تواضع و زدودن كبر، نيكوست. اين، بِدان معناست كه اگر روزگارى پشمينه‏پوشى، زيان‏هايى در پى داشته باشد و به جاى تواضع، موجب تظاهر و خودنمايى گردد، آن گاه حُسن آن از ميان مى‏رود ؛ زيرا اين حُسن، مقيّد به حصول هدف آن، يعنى فروتنى است و نه انگشت‏نما شدن و برترى‏طلبى ؛ امرى كه پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آن را پيش‏بينى نمود و با ظهور پشمينه‏پوشان (صوفيان) در روزگار امام صادق عليه‏السلام و شهرت يافتن و انگشت‏نما شدن آنان به اين لباس، جامه تحقّق پوشيد.^۱

نكته شايان توجّه در اين پيش‏بينىِ درست، اشاره به كاربرد نابه‏جاى لباس پشمى در تابستان است (فى صَيفهم وَ شِتائهم ؛ در تابستان و زمستان‏شان) ؛ امرى كه به روشنى نشان مى‏دهد قصد پشمينه‏پوشان، برترى‏جويى بر ديگران است ؛ همان چيزى كه در عبارت بعدى حديث ارائه شده است (يَرَونَ أنَّ لَهُمُ الفَضلَ بِذلِكَ عَلى غَيرِهِم ؛ با اين كار، خود را برتر از ديگران مى‏بينند). بى گمان، پشمينه‏پوشى اگر به قصد خودنمايى و برترى‏جويى باشد، كارى ناپسند است.

افزون بر اين، وجوه ديگرى نيز براى نهى از پوشيدن جامه پشمين و نكوهش آن ارائه شده است. علاّمه مجلسى مى‏گويد:

۰.وما ورد بالنهي والذمّ فمحمول على المداومة عليه أو على ما إذا لم يكن للقناعة، بل لإظهار الزهد والفضل.^۲

۰.احاديثِ باز دارنده و نكوهنده پشمينه‏پوشى، به معناى مداومت بر آن يا پوشيدن به قصد زهد و فضل‏فروشى، و نه قناعت و ساده‏زيستى است.

شهيد اوّل مى‏گويد:

۰.والنهى عن لبس الصوف و الشَّعر للتنزيه، أو بحسب الأزمان، لأنّ الصادق عليه‏السلام فَعَلَه، وروى عن أبيه و جدّهِ فِعله.^۳

لباس پنبه‏اى بپوشيد، كه لباس پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و لباس ما [اهل بيت]است. [پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله] لباس پشمى و مويين نمى‏پوشيد، مگر اين كه علّتى (بيمارى‏اى) در كار بود.

همچنين در حديثى، پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله به ابو ذر مى‏فرمايد:

۰.يا أبا ذَرٍّ يَكونُ فى آخِرِ الزَّمانِ قَومٌ يَلبَسونَ الصّوفَ فى صَيفِهِم وَ شِتائِهِم، يَرَونَ أنَّ لَهُمُ الفَضلَ بِذلِكَ عَلى غَيرِهِم اُولِئكَ يَلعَنُهُم مَلائِكَةُ السَّماواتِ وَ الأَرضِ.^۱

۰.اى ابو ذر! در آخر الزمان مردمى خواهند بود كه در تابستان و زمستان، پشمينه مى‏پوشند و معتقدند كه با اين كار بر ديگران برترى دارند. اينان را فرشتگان آسمان‏ها و زمين، لعنت مى‏كنند.

حديث نخست به روشنى نشان مى‏دهد كه استفاده پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله از لباس پشمى، گاه به گاه بوده است. اين معنا با در نظر گرفتن چند كار ديگر پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در كنار اين كار، قابل استنباط است. پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بر روى زمين و همراه بردگان غذا مى‏خورد و شير بز را خود مى‏دوشيد و بر درازگوش سوار مى‏شد تا فروتنى را به امّت خود بياموزد. روشن است كه اين كارها را نمى‏توان هميشه و همه جا و در هر حالتى انجام داد. آيا پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏تواند همه وظايف فردى و اجتماعى خود را كنار نهد و هر روز به يك يك كارهاى خانه بپردازد ؟ !

به سخن ديگر، حديثِ ياد شده، كنار ننهادن پوشيدن جامه پشمين تا زمان وفات را به پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله نسبت مى‏دهد، نه آن كه استفاده پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله از آن را هميشگى بخواند و پوشيدن برخى لباس‏هاى ديگر را نفى كند. به زبان منطقى، نفى يك گزاره عمومى، مفيد اثبات طرف مقابل آن به شكل عمومى و مطلق نيست.

حديث دوم نيز به گونه‏اى مؤيّد اين نكته است كه پوشيدن لباس پشمى به قصد