21
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد اول

سيره به معناى «سبك و روش رفتار» ، به كار رفته است .

بنا بر اين ، كتاب‏هايى مانند : سيره ابن هشام و سيره حلبيّه ، «سَير» اند ، نه «سيره» ؛ زيرا اين كتاب‏ها در باره رفتار پيامبر خدا صلى اللّه‏ عليه و آله هستند، نه سبك و روش او در رفتار .۱

اهمّيت آشنايى با سيره پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله

آشنايى پيروان خاتم پيامبران صلى اللّه‏ عليه و آله با سيره آن بزرگوار در زمينه‏هاى مختلف زندگى فردى ، خانوادگى ، اجتماعى ، سياسى ، اقتصادى و . . . ، به دو دليل ، در حدّ اعلاى ارزش و اهمّيت است :

۱ . ارزش معرفتى

سيره پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله در كنار سخنان ايشان ، جزئى از سنّت و يكى از منابع مهم و معتبر معارف اسلامى است كه قرآن كريم با صراحت، مسلمانان را به پيروى از آن فرا خوانده است :

«لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ .۲
بى گمان، براى شما در [سيره] فرستاده خدا، الگويى نيكوست» .

بنا بر اين ، سيره پيامبر صلى اللّه‏ عليه و آله مانند سخنان او ، حجّت و داراى ارزش معرفتى است .

۲ . ارزش تربيتى و الگودهى

يكى از راه‏هاى بنيادين و شناخته شده تربيت و رشد شخصيت و شكوفايى استعدادهاى انسان ، آشنايى با سبك زندگى فرزانگان است . شناختِ روش زندگى انسان‏هاى وارسته و پيشتاز در كمالات معنوى ، علاوه بر نفى هر گونه ذهنيت‏گرايى در مورد ره‏نمودهاى اخلاقى ، سياسى و اجتماعى اسلام ، جويندگان كمال را به

1.ر . ك : ص ۷۳ (كتاب‏شناسى سيره نبوى) .

2.احزاب : آيه ۲۱ .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد اول
20

آنها جريان دارد و تكرار مى‏شود و يا قابليت تكرار دارد ، سيره و سنّت ناميده مى‏شود .

سيره در حديث

كلمه «سير» و «سيره» در احاديث اهل بيت عليهم السلام، در معناى لغوى خود، يعنى «رفتار» و «نوع و سبك رفتار» به كار رفته‏اند. براى نمونه، امام زين العابدين عليه السلام در باره سيره امام على عليه السلام در برخورد با بازماندگان سپاه دشمن در جنگ جمل مى‏فرمايد :
سارَ وَ اللّه‏ِ فيهِم بِسيرَةِ رَسولِ اللّه‏ِ يَومَ الفَتحِ .۱
به خدا سوگند [على عليه السلام] ميان آنان به سيره پيامبر خدا صلى اللّه‏ عليه و آله در روز فتح مكّه، رفتار كرد .

همچنين امام حسن عليه السلام خطاب به معاويه مى‏فرمايد :
إنَّمَا الخَليفَةُ مَن سارَ بِسيرَةِ رَسولِ اللّه‏ِ صلى اللّه‏ عليه و آله .۲
همانا خليفه پيامبر خدا صلى اللّه‏ عليه و آله كسى است كه به سيره او رفتار كند .

و نيز امام حسين عليه السلام ضمن نامه‏اى به برادرش محمّد حنفيّه در باره علّت قيام خود آورده :
اُريدُ أن آمُرَ بِالمَعروفِ وَ أَنهى عَنِ المُنكَرِ وَ أَسيرَ بِسيرَةِ جَدّى مُحَمَّدٍ صلى اللّه‏ عليه و آله وَ سيرَةِ أبى عَلىِّ بنِ أبى طالِبٍ .۳
مى‏خواهم امر به معروف و نهى از منكر نمايم و به سيره جدّم محمّد صلى اللّه‏ عليه و آله و پدرم على بن ابى طالب ، رفتار كنم .

همان طور كه ملاحظه مى‏شود، در همه اين موارد ، «سير» به معناى «رفتار» و

1.الكافى : ج ۵ ص ۳۲ ح ۳ .

2.تحف العقول : ص ۲۳۳ ، بحار الأنوار : ج ۴۴ ص ۴۲ ح ۳ .

3.الفتوح : ج ۵ ص ۲۱ ، مقتل الحسين عليه السلام، خوارزمى : ج ۱ ص ۱۸۸ ؛ المناقب، ابن شهرآشوب : ج ۴ ص ۸۹ با عبارت مشابه ، بحار الأنوار : ج ۴۴ ص ۳۲۹ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9399
صفحه از 523
پرینت  ارسال به