297
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم

فقر، عمل مى‏كردند ؛ ولى امروز، روزگارى است كه همه چيز به وفور يافت مى‏شود.

در حديثى ديگر آمده كه امام صادق عليه‏السلام چنين فرمود:

۰.وَيحَكَ يا سُفيانُ ! إنَّ عَلِيّا عليه‏السلام كانَ فى زَمَنِ ضيقٍ، وَ إنَّ اللّهَ قَد وَسَّعَ عَلَينا، وَ يُستَحَبُّ لِمَن وَسَّعَ اللّهُ عَلَيهِ أن يُرى أثَرُ ذلِكَ عَلَيهِ.۱

۰.واى بر تو، اى سفيان ! همانا على عليه‏السلام در زمانه تنگنا به سر مى‏برد، حال آن كه خداوند به ما گشايش عطا فرموده است و آن را كه خداوند به وى گشايش بخشيده، رواست كه اثر اين گشايش در زندگى‏اش ديده شود.

و در حديثى ديگر آمده كه امام عليه‏السلام در پاسخ سفيان فرمود:

۰.اِسمَع مِنّى وَ عِ ما أقولُ لَكَ، فَإِنَّهُ خَيرٌ لَكَ عاجِلاً وَ آجِلاً، إن أنتَ مِتَّ عَلَى السُّنَّةِ وَ الحَقِّ، وَ لَم تَمُت عَلى بِدعَةٍ.

۰.اُخبِرُكَ أنَّ رَسولَ اللّهِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كانَ فى زَمانٍ مُقفِرٍ جَدبٍ، فَأَمّا إذا أقبَلَتِ الدُّنيا فَأَحَقُّ أهلِها بِها أبرارُها لا فُجّارُها، وَ مُؤمِنوها لا مُنافِقوها، وَ مُسلِموها لا كُفّارُها.۲

۰.از من بشنو و آنچه را به تو مى‏گويم، درياب ؛ چرا كه آن، خير دنيا و آخرتت را در بر دارد، اگر بر سنّت [پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله] و آيين حق بميرى و نه بر روشى خودنهاده ! آگاهى‏ات مى‏دهم كه پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در زمانه فقر و قحطى به سر مى‏برد ؛ امّا آن گاه كه [نعمتِ] دنيا روى آورَد، شايسته‏ترين مردم براى استفاده از آن، نيكان اند نه بدان، مؤمنان اند نه منافقان، مسلمانان اند نه كافران.

در حديثى ديگر به سند صحيح از حمّاد بن عثمان نقل شده كه مى‏گويد: نزد امام صادق عليه‏السلام حضور داشتم كه مردى به ايشان گفت: «خدايت سامان دهد ! شما يادآورى كرديد كه على بن ابى طالب عليه‏السلام جامه درشت مى‏پوشيد و پيراهن چهار

1.. دعائم الإسلام : ج ۲ ص ۱۵۵ ح ۵۵۰ .

2.. الكافى : ج ۵ ص ۶۵ ح ۱ .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم
296

ولى پس از ايشان، ساير امامان اهل بيت عليهم‏السلام، از لباس‏هاى متعارف عصر خود استفاده مى‏كردند و گاه لباس‏هاى فاخر و گران‏قيمت مى‏پوشيدند.

اين اختلاف رفتار، به روشنى نشان مى‏دهد كه عنصر زمان، در انتخاب جنس لباس و كيفيت پوشيدن آن تأثير دارد. بنا بر اين نمى‏توان گفت كه سبك لباس پوشيدن پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله يا امام على عليه‏السلام يا ساير امامان عليهم‏السلام، الگوى انتخاب لباس، براى همه جوامع و در همه دوران‏هاست ؛ بلكه بايد ديد روح حاكم بر سيره نبوى و اهل بيت عليهم‏السلام در سبك لباس پوشيدن چيست تا بتوان در همه زمان‏ها و مكان‏ها از آن الگو گرفت.

خوش‏بختانه پاسخ اين سؤال در حديثى از امام صادق عليه‏السلام به روشنى بيان شده است: روزى، سفيان ثورى۱ خدمت امام صادق عليه‏السلام رسيد و امام عليه‏السلام جامه فاخرى بر تن داشت. وى با شگفتى به جامه امام عليه‏السلام نگاه مى‏كرد، آن قدر كه امام عليه‏السلام متوجّه نگاه شگفت‏آميز او شد و به او فرمود: «چرا [اين طور]به ما نگاه مى‏كنى ؟ شايد از آنچه مى‏بينى، شگفت‏زده شده‏اى!». سفيان پاسخ داد: آرى، اى زاده پيامبر خدا ! اين، نه جامه تو و نه جامه پدران توست !

آن گاه امام عليه‏السلام در پاسخى به سفيان ثورى ـ كه مى‏توان روح سيره اهل بيت عليهم‏السلام را از آن كشف كرد ـ، فرمود:

۰.يا ثَورِىُّ ! كانَ ذلِكَ زَمانَ افتِقارٍ وَ إقتارٍ، وَ كانوا يَعمَلونَ عَلى قَدرِ إقتارِهِ وَ افتِقارِهِ، وَ هذا زَمانٌ قَد أسبَلَ كُلُّ شَى‏ءٍ عَزالِيَهُ.۲

۰.اى ثورى ! آن روزگار، زمانه فقر و تنگ‏دستى بود و آنان به فراخور آن تنگنا و

1.. سفيان بن سعيد بن مسروق ثورى ، در سال ۹۷ ق ، در زمان خلافت سليمان بن عبد الملك به دنيا آمد و در سال ۱۶۱ ق ، در روزگار خلافت مهدى در بصره در گذشت . ابن عيينه گفته : اصحاب حديث ، سه نفرند : ابن عبّاس در زمان خودش ، شعبى در زمان خودش ، و ثورى در زمان خودش (ر . ك : سير أعلام النبلاء : ج ۷ ص ۲۲۹ ش ۸۲ و الطبقات الكبرى : ج ۶ ص ۳۷۱ و تهذيب التهذيب : ج ۲ ص ۳۵۶ ش ۲۸۶۶) .

2.. مطالب السؤول : ج ۲ ص ۱۱۲ ، بحار الأنوار : ج ۴۷ ص ۲۲۱ ح ۷ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10362
صفحه از 513
پرینت  ارسال به