زندگى ، به كنش و واكنش دست مى‏زند و رفتارهايى بر مى‏گزيند و حالت‏هايى را مى‏پذيرد كه خود مى‏خواهد و دوست دارد و با سليقه و معيارهايش ، همخوانى دارند .

بنا بر اين ، سبك زندگى ، مولودِ عوامل و عناصرى است كه كم و بيش با هم ارتباط دارند و يك شاكله كلّىِ فرهنگى و اجتماعى را پديد مى‏آورند ، و همين نظام‏مندى و پيوستگى است كه موجب تمايز فرهنگى در جوامع مختلف مى‏گردد .

در اين تعريف ، سبك زندگى، شامل همه عرصه‏هاى حيات انسان مى‏شود . نظام ارتباطى او با ديگر انسان‏ها ، طبيعت، هستى و آفريدگار هستى ، نظام معيشتى ، بهره‏گيرى او از فرصت و فراغت خويش و چگونگى كاربرد ابزار كهنه و مدرن ، علاقه‏مندى‏هاى او به دين ، خانواده ، هنر ، وطن، فعّاليت‏هاى تفريحى و ورزشى مانند سفر و كوهنوردى و شنا ، همه و همه در سبك زندگى مى‏گنجند . در سبك زندگى ، صورت و معناى زندگى به هم مى‏پيوندند و در تولّد هويت فرد يا اجتماع ، به صورت مؤّفه‏هاى اصلى ، شركت مى‏جويند .

اهمّيت اصلاح سبك زندگى

سبك زندگى ، هر چند برآمده از باورها و نگرش خاصّ انسان به ارزش‏هاست ، امّا بر اساس تعاملِ اخلاق و رفتار ، و اثرپذيرى روح از رفتار ، در حدّ خود مى‏تواند به تغيير نگرش انسان بينجامد و به تدريج يا يكباره ، هويت او را دست‏خوش تغيير كند .

سبك زندگى همچنين در عرصه اجتماع مى‏تواند زمينه واگرايى يا همگرايى ميان گروه‏هاى اجتماعى و سياسى را فراهم آورد . افرادى كه براى مدّت طولانى ، شبيه به هم رفتار و مانند هم فكر مى‏كنند و به چيزهايى يكسان مى‏گرايند و حساسيت‏هايى همسان نشان مى‏دهند ، در درازمدّت، يك گروه با موضعگيرى و داورى‏هاى مشترك ، پديد مى‏آورند و موجب همگرايى قومى يا حزبى و فرهنگى و

عدم پيشرفت در اين بخش از تمدّن ـ كه به منزله بخش نرم‏افزارى تمدّن به شمار مى‏رود ـ ، موجب مى‏گردد كه همه پيشرفت‏ها در بخش ابزارى تمدّن ـ كه به منزله بخش سخت‏افزارى تمدّن شمرده مى‏شود ـ ، نتواند به آرامش روانى و رستگارى جامعه بينجامد ، همچنان كه در دنياى غرب با وجود ثروت ، پيشرفت‏هاى گوناگون علمى و قدرت نظامى ، آرامش روانى و رستگارى نيست .

نكته مهم در بيانات رهبر انقلاب اسلامى، اين است كه كشور ما در بخش اوّل تمدّن نوين (بخش ابزارى و سخت‏افزارى) ، به بركت انقلاب اسلامى، پيشرفت‏هاى خوبى داشته ؛ ولى در بخش نرم‏افزارى كه بخش اصلى و حقيقى تمدّن اسلامى است ، پيشرفتى چشمگير مانند بخش اوّل نداشته است و اين، زنگ خطرى است كه همه علاقه‏مندان به گسترش فرهنگ انقلاب اسلامى در جهان ، بويژه متصدّيان امور تعليم و تربيت در جمهورى اسلامى ايران ، و على الخصوص اعضاى شوراى انقلاب فرهنگى بايد بيش و پيش از ديگران ، آن را بشنوند و جدّى بگيرند .

مفهوم‏شناسى «سبك زندگى»

سبك زندگى، عبارت است از مجموعه رفتارهاى اختيارى انسان با خود ، ديگران و مجموعه هستى كه برخاسته از شناخت‏ها ، باورها ، ارزش‏ها و گرايش‏هاى اوست و در هم تنيدگى آنها به صورت يك نظام منسجم ، شيوه و هنجار زندگى فرد يا جامعه را نشان مى‏دهد .

به سخن ديگر، انسان براى ساختن زندگى خود، افزون بر غريزه و الهام فطرى ، از خواسته‏ها ، خردورزى‏ها ، تجربه‏ها و تنوّع‏طلبى‏هاى خود ، هم‏عصران ، نياكان و پيشينيان نيز بهره مى‏برد و آنها را در ساختن زندگى و هويت‏بخشى به آن، دخالت مى‏دهد و اين، دليل دگرگونى شكل زندگى در هر عصر و تفاوت هر اجتماع با اجتماع ديگر است . انسان بر اساس باورها ، ارزش‏ها و طرز تلقّى‏اش از هستى و