بر ما و همه آسمانيان و زمينيان ، سوگ تو بزرگ و مصيبت تو سِتُرگ است . خداوند ، لعنت كند كسانى كه اسب هايشان را زين كردند و لگام زدند و براى جنگ با تو آماده شدند ! اى مولاى من ، اى ابا عبد اللّه ! حرَمت را قصد كرده و به مرقدت آمده ام . به شأنى كه نزد خدا دارى و به جايگاهت نزد او ، از خدا مى خواهم كه بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرستد و مرا در دنيا و آخرت ، همراه شما قرار دهد .
سپس ، نزد سر [ امام عليه السلام ] دو ركعت نماز مى گزارى و هر سوره اى كه خواستى ، در آن دو ركعت مى خوانى . هنگامى كه از نمازت فارغ شدى ، بگو :
خدايا ! من براى تو كه يگانه و بى انبازى ، نماز خواندم و به ركوع و سجده رفتم ؛ زيرا نماز خواندن و ركوع و سجده كردن ، تنها براى تو سزاست ، چون تنها تو خداى يگانه اى .
خدايا ! بر محمّد و خاندانش درود فرست و از جانب من ، بهترين درود و سلام را به آنها برسان و پاسخ سلام آنها را به من ، باز گردان .
سپس به سوى پاهاى حسين عليه السلام برو و آن جا ، على اكبر عليه السلام را ـ كه سرش نزد پاهاى امام حسين عليه السلام است ـ زيارت كن و بگو :
سلام بر تو ، اى فرزند فرستاده خدا ! سلام بر تو ، اى فرزند پيامبر خدا ! سلام بر تو ، اى فرزند امير مؤمنان ! سلام بر تو ، اى فرزند حسين شهيد ! سلام بر تو ، اى شهيد و فرزند شهيد ! سلام بر تو ، اى مظلوم و فرزند مظلوم ! خداوند ، لعنت كند كسانى را كه تو را كُشتند ! و خداوند ، لعنت كند كسانى را كه به تو ستم كردند ! و خداوند ، لعنت كند كسانى را كه آن را شنيدند و بدان ، راضى شدند!
آن گاه ، خود را روى قبر بينداز و آن را ببوس و بگو :
سلام بر تو ، اى ولىّ خدا و فرزند ولىّ او ! بر ما و همه مسلمانان ، مصيبت تو ، بزرگ و سوگ تو سِتُرگ است . خداوند ، كسانى را كه تو را كُشتند ، لعنت كند ! و من از آنان ، به درگاه خدا و تو ، بيزارى مى جويم .
سپس ، از درى كه نزد پاى على اكبر عليه السلام است ، بيرون برو و به سوى شهيدان ، رو كن و بگو :
سلام بر شما ، اى اوليا و دوستان خدا ! سلام بر شما ، اى برگزيدگان و دوستان راستين خدا ! سلام بر شما ، اى ياوران دين خدا و ياوران پيامبر خدا و ياوران امير مؤمنان و ياوران حسن عليه السلام و حسين عليه السلام ! پدر و مادرم فدايتان باد ! شما پاك و پاكيزه هستيد ، و پاك و پاكيزه است زمينى كه شما در آن ، دفن شديد ، و به رستگارى بزرگى دست يافتيد . كاش همراه شما بودم و با شما ، رستگار مى شدم !
آن گاه ، به نزد سر حسين عليه السلام باز گرد و براى خود ، خانواده و فرزندان و برادران مؤمنت ، فراوان دعا كن ، و هنگامى كه خواستى بيرون بيايى ، روى قبر بيفت و بگو :
سلام بر تو ، اى مولاى من ! سلام بر تو ، اى حجّت خدا ! سلام بر ، تو ، اى برگزيده خدا ! سلام بر تو ، اى برگرفته خدا ! سلام بر تو ، اى امين خدا ؛ سلام كسى كه خداحافظى مى كند ، نه از سرِ نفرت يا ناراحتى ! و اگر باز مى گردم ـ اى مولاى من ـ ، از ملالت نيست ، و اگر بمانم ، از بدگمانى به وعده خدا به شكيبايان نيست . مولاى من ! خداوند ، اين زيارت را آخرين ديدار من از تو ، قرار ندهد و بازگشت به مرقدت و اقامت در حرَمت را روزى ام كند و مرا در دنيا و آخرت ، همراهتان قرار دهد !
