49
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد اول

پيروى كند و از جمله سنّت من ، آميزش كردن است .

در حديثى از پيامبر اسلام صلى اللّه‏ عليه و آله آمده كه فرمود :
إيّاكُم وَ التَّعَمُّقَ فِى الدّينِ ، فَإِنَّ اللّه‏َ قَد جَعَلَهُ سَهلاً ، فَخُذوا مِنهُ ما تُطيقونَ ، فَإِنَّ اللّه‏َ يُحِبُّ ما دامَ مِن عَمَلٍ صالِحٍ ، وَ إن كانَ يَسيرا .۱
از افراط (تندروى) در دين بپرهيزيد ؛ زيرا خداوند، آن را آسان قرار داده است . پس ، از دين ، آنچه توانش را داريد برگيريد ، كه خداوند، كار خوب مستمر را هرچند اندك باشد ، دوست دارد .

افزون بر اين ، خداوند سبحان در تشريع وضو و غسل و جاى‏گزينى تيمّم به جاى آنها در برخى حالت‏ها ، مى‏فرمايد :

«مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ .۲
خداوند نمى‏خواهد شما را در تنگنا قرار دهد» .

همچنين در پايان سوره حج پس از طرح پنج دستور العمل ، بر اين ويژگى مهمّ صراط مستقيم، تأكيد شده است :

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ * وَ جَـهِدُوا فِى اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَ مَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِى الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ .۳
اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد ! ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را عبادت كنيد و كار خير انجام دهيد . باشد كه رستگار شويد ؛ و در راه خدا آن گونه كه شايسته است، تلاش كنيد . اوست كه شما را [ براى خود ] برگزيده و در دين براى شما تنگنا قرار نداده است» .

قرآن كريم در آيات ياد شده، پنج برنامه از برنامه‏هايى را كه اسلام براى تكامل

1.ر . ك : ص ۱۴۸ ح ۵۴ (السهولة) .

2.مائده : آيه ۶ .

3.حج : آيه ۷۷ ـ ۷۸ .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد اول
48

ديگران را از همراهى با خود در برخى عرصه‏هاى زهد و ايثار و عبادت باز مى‏داشت تا مبادا كارى را گران‏جان و بى‏نشاط انجام دهند .

گفتنى است كه آسان بودن برنامه‏هاى دينى ، پيوند نزديكى با پنجمين اصل حاكم بر سيره نبوى يعنى «اعتدال» دارد ؛ بلكه مى‏توان گفت : آسان بودن دين ، يكى از نشانه‏هاى معتدل بودن آن است . از اين رو ، در احاديث اهل بيت عليهم السلام ، سختگيرى بر خود در گزاردنِ عبادات و برنامه‏هاى دينى ، با تعبيرهاى گوناگون ، مذموم و محكوم شمرده شده است . در حديثى از پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله آمده است :
بُعِثتُ إلَيكُم بِالحَنيفِيَّةِ السَّمحَةِ السَّهلَةِ البَيضاءِ .۱
من با دينى حق‏گرا ، راحت ، آسان و روشن به سوى شما مبعوث شده‏ام .

يكى از ياران پيامبر خدا به نام عثمان بن مظعون ، روزها را روزه مى‏گرفت و شب‏ها را به عبادت مى‏گذراند و به زندگى زناشويى و مسائل خانوادگى توجّهى نداشت . روايت شده كه همسرش موضوع را با پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله در ميان گذاشت و ايشان پس از شنيدن شكايت وى، با خشم نزد عثمان آمد و وى را مشغول نماز خواندن ديد ؛ ولى او با ديدن پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله، نماز خود را به پايان رساند. پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله خطاب به او فرمود :
يا عُثمانُ ! لَم يُرسِلنِى اللّه‏ُ تَعالى بِالرَّهبانِيَّةِ ، وَ لكِن بَعَثَنى بِالحَنيفِيَّةِ السَّهلَةِ السَّمحَةِ ، أصومُ وَ اُصَلّى وَ أَلمِسُ أهلى ، فَمَن أحَبَّ فِطرَتى فَليَستَنَّ بِسُنَّتى ، وَ مِن سُنَّتِى النِّكاحُ .۲
اى عثمان ! خداوند متعال ، مرا با رهبانيت نفرستاده ؛ بلكه مرا با آيين يكتاپرستىِ آسان و ساده‏گير ، فرستاده است . من ، هم روزه مى‏گيرم و هم نماز مى‏خوانم و هم با همسرم آميزش مى‏كنم . پس ، هر كه آيين مرا دوست دارد ، بايد از سنّت من

1.بحار الأنوار : ج ۶۵ ص ۳۴۶. نيز، ر . ك : مسند ابن حنبل : ج ۵ ص ۲۲۶ .

2.ر . ك : ص ۱۵۰ ح ۵۵ (السهولة) .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9607
صفحه از 523
پرینت  ارسال به