حسین علیه السلام را زیارت کنید، هر چند سال به سال باشد که هر کس با شناخت حقّ او و بدون انکار، نزد او بیاید، چیزى جز بهشت، عوض نخواهد گرفت و روزىِ گسترده، به او داده می‌شود و خداوند، گشایشى زود و سریع، به او مىدهد.^۱

این شرط، در حقیقت، زیارت را در جهت هدف اصلى آن ـــ که جهل زدایی است ـ، قرار مىدهد. بنا بر این، نخستین ادبى که زائر امام حسین علیه السلام باید به آن توجّه داشته باشد، این است که بفهمد حقّ آن امام، چیست و چرا شهید گردید و براى اقامه حقّ او، چه وظیفهاى دارد.

یافتن پاسخ این پرسش‌ها، به زنده نگه داشتن فرهنگ عاشورا و نهضت حسینى در جامعه، کمک می‌کند و زائر حقیقى را در جهت اهداف بلند این نهضت، قرار مىدهد و بدین سان، هر چه شناخت زائر بیشتر باشد، بهره‌گیری وى از برکات زیارت، افزون‌تر خواهد بود.

۲. اخلاص

اخلاص، پس از شناخت، اساسی‌ترین شرط بهره‌گیری از هر عبادتی، از جمله زیارت است. ما در این جا به چند نمونه از این احادیث اشاره می‌کنیم:

ابن قولویه روایت کرده است که امام صادق علیه السلام فرمود:

هر کس قبر حسین علیه السلام را براى خدا و به خاطر خدا زیارت کند، خداوند، او را از آتش می‌رهاند و از روز هراس بزرگ، ایمن می‌دارد و حاجتى از حاجت‌های دنیایى و آخرتى را از خدا

در بیان میزان ثواب و برکات زیارت امام حسین علیه السلام، ناظر به امورى از قبیل مراتب زائران در رعایت آداب زیارت است.

به طور کلّى، آداب زیارت امام حسین علیه السلام، به دو دسته تقسیم می‌شوند: آداب باطنى و آداب ظاهرى، که در این جا به مهم‌ترین آن‌ها، اشاره می‌کنیم.

آداب باطنى زیارت

این دسته از آداب، در حقیقت، روح، مغز و باطنِ زیارت است که بدون آن، چه بسا زائر از زیارت، بهرهاى نداشته باشد. این آداب، عبارت‌اند از:

۱. شناخت

در شمارى از احادیث، بهره‌گیری از برکات زیارت امام حسین علیه السلام، به شناخت حقّ ایشان مشروط شده است، که به چند نمونه از این احادیث اشاره می‌کنیم:

شیخ صدوق روایت کرده که امام باقر علیه السلام فرمود:

هر کس قبر حسین بن على علیه السلام را با شناخت حقّ او زیارت کند، خداوند، او را در عِلّیّین، جاى مىدهد.^۱

شیخ کلینى از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود:

هر کس با شناخت حقّ حسین علیه السلام به زیارت قبر او بیاید، خداوند، برایش پاداش آزاد کردن هزار بنده را می‌نویسد و مانند کسى است که هزار سواره را با اسبِ زین کرده و لگام زده، به جنگ در راه خدا، روانه بدارد.^۲

ابن قولویه نیز روایت کرده است که امام صادق علیه السلام فرمود: