337
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم

ايشان در همانها هم كفن شد.

در اين حديث، كفن پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، همان لباس احرام ايشان دانسته شده كه مى‏دانيم دو تكّه بوده است، چنان كه متن حديث نيز به اين دو تكّه بودن، تصريح دارد: «أحرم فيهما».

امّا جمع اين حديث با احاديث ديگر، بدين گونه است كه مقصود اصلى در اين حديث، بيان جنس جامه احرام پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله است و حديث در پى بيان تعداد تكّه‏هاى كفن ايشان، آن هم به گونه دقيق و كامل نيست. به سخن ديگر، حديث از نظر تعداد تكّه‏هاى كفن، در مقام بيان نيست. افزون بر اين، زبان حديث، زبانى اثباتى است ؛ يعنى مى‏گويد دو تكّه جامه احرام پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله جزو كفن ايشان بوده ؛ امّا در باره اين كه جزء سومى هم وجود داشته يا نه، سخنى ندارد و به اصطلاح، «اثبات شى‏ء، نفى ما عدا نمى‏كند»، بويژه آن كه در نظر آوريم كه دو جزء اصلى كفن، همانند دو تكّه احرام، بالا و پايين بدن را مى‏پوشانَد و ردا به عنوان جزء سرتاسرى، مانند يك روانداز، روى آن دو قرار مى‏گيرد.

دو. ويژگى‏هاى كفن

ويژگى‏هاى متعدّدى براى تكّه‏هاى كفن پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، گزارش شده اند. اين ويژگى‏ها را مى‏توان در چهار دسته زير جاى داد:

برخى، به مكان تهيّه آنها ناظرند، مانند: يمانى، ظفارى يا ظفرى، عبرى، صُحارى و نجرانى،

برخى، به جنس آنها ناظرند، مانند: قطن، كرسف، سحولى، حبرى،

برخى، به شكل آنها ناظرند، مانند: قميص (پيراهن)،

برخى، به رنگ آنها ناظرند، مانند: حمراء و ابيض و بُرد (پارچه راه راه).۱
پيش از آن كه اين تعارض‏هاى ابتدايى را جزء به جزء حل كنيم، خاطرنشان مى‏كنيم كه اجزاى كفن، به دليل تعدّد و سه تكّه بودن مى‏توانند از محل‏هاى گوناگون و با جنس و رنگ‏هاى متفاوت باشند. بر اين پايه تنها، تعارض گزارش‏هايى بايد حل شود كه در يك جزءِ بخصوص و يا در همه آنها دو صفت مختلف بيان كرده‏اند.

1.. برخى ، بُرد را تهيّه شده از پشم مى‏دانند . در اين صورت ، بُرد ، ناظر به جنس خواهد بود .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم
336

سخنى در باره كفن پيامبر صلّی الله علیه و آله۱

احاديث متعدّدى، كفن پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را توصيف كرده‏اند. در اين ميان، بيشتر احاديث شيعه و اهل سنّت بر سه‏تكّه بودن اين كفن اتّفاق نظر دارند. همچنين بر جنس و رنگ اين تكّه‏ها نيز اتّفاق اجمالى وجود دارد و آنچه به ظاهر ناسازگار مى‏نمايد نيز با توجّه به آنچه مى‏آيد، قابل جمع‏بندى است.

گفتنى است: تمام اين احاديث، از نظر سندى، قابل اعتماد نيستند و جمع ميان همه آنها ضرورى نيست ؛ امّا مى‏توان جمع‏بندى زير را در دو بخش تعداد تكّه‏هاى كفن و نيز ويژگى‏هاى آنها ارائه داد:

يك. تعداد تكّه‏هاى كفن

همه احاديث اين باب، به صراحت، سه تكّه بودن كفن را گزارش كرده‏اند و اين، با فقه شيعى ـ كه كفن را مشتمل بر سه تكّه ازار (لُنگ)، قميص (پيراهن) و ردا (سرتاسرى) مى‏داند ـ، همسو و هماهنگ است. تنها در حديثى كه از امام صادق عليه‏السلام گذشت، آمده است:

۰.كانَ ثَوبا رَسولِ اللّهِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله الَّذى أحرَمَ فيهِما يَمانِيَّينِ: عِبرِىٌّ وَ ظَفارِ، وَ فيهِما كُفِّنَ.۲

۰.دو لباسى كه پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در آنها مُحرم شد، يمنى بودند، از عبره و ظَفار، و

1.. به قلم فاضل ارجمند ، جناب آقاى عبد الهادى مسعودى .

2.. ر . ك : ص ۳۳۰ ح ۱۰۲۴ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6763
صفحه از 513
پرینت  ارسال به