۲۳۷.تفسير العيّاشى ـ به نقل از على بن نعمان ، از كسى كه از امام صادق عليه السلام شنيده است ـ : [امام صادق عليه السلام فرمود: ]«خداوند ، پيامبر خود را تربيت كرد و فرمود : "اى محمّد ! «عفو پيشه كن و به نيكى فرمان بده و از نابخردان روى بگردان»" . [خدا در اين آيه ]فرمود : از ايشان [از زكات، ]آنچه آشكار و برايشان آسان [و در توانشان ]است ، بگير . "عفو" يعنى ميانه» .
۲۳۸.الكافى ـ به نقل از عجلان ، از امام صادق عليه السلام ـ : هيچ كس چيزى از دنيا را از پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله نمىطلبيد ، مگر آن كه به او عطا مىكرد . زنى فرزندش را نزد ايشان فرستاد و گفت : نزد او برو و چيزى از او بخواه . اگر به تو فرمود : چيزى در بساط نداريم ، بگو : پيراهنت را به من بده .
پيامبر صلى اللّه عليه و آله پيراهن خود را در آورد و به آن پسر داد . پس خداوند ـ تبارك و تعالى ـ او را ادب ميانهروى آموخت و فرمود : «و دستت را به گردنت زنجير مكن و زيادى [هم ]گشادهدستى منما ، كه ملامت شده و حسرتزده بر جاى مىمانى» .
۲۳۹.تفسير القرطبى : برخى گفتهاند : از آن رو خُلق و خوى پيامبر صلى اللّه عليه و آله بزرگ خوانده شده كه همه مكارم اخلاقى در او گرد آمده است ... و برخى گفتهاند : بدين سبب كه تربيت الهى را پذيرفت و به سخن خداى متعال، عمل كرد كه فرمود : «عفو پيشه كن و به نيكى فرمان بده و از نابخردان روى بگردان» .
و از پيامبر صلى اللّه عليه و آله روايت شده كه فرمود : «خدايم مرا نيكو تربيت كرد، آن گاه كه فرمود : «عفو پيشه كن و به نيكى فرمان بده واز نابخردان روى بگردان» و چون آنها را پذيرفتم ، فرمود : «به درستى كه تو داراى خويى بزرگ هستى»» .
