سپس توضيح داده مى‏شود كه مقصود از «مؤدّب بودن پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله به آداب الهى» چيست و به اين نكته مهم اشاره مى‏شود كه پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله ، هنگامى از جانب خداوند متعال مأمور تعليم و تربيت مردم شد كه خودسازى وى ، تحت تعليم و تربيت الهى كامل گرديد ؛ چرا كه درسى بزرگ براى همه كسانى است كه در جايگاه آموزش و پرورش ديگران قرار مى‏گيرند . در پايان اين فصل ، نمونه‏هايى از ادب پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله در برخورد با ديگران ارائه مى‏گردد .

۲ . خوش‏خُلقى

در اين فصل ، اهمّيت و عظمت حسن خُلق پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله ، و نيز علائم و نشانه‏هاى آن ، گزارش ، و تفسير و تطبيق آيه شريف : « إِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ » به دست داده مى‏شود . در پايان فصل نيز با ذكر دعاهاى ايشان در مورد درخواست حُسن خلق از خداوند سبحان، به اين نكته اشاره مى‏شود كه انسان با هر مرتبه‏اى از مراتب حُسن خلق ، شايسته است تقاضاى مراتب بالاتر آن را از خداى منّان داشته باشد .

۳ . رعايت پرهيزگارى

در اين فصل، ابتدا به اين نكته اشاره مى‏شود كه همه پيامبران خدا برخوردار از صفت «تقوا (پرهيزگارى)» بوده‏اند ، و در ادامه تأكيد مى‏گردد كه خاتم پيامبران در عالى‏ترين مرتبه پرهيزگارى بوده است. بنا بر اين، او امام متّقين است . در حديثى از ايشان نقل شده كه مى‏فرمايد :
نَحنُ كَلِمَةُ التَّقوى ، وَ سَبيلُ الهُدى ، وَ المَثَلُ الأَعلى ، وَ الحُجَّةُ العُظمى ، وَ العُروَةُ الوُثقى .^۱
ماييم كلمه تقوا و راه هدايت و برترين مَثَل و بزرگ‏ترين حجّت و استوارترين دستاويز .

۳ . سنّت‏هاى پيامبران عليهم السلام

فصل سوم ، به احاديثى اختصاص دارد كه سنّت همه پيامبران را گزارش كرده‏اند . اين دسته از احاديث، با توجّه دادن به اين كه برخى از رفتارها ، نه تنها سيره پيامبر خاتم صلى اللّه‏ عليه و آله ، بلكه سنّتِ همه پيامبران بوده ، در واقع بر اين نكته تأكيد دارند كه تأسّى به پيامبران در اين امور، تأثير بيشترى در تأمين سعادت و كاميابى انسان دارد .

۴ . سنّت‏هاى پيامبر خاتم صلى اللّه‏ عليه و آله

فصل چهارم ، ويژه نقلِ احاديثى است كه سنّت پيامبر خاتم صلى اللّه‏ عليه و آله را با تعبيرهايى مانند: «سنّتى»، «السنّة» و يا «سنّة» نقل كرده‏اند . در باره احاديث اين فصل و فصل سوم، دو نكته در خور توجّه است :

۱ . سنّت‏هاى پيامبر خدا صلى اللّه‏ عليه و آله در آنچه در اين دو فصل آمده، خلاصه نمى‏شود . در اين فصل‏ها ، تنها امورى گزارش شده‏اند كه به سنّت بودن آنها تصريح و يا با تعبيرهاى مشابهِ سنّت ، از آنها ياد شده است .

۲ . سنّت ، در اين احاديث، به يك معنا نيست . از اين رو براى معناشناسى اين واژه، مراجعه به فصل اوّل همين بخش، ضرورى است .

بخش دوم : ويژگى‏هاى اخلاقى پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله

در اين بخش ، مهم‏ترين خصوصيات پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله ـ كه در واقع ، پايه و اساسِ سيره ايشان در ساير زمينه‏ها است ـ ، در ۲۱ فصل ارائه مى‏گردند :

۱ . رعايت ادب

اين فصل ، با حديثى كه دلالت دارد معلّم و مؤدّب پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله، خداوند سبحان بوده، آغاز مى‏شود و با گزارش‏هايى ادامه مى‏يابد كه دلالت دارند پس از دوران شيرخوارگى ، خداوند متعال به بزرگ‏ترينِ فرشتگان، مأموريت داد كه پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله را در مسير مكارم اخلاق و محاسن آداب قرار دهد .