گفتنى است كه شمارى از احاديث، از پوشيدن برخى جامههاى سياهرنگ مانند كلاه در نماز۱ يا به طور مطلق و در هر جا منع كردهاند ؛۲ امّا چند روايت، عبا و عمامه و كفش را استثنا كردهاند.۳ از اين رو تنها در باره استفاده پيامبر صلىاللهعليهوآله از ازار مشكىرنگ، به حلّ تعارض نياز داريم و چون هيچ يك از اين دو دسته احاديث، صحيح السند نيستند، استفاده پيامبر صلىاللهعليهوآله از ازار سياه، مورد ترديد قرار مىگيرد ؛ امّا مسلّم است كه پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآله عبا، عمامه و كفش مشكى مىپوشيدهاند.
جمعبندى
بر پايه گزارشهاى موجود، پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآله از جامههايى با رنگهاى متفاوت امّا متعارف استفاده مىنمودهاند. ايشان برخى رنگها مانند سبز و سفيد را بيشتر مىپسنديدند و برخى رنگها مانند زعفرانى و سياه را در همه جا مورد استفاده قرار نمىدادند. پيامبر صلىاللهعليهوآله مانند هر انسان ديگرى در انتخاب لباس و رنگ آن، به محيط پيرامونى و شرايط اقليمى و جوّى نيز توجّه مىكردند. به طور كلّى، رفتار پيامبر صلىاللهعليهوآله در اين زمينه نيز تابع همان اصول كلّى و حاكم بر سيره ايشان است ؛ اصولى مانند: هنجارگرايى، نيكويى و زيبايى به همراه سادهزيستى ـ كه در مدخل كتاب بدانها اشاره شده است ـ. نهى و نكوهش پيامبر صلىاللهعليهوآله در باره برخى رنگها مانند سرخ تند و سير نيز تابع همين اصول بوده ؛ چرا كه اين رنگها مايه انگشتنما شدن مىگرديده
1.. مانند : روايت محسن بن احمد كه مىگويد : «عن أبى عبد اللّه عليهالسلام قال : قُلتُ لَهُ : اُصَلّى فِى القَلَنسُوَةِ السَّوداءِ ؟ فَقالَ : لا تُصِلِّ فيها فَإِنَّها لِباسُ أهلِ النّارِ ؛ به امام صادق عليهالسلام گفتم : در كلاه سياه ، نماز بخوانم ؟ فرمود : در آن نماز نخوان ، كه لباس دوزخيان است» الكافى : ج ۳ ص ۴۰۳ ح ۳۰ .
2.. مانند : «قال أمير المؤمنين عليهالسلام فيما عَلَّمَ أصحابَهُ : لا تَلبَسِ السَّوادَ فَإِنَّهُ لِباسُ فِرعَونَ ؛ امير مؤمنان عليهالسلام به يارانش آموخت : سياه نپوشيد ؛ چرا كه لباس فرعون است» كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۱ ص ۲۵۱ ح ۷۶۷ .
3.. مانند : «كان رسول اللّه صلىاللهعليهوآله يَكرَهُ السَّوادَ إلاّ فى ثَلاثَةٍ : الخُفِّ ، وَ العِمامَةِ ، وَ الكِساءِ ؛ پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله رنگ سياه را جز در سه چيز ، ناخوش مىداشت : كفش ، عمامه و ردا» كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۱ ص ۲۵۱ ح ۷۶۸ .