۱ . سنّت در برابر بدعت
در اين كاربرد ، مراد از «سنّت» ، چيزى است كه از پيامبر صلى اللّه عليه و آله يا امام معصوم صادر شده باشد .۱
سنّت بدين معنا ، يكى از ادلّه اربعه و به عنوان حجّت شرعى ، شمرده مىشود و در مقابل «بدعت» قرار مىگيرد . مراد از بدعت ، چيزى است كه بدون استناد به منبع وحيانى ، به عنوان شريعت لحاظ شود .
در برخى از احاديث ، اين معنا از سنّت مورد توجّه قرار گرفته است :
جاءَ رَجُلٌ إلى أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام فَقالَ : أخبِرنى عَنِ السُّنَّةِ وَ البِدعَةِ ... فَقالَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام : السُّنَّةُ ما سَنَّ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله ، وَ البِدعَةُ ما اُحدِثَ مِن بَعدِهِ .۲
شخصى نزد امير مؤمنان عليه السلام آمد و گفت : مرا از سنّت و بدعت ... خبر ده . امير مؤمنان عليه السلام فرمود : سنّت چيزى است كه پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله بنيان نهاده است و بدعت ، چيزى است كه پس از ايشان [و به نام دين] ، پديد آمده باشد .
سنّت بدين معنا ، هم در بردارنده اعمال واجب و هم در بردارنده اعمال مستحب است .
امير مؤمنان عليه السلام در تبيين اين معناى «سنّت» فرموده است :
السُّنَّةُ سُنَّتانِ : سُنَّةٌ فى فَريضَةٍ، الأَخذُ بِها هُدىً وَ تَركُها ضَلالَةٌ ، وَ سُنَّةٌ فى غَيرِ فَريضَةٍ ، الأَخذُ بِها فَضيلَةٌ وَ تَركُها غَيرُ خَطيئَةٍ .۳
سنّت ، دو گونه است : سنّت واجب كه عمل به آن ، موجب هدايت است و ترك آن گمراهى ، و سنّت غير واجب كه عمل به آن ، فضيلت است و ترك آن ، گناه نيست .
در دانش حديث ، «سنّت» به گونه مطلق و بدون اضافه شدن به فردى ، ناظر به روشن پيامبر صلى اللّه عليه و آله است . سنّت ، گاه به اشخاص ديگر بويژه اهل بيت عليهم السلام نيز اضافه
