255
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم

احاديثى كه در دسته‏هاى زير قابل تقسيم بندى هستند:

دسته‏اى از احاديث، لباس پشمى را لباس پيامبران و اولياى الهى دانسته‏اند.۱ همچنين از پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله نقل شده است:

۰.خَمسٌ لا أدَعُهُنَّ حَتَّى المَماتِ:... وَ لُبسُ الصّوفِ.۲

۰.پنج چيز است كه تا زنده‏ام، آنها را ترك نمى‏كنم:... و پوشيدن پشمينه.

و نيز:

۰.مَن لَبِسَ الصّوفَ وَ انتَعَلَ المَخصوفَ و... فَقَد نَحَّى اللّهُ مِنهُ الكِبرَ.۳

۰.هر كه پشمينه بپوشد و كفش وصله‏دار به پا كند...، هر آينه خداوند، كبر را از او دور كرده است.

احاديث دسته دوم، پوشيدن لباس پشمى از سوى پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را نفى كرده و يا آن را مورد نكوهش ايشان دانسته‏اند. امام على عليه‏السلام مى‏فرمايد:

۰.اِلبَسُوا الثِّيابَ مِنَ القُطنِ ؛ فَإِنَّهُ لِباسُ رَسولِ اللّهِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ولِباسُنا، ولَم يَكُن يَلبَسُ الصّوفَ وَالشَّعرَ إلاّ مِن عِلَّةٍ.۴

1.. از جمله در باره موسى عليه‏السلام و هارون گفته شده : هنگامى كه براى دعوت فرعون ، نزد وى رفتند ، جبّه پشمين بر تن و عصايى در دست داشتند . فرعون با شنيدن سخنان آنان ، با اشاره به لباسشان ، به تحقير آنها پرداخت . نيز در باره ابراهيم خليل عليه‏السلام و عيسى مسيح عليه‏السلام هم وارد شده كه پشم مى‏پوشيدند . در كتاب الكافى هم به نقل از حسين بن كثير خزّاز آمده كه وى امام صادق عليه‏السلام را ديده كه چندين لباس و از جمله لباسى پشمين بر تن داشته است . آن گاه حسين به ايشان يادآورى كرده كه مردم لباس پشمين را خوش نمى‏دارند و ايشان در پاسخ فرموده است : «كَانَ أَبِي مُحَمَّدُ بنُ عَلِيٍّ عليهماالسلام يَلبَسُهَا ، وَكَانَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ عليهماالسلاميَلبَسُهَا ، وَكَانُوا ـ عَلَيهِمُ السَّلاَمُ ـ يَلبَسُونَ أَغلَظَ ثِيَابِهِم إِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلاَةِ ، وَنَحنُ نَفعَلُ ذلِكَ ؛ پدرم باقر عليه‏السلامو پدربزرگم زين العابدين عليه‏السلام ، لباس پشمين مى‏پوشيدند و سيره‏شان اين بود كه زبرترين لباسشان را هنگام نماز بر تن كنند . ما هم چنين مى‏كنيم» . در باره ابو ذر نيز نقل است كه از دو تكّه لباس خود ياد كرده كه هر دو از پشم بودند (الكافى : ج ۱۳ ص ۳۸ ح ۱۲۴۸۶) .

2.. ر . ك : ج ۱ ص ۱۲۴ ح ۱۸ .

3.. ر . ك : ج ۱ ص ۴۶۲ ح ۵۲۵ .

4.. ر . ك : ص ۲۴۸ ح ۹۰۴ .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم
254

دانسته‏اند.۱ اين معنا بر پايه حديثى كه كاربرد لباس پشمى (جبّه پشمين رومى و يا شامى) را در جنگ بدر گزارش كرده، قابل تأييد است.۲ نهى امام صادق عليه‏السلام از پوشيدن لباس پشمى در حالت عادى نيز مؤيّدى ديگر است ؛۳ زيرا امامان، اوامر و نواهى خود را در چارچوب سنّت نبوى بيان مى‏نموده‏اند.

افزون بر اين، گرماى عربستان و نياز به استفاده از لباس‏هاى پنبه‏اى و نخى نيز مى‏تواند مؤيّد بيرونى بر استفاده پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله از پنبه به عنوان لباس اصلى و پشم به گاه نياز باشد. براى استوار نمودن اين قرينه، يادآورى مى‏كنيم كه پشم در روزگار گذشته بيشتر به صورت پوستين و نمد استفاده مى‏شده و لباسى ضخيم و گرم به شمار مى‏رفته است.

جالب توجّه، اين كه يك حديث نيز نشان دهنده كنار نهادن لباس پشمى از سوى پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله است كه با توجّه به صدر آن، بسى محتمل است ناظر به نفى استفاده هميشگى از آن و مؤيّد برداشت ما باشد. در اين حديث عايشه مى‏گويد:

۰.صَنَعتُ لِرَسولِ اللّهِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بُردَةً سَوداءَ فَلَبِسَها، فَلَمّا عَرِقَ فيها وَجَدَ ريحَ الصّوفِ فَقَذَفَها.۴

۰.روپوشى مشكى براى پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله درست كردم و آن را پوشيد؛ ولى هنگامى كه در آن عرق كرد، بوى پشم را در آن احساس نمود و آن را كنار نهاد.

گفتنى است استفاده موردى و به گاه نياز از لباس پشمى، مى‏تواند يكى از شيوه‏هاى جمع ميان احاديث متعارض در باره استفاده از لباس پشمى باشد.

1.. ر . ك : ص ۲۵۰ ح ۹۱۲ .

2.. الجامع لأحكام القرآن : ج ۴ ص ۱۹۷ .

3.. «لا تَلبَسِ الصّوفَ وَ الشَّعرَ إلاّ مِن عِلَةٍ ؛ لباس پشمى و مويين مپوش ، مگر به خاطر مشكلى» الكافى : ج ۶ ص ۴۴۹ ح ۱ .

4.. ر . ك : ص ۲۵۰ ح ۹۰۸ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10485
صفحه از 513
پرینت  ارسال به