سپس ، خارج شو ؛ ولى پشتت را به قبر مكن و فراوان بگو : «ما از آنِ خداييم و به سوى او باز مى گرديم» .
سپس ، به مرقد عبّاس بن على عليه السلام برو و هنگامى كه به آن رسيدى ، در كنار قبر بِايست و بگو :
سلام بر تو ، اى بنده صالح مطيع خدا و پيامبرش و امير مؤمنان و حسن عليه السلام و حسين عليه السلام ! سلام و رحمت و بركات و مغفرت خدا ، بر تو و روح و بدن تو ! خدا را گواه مى گيرم كه تو ، بر همان رفتى كه بَدريان و مجاهدان در راه خدا ، خيرخواهان در جهاد با دشمنان ، و كوشندگان در يارى اوليايش رفتند . خداوند ، به تو بهترين جزا و فراوان ترين جزايى را بدهد كه به وفاداران به بيعتش و پاسخ دهندگان به دعوتش مى دهد ، و تو را با پيامبران ، صدّيقان ، شهيدان و صالحان محشور كند ، كه چه نيكو همراهانى هستند ! ۳
آن گاه ، نزد سرش دو ركعت نماز بخوان و بعد از آن ، با هر دعايى كه خواستى ، خدا را بخوان ، و هر گاه خواستى كه خارج شوى ، با او وداع كن و بگو :
تو را به خدا مى سپارم و خدا را به مراقبت از تو ، فرا مى خوانم و بر تو سلام مى دهم . به خدا و پيامبرش ايمان آورديم ، و نيز به آنچه از جانب خدا آورد . خدايا ! ما را در گروه گواهان بنويس . خدايا ! آن را آخرين ديدار و زيارت من از قبر وليّت و فرزند برادر پيامبرت ، قرار مده و زيارت او را هميشه ، تا هر گاه كه مرا باقى مى دارى ، روزى ام كن و مرا با او و پدرانش در بهشت ، محشور كن .
آن گاه ، براى خود و پدر و مادرت و برادران مؤمنت ، دعا كن .
سپس ، براى وداع به مرقد حسين عليه السلام باز گرد . به هنگام وداع [ در كنار قبرش ]مى ايستى ، همان گونه كه بار اوّل [ براى زيارت ] ايستادى و بگو :
سلام بر تو ، اى ولىّ خدا ! سلام بر تو ، اى ابا عبد اللّه ! تو ، عذاب را از من مى رانى ، و اكنون ، هنگام بازگشت من است ، نه از سرِ روى گرداندن و نه جاى گزين كردن كس ديگرى به جاى تو ، و نه مقدّم داشتن غير تو بر تو ، و نه بى رغبتى به نزديك تو بودن . از خداى متعال مى خواهم كه اين [ ديدار ]را آخرين ديدار و بازگشت من ، قرار ندهد ، و از خدايى كه مكان تو را به من نشان داد و مرا به سلام دادن به تو و زيارتت ره نمود ، مى خواهم كه مرا به حوض شما در آورد و همراهى با شما را در بهشت و كنار پدران صالحت ، روزى ام سازد .
سپس بر پيامبر صلى الله عليه و آله و يكْ يكِ امامان عليهم السلام سلام كن ، و اگر خواستى ، باز گرد و هر چه خواستى ، دعا كن .
آن گاه ، به سوى قبرهاى شهيدان ، رو كن و با آنان ، خداحافظى كن و بگو :
سلام و رحمت و بركات خدا بر شما باد ! خدايا ! آن را آخرين ديدار من از ايشان ، قرار مده و مرا در عملِ صالح يارى دادن [ و جنگيدن همراه ]فرزند پيامبرت و حجّتت بر خلقت كه به ايشان عطا كردى ، شريك كن . خدايا ! ما را با ايشان و در بهشتت ، كنار شهيدان و صالحان ، گِرد هم آور ، كه همراهان نيكويى اند ! شما را به خدا مى سپارم و بر شما سلام مى كنم . خدايا ! بازگشت به سوى ايشان را روزى ام كن و مرا با ايشان ، محشور بفرما ، اى مهربان ترينِ مهربانان !
سپس ، بيرون برو و رويت را از قبر مچرخان تا از جلوى چشمانت ، ناپيدا شود و كنار در ، رو به قبله بِايست و و هر دعايى كه دوست داشتى ، بكن و به يارى خدا باز گرد !
1.در منابع ديگر ، به جاى عبارت «سپس برپيامبر صلى الله عليه و آله و ... مى گويى» ، اين عبارت آمده است : «سلام بر پيامبر خدا ! سلام بر امير مؤمنان ! سلام بر فاطمه زهرا ، سَرور زنان جهانيان ! سلام بر حسن و حسين ! سلام بر على بن الحسين ! سلام بر محمّد بن على ! سلام بر جعفر بن محمّد ! سلام بر موسى بن جعفر ! سلام بر على بن موسى ! سلام بر محمّد بن على ! سلام بر على بن محمّد ! سلام بر حسن بن على ! و سلام بر آن جانشين صالح منتظر!» .
2.درمنابع ديگر ، اين افزوده هم ديده مى شود : «سلام بر تو ، اى پسر خاتم پيامبران ، و فرزند سَرور اوصيا ، و فرزند پيشواى پروامندان ، و فرزند پيشواى روسپيدان به سوى بهشت هاى پُرنعمت ! و چگونه چنين نباشد كه تو ، درِ هدايت ، و امام پرهيزگارى ، و ريسمان محكم ، و حجّت بر اهل دنيا ، و پنجمين نفر اصحاب كسايى؟ دست رحمت ، تو را تغذيه كرده است و از سينه ايمان ، شيرخورده اى و در دامان اسلام ، پرورش يافته اى . جان من به جدايى از تو ، راضى نيست و در زنده بودنت ، ترديد ندارد . درودهاى خدا بر تو و بر پدران و فرزندان تو باد !
سلام بر تو ، اى افتاده اشك هاى ريزان ، و همدم مصيبت هاى پى در پى ! خداوند ، لعنت كند امّتى را كه حريم تو را حلال شمردند و حُرمت مسلمانى ات را هتك كردند و تو را ـ كه درود خدا بر تو باد ـ ، مقهور نمودند و كُشتند ! و پيامبر خدا ، [ داغدار و ]انتقام گيرنده خون تو شد و كتاب خدا ، با از دست رفتن تو ، مهجور شد . سلام بر تو ، و بر جدّت و پدرت و مادرت و برادرت ، و بر امامان از فرزندانت ، و بر شهيدان همراه تو و فرشتگان حلقه زده گردا گردِ قبرت ، و گواهان بر زائرانت و آمين گويندگان بردعاى پيروانت ! و سلام و رحمت و بركات خدا بر تو باد !» .
3.در منابع ديگر به جاى عبارات اين بند از دعا آمده است : «سلام بر تو ، اى ابو الفضل عباس بن امير المؤمنين ! سلام بر تو ، اى پسر سرور اوصيا ! سلام بر تو ، اى پسر اوّلين اسلام آورنده ، و پيشگام در ايمان ، و استوارترين در دين خدا ، و يگانه ترين پاسدار اسلام ! گواهى مى دهم كه تو براى خدا و پيامبر خدا و برادرت خالص بودى ! و چه برادر ايثارگرى ! لعنت خدا بر گروهى كه تو را كشتند ! لعنت خدا بر گروهى كه به تو ستم كردند ! لعنت خدا بر گروهى كه حريم هاى تو را شكستند و با كشتن تو حريم اسلام را هتك كردند ! چه برادر شكيبا ، جهادگر ، حامى و ياورى ؛ و برادرى مدافع برادر ، كه مطيع پروردگارش و مشتاق به ثواب فراوان و نام نيكويى كه ديگران به آن ، بى رغبتى نشان دادند . خداوند ، تو را در بهشت به درجات پدرانت برساند ، كه همانا او ستوده و با عظمت است» .
