269
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم

دانسته‏اند ؛۱ ولى وجه‏هايى را نيز براى جمع ميان اين دو دسته احاديث متعارض، برشمرده‏اند.۲ به احتمال فراوان، وجه منع از لباس سرخ، لباس شهرت بودن آن است، همان گونه كه روايت طبرانى به آن اشاره دارد.۳

همچنين دقّت در متن احاديثى كه استفاده پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله از جامه سرخ‏رنگ را نشان مى‏دهند، اين نكته را بر مى‏نمايد كه لباس‏هاى رويين ايشان مانند ردا ـ و نه ديگر لباس‏هايشان ـ سرخ‏رنگ بوده است و مى‏دانيم كه ردا را از پنبه و كتان و احتمالاً از كرك شتر تهيّه مى‏كرده‏اند و حاشيه‏ها و برخى نوارهاى رنگى به آن مى‏داده‏اند و يا آن را راه راه مى‏بافته‏اند. از اين رو، كمتر مى‏توان آن را سرخ تند يك‏پارچه تصوّر نمود.۴ از سوى ديگر، ردا جزو لباس‏هاى رويين است و بر روى دوش و پيراهن افكنده مى‏شود. از اين رو، بيشتر از ديگر لباس‏ها به چشم مى‏آيد و اين، موجب تعدّد گزارش‏ها در اين باره شده است، بويژه آن كه چند حديث، پوشيدن رداى

1.. هذا كلّه غير مستقيم الإسناد و أكثرها مراسيل عمدة القارى : ج ۲۲ ص ۲۳ .

2.. «در عمدة القارى ج ۲۲ ص ۲۱» آمده : در باره پوشيدن لباس سرخ‏رنگ ، هفت نظر داده شده است : يكم : جواز مطلق ، دوم : منع مطلق به دليل احاديث ، سوم : كراهت رنگ تند و سير سرخ به خلاف رنگ خفيف آن ، چهارم : به قصد خودآرايى و شهرت‏طلبى ، مكروه و در خانه و براى كار ، مجاز است ، پنجم : اگر پارچه‏اش به رنگ سرخ بوده و سپس با آن ، لباس درست كرده‏اند ، اشكالى ندارد ؛ امّا اگر پس از لباس شدن ، آن را رنگ كرده‏اند ، اشكال دارد ، ششم : اگر با عصفر (كاجيره) رنگ شده باشد ، اشكال دارد ؛ چون از همين نهى شده است و اگر با چيز ديگرى رنگ شده است ، اشكال ندارد ، هفتم : اگر رنگ سرخ يك‏پارچه باشد ، اشكال دارد و اگر با رنگ ديگرى مانند سفيد و سياه و غير آن ، مخلوط شده باشد ، اشكال ندارد و احاديث دلالت كننده بر جواز پوشيدن برد يمانى سرخ‏رنگ نيز به همين معنايند ؛ زيرا آنها خط‏هاى سرخ‏رنگ دارند و سرخ يك‏پارچه نيستند» .

3.. رافع ثقفى نقل كرد كه پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود : «إنَّ الشَّيطانَ يُحِبُّ الحُمرَةَ فَإِيّاكُم وَ الحُمرَةَ و كُلَّ ذى ثَوبِشُهرَةٍ ؛ شيطان ، رنگ سرخ را دوست دارد . پس مبادا سرخ و نيز هر لباس انگشت‏نمايى را بپوشيد» المعجم الأوسط : ج ۷ ص ۳۵۳ .

4.. اين ، وجه پايانى و نهايى گفته شده از سوى عينى ، شارح صحيح البخارى نيز هست عمدة القارى : ج ۲۲ ص ۲۳ .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم
268

۴. سرخ

چند حديث، استفاده پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله از رداى سرخ‏رنگ را گزارش كرده‏اند.۱ اين نكته با احاديثى كه شيعه و اهل سنّت نقل كرده‏اند و استفاده از رنگ سرخ را دست كم براى مردان منع كرده۲ و آن را لباس قارون و زينت شيطان دانسته‏اند، متعارض مى‏نمايد.۳ برخى محدّثان اهل سنّت، اسناد احاديثِ منع كننده را ضعيف

1.. ر . ك : ص ۲۴۰ ح ۸۸۹ و ص ۲۴۲ ح ۸۹۲ ـ ۸۹۸ و ص ۲۸۰ ح ۹۳۶ .

2.. اگر مقصود از سرخ ، همان سرخ زعفرانى باشد ، آن گاه مى‏توان حديث زير را ناظر به مجاز بودن زنان در استفاده از اين رنگ دانست : «هَبَطنا مَعَ النَّبِىِّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مِن ثَنِيَّةٍ ، فَالتَفَتَ إلَىَّ وَ عَلَىَّ ريطَةٌ مُضَرَّجَةٌ بِالعُصفُرِ ، فَقالَ : ما هذِهِ الرّيطَةُ عَلَيكَ ؟ فَعَرَفتُ ما كَرِهَ ، فَأَتَيتُ أهلى وَ هُم يَسجُرونَ تَنّورا لَهُم ، فَقَذَفتُها فيهِ ، ثُمَّ أتَيتُهُ مِنَ الغَدِ ، فَقالَ : يا عَبدَ اللّهِ ! ما فَعَلتَ الرّيطَةَ ؟ فَأَخبَرتُهُ ، قالَ : ألا كَسَوتَها بَعضَ أهلِكَ ! ؟ فَإِنَّهُ لا بَأسَ بِها لِلنِّساءِ ؛ با پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله از گردنه‏اى پايين مى‏آمديم . پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله توجّهى به من كرد كه پارچه‏اى سرخ‏رنگ از زعفران بر خود افكنده بودم . فرمود : اين پارچه چيست ؟ فهميدم كه خوشش نيامده است . نزد خانواده‏ام رفتم و آن را در تنور روشن آنان افكندم و صبح فردايش نزد پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آمدم . فرمود : اى بنده خدا ! پارچه را چه كردى ؟ ماجرا را براى ايشان گفتم . فرمود : چرا آن را به كسى از خانواده‏ات نپوشاندى ؟ آن براى زنان اشكالى ندارد» شعب الإيمان : ج ۵ ص ۱۹۲ ح ۶۳۲۳ .

3.. احاديثِ ياد شده در منابع شيعى عبارت اند از : حديث امام صادق عليه‏السلام : «إنَّهُ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كَرِهَ الحُمرَةَ ، يَعنى مِنَ اللِّباسِ ؛ پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله رنگ سرخ را در لباس ، خوش نمى‏داشت» حديث امام على عليه‏السلام : «الزَّعفَرانُ لَنا وَ العُصفُرُ لِبَنى اُمَيَّةَ ؛ زعفران براى ما و عصفر رنگ كاجيره براى بنى اميّه است» و آنچه در باره امام صادق عليه‏السلام آمده است كه : «إنَّهُ كانَ يَكرَهُ اللِّباسَ الصَّبيغَ بِالعُصفُرِ ، وَ يَقولُ : لا تَلبَسُوا الحُمرَةَ فَإِنَّها زِىُّ قارونَ وَ هِىَ صِبغُ بَنى اُمَيَّةَ ؛ لباس رنگ شده با عصفر را خوش نمى‏داشت و مى‏فرمود : سرخ نپوشيد ؛ چرا كه لباس قارون و رنگ امويان است» (دعائم الإسلام : ج ۲ ص ۱۶۰ ح ۵۷۱ و ص ۱۶۱ ح ۵۷۲) .
در منابع در باره احاديث ياد شده اهل سنّت ، در عمدة القارى (ج ۲۲ ص ۲۳) آمده است : «رُويت أحاديث فى المنع عن لبس الأحمر ، منها : أنّ أنسا روى أنَّ رَسولَ اللّهِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كانَ يَكرَهُ الحُمرَةَ ... و منها : حديث عبّاد بن كثير عن هشام عن أبيه أنّ النبىّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كان يحبّ الخضرة ، و لا يحبّ الحُمرة ... و منها : حديث الحسن ابن أبى الحسن أنّ النبىّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله قال : الحُمرَةُ زينَةُ الشَّيطانِ وَ الشَّيطانُ يُحِبُّ الحُمرَةَ ؛ احاديثى در منع از پوشش سرخ‏رنگ روايت شده است ، از جمله روايت اَنَس است كه مى‏گويد : "پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله رنگ سرخ را خوش نمى‏داشت" . و نيز روايت عبّاد بن كثير ، از هشام از پدرش كه "پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله رنگ سبز را دوست داشت و سرخ را دوست نداشت" . و همچنين حديث حسن بن ابى حسن كه از قول پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهنقل كرده است : "رنگ سرخ ، زيور شيطان است و شيطان ، رنگ سرخ را دوست دارد" ر . ك : سبل الهدى و الرشاد : ج ۷ ص ۳۱۶ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9946
صفحه از 513
پرینت  ارسال